Kiesrechtgeografie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k spaties
Regel 1:
[[Bestand:The Gerry-Mander.png|thumb|300px|Deze politieke tekening uit 1812 werd getekend in reactie op de electorale districtsindeling in de staat Massachusetts, die kandidaten van de democratisch-republikeinse partij van Elbridge Gerry bevoordeelde ten opzichte van de federalisten. De karikatuur spot met de bizarre vorm van een district in Essex County door deze neer te zetten als een draakachtig monster. Nieuwsbladen uit die tijd zagen in de indeling de vorm van een salamander. Het woord gerrymander is een verbastering van dat woord met de achternaam van gouverneur Gerry.]]
[[Bestand:Gerrymandering 36-28.svg|thumb|300px|Een voorbeeld hoe gerrymandering de uitkomst van een verkiezing kan beïnvloeden. In al deze gevallen is het stemmenpatroon hetzelfde, met een voorkeur van 36 plaatsen voor groen, 28 voor paars. Toch kan door verschillende methoden van gerrymandering de effectieve verkiezingsuitslag voor een vertegenwoordiging van 4 personen (van linksboven naar rechtsonder) 3-1 (packing), 2-2, 4-0 (cracking) of zelfs 1-3 (packing) worden.]]
'''Kiesrechtgeografie,''' ook wel ''Gerrymandering'' genoemd, is het [[Manipulatie|manipuleren]] of hertekenen van de [[Grens|grenzen]] van [[Stemdistrict|kiesdistricten]]. Vaak worden deze kiesdistricten gemanipuleerd om een politiek voordeel te behalen voor een specifieke [[politieke partij]] of kandidaat.<ref>{{Citeer web|url=https://www.elsevierweekblad.nl/americandreamers/blog/2017/10/gerrymandering-kwalijk-schuiven-met-kiezers-553697/|titel=Gerrymandering: kwalijk schuiven met kiezers - Elsevier Weekblad|bezochtdatum=2019-05-08|datum=2017-10-26|werk=Elsevierweekblad.nl|taal=nl}}</ref> Naast het beïnvloeden van verkiezingsresultaten, kan kiesrechtgeografie worden ingezet om kiesdistricten aan te passen aan [[Demografie|demografische]] ontwikkelingen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan om te verzekeren dat de kiesdistricten om en nabij een gelijk aantal kiesgerechtigde bevat.<ref>{{Citeer web|url=http://redistricting.lls.edu/where.php|titel=All About Redistricting -- Where the lines are drawn|bezochtdatum=2019-05-08|werk=redistricting.lls.edu}}</ref> Een gemanipuleerd kiesdistrict wordt een ''gerrymander'' genoemd.
 
== Oorsprong ==
Het concept gerrymandering ontleent haar naam aan de [[gouverneur]] van [[Massachusetts]] [[Elbridge Gerry]]. In de Verenigde Staten worden de districtsgrenzen iedere 10 jaar opnieuw getekend om bij te blijven met demografische ontwikkelingen, gezien de [[congresdistricten]] een ongeveer gelijk aantal kiezers behoort te bevatten. Deze hertekening wordt gedaan nadat de gegevens bekend zijn van de [[United States Census]], de tienjaarlijkse volkstelling in de Verenigde Staten. Dit gebeurde ook in [[1812]] toen Elbridge Gerry een [[wet]] voor de wijziging van het district Massachusetts ondertekende. Dit district werd op een dusdanige wijze hertekend dat het de vorm aannam van een draakachtige [[Salamanders|salamander]]. Met deze exotische vorm van het kiesdistrict werd voordeel geboekt voor de democratische-republikeinse partij, waartoe Elbridge Gerry behoorde, ten opzichte van de benadeelde federalistische partij.<ref>{{Citeer boek|titel=The Rise and Development of the Gerrymander|auteur=Elmer Cummings Griffith|taal=en|url=https://books.google.nl/books?id=6o2HAAAAMAAJ&pg=PA73&redir_esc=y|uitgever=Scott, Foresman|datum=1907}}</ref> De term Gerry-mander werd vervolgens voor het eerst gebruikt in de Boston Gazette op 26 maart 1812, en is dus een samenvoeging van de achternaam van de gouverneur en het sala''mander''vormige kiesdistrict. Bij de vermelding van het concept werd ook een cartoon getoond, waarin het kiesdistrict op figuurlijke wijze wordt getekend als een draak met vleugels en scherpe klauwen. Deze illustratie werd later een van de beroemdste politieke cartoons uit de vroege Amerikaanse geschiedenis.<ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0962629808000954?via=ihub|titel=ScienceDirect|bezochtdatum=2019-05-08|werk=www.sciencedirect.com}}</ref>
 
== Gerrymandering methodes ==