Victualiënbroeders: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
HansFaber (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
<references />
[[Bestand:Vitalienbrueder.jpg|thumb|320px|De executie van [[Klaus Störtebeker]] en andere Victualiënbroeders in 1401]]
De '''Victualiënbroeders''' (of '''Vitaliënbroeders''' of '''fratres vitualium''') waren [[Zeerover|piraten]] die begonnen in 1392 als [[kaper (kapitein)|kaper]]s in dienst van [[Mecklenburg]] en [[Zweden]], gericht tegen [[Denemarken]] en, later, de [[Hanze]]stad [[Lübeck]]. Een andere naam die aan de piraten werd gegeven was '''Likedeelers''' ('gelijk aandeel').<ref name=":0">{{Citeer boek|titel=Seefahrer, Händler und Piraten im Mittelalter|auteurlink=|auteur=Dirk Meier|medeauteurs=|taal=Duitsde|url=|uitgever=Ostfildern|datum=2004|pagina's=|ISBN=978 1 84383 512 7}}</ref>. Aanvoerders (kapiteins) waren onder andere Godeke Michels en [[Klaus Störtebeker]]. Onder 'victualiën' verstaat men de [[proviand]] die men op een scheepstocht meeneemt.
 
Het begon met het veroveren van Deense en Lübeckse schepen in de Oostzee ter bevoorrading van [[Stockholm]]. Al gauw werkten de Victualiënbroeders voor zichzelf. In 1393 plunderden zij de Noorse stad [[Bergen (Noorwegen)|Bergen]], en in 1394 veroverden zij de (destijds) Deense stad [[Malmö (stad)|Malmö]] en het eiland [[Gotland]]. Vanaf 1395 werd een vrede overeengekomen tussen Mecklenburg en Denemarken. Onderdeel hiervan was dat de Victualiënbroeders verdreven moesten worden uit de Baltische Zee. Echter het eiland Gotland was nog niet opgelost in het conflict tussen Mecklenburg en Denemarken. Hierdoor konden de Victualiënbroeders hier hun uitvalsbasis van maken. In 1398 maakte de [[Duitse Orde]] korte metten met Gotland en de meeste Victualiënbroeders werden gedood en de rest vluchtte naar de Noordzee.
 
De overgebleven Victualiënbroeders vestigden zich in [[Oost-Friesland|Ostfriesland]], Frisia (huidig noorwest Duitsland). De politieke situatie in [[Magna Frisia|Frisia]] was geschikt voor deze piraten annex huurlingen. Frisia kende geen heer of koning en bestond uit allemaal vrije, boeren republiekjes. Hoofdelingen bevochten elkaar in fetes en/of waren in conflict met de graven van Holland en van Oldenburg. De Victualiënbroeders kregen een veilige haven bij [[Oost-Friesland|Oost-Friese]] hoofdelingen (in [[Jever]] bij Edo Wiemken en in [[Marienhafe]] bij Widzel tom Broke). Onder hen ook Klaus Störtebeker. De deelname van Victualiënbroeders in de locale strijd verergerde de conflicten in Frisia en ook schaadde de piraterij de Hanse handel die ook via de Noordzee liep. Met name Bremen en Hamburg werden getroffen in hun economie.<ref name=":0" />.
 
De steden Hamburg en Lübeck brachten in 1400 een grote vloot bijeen en dwongen te Emden alle hoofdelingen om niet langer een veilige haven te bieden aan de Victualiënbroeders. The resterende Victualiënbroeders vluchtten naar gewest Holland, waaronder Klaus Störtebeker, en naar Noorwegen. Eind dat jaar vestigde Klause Störtebeker zich op het eiland Helgoland in de Duitse Bocht. De permanent gestationeerd Hanse vloot in de rivier Elbe heeft vervolgens snel slag geleverd met die van Klause Störtebeker bij Helgoland en hem verslagen. Klaus Störtebeker is gevangen genomen en in Hamburg onthoofd. De andere leider, Godeke Michels, keerde in 1401 terug van Noorwegen, naar waar hij was uitgeweken, en ook naar de kust van [[Oost-Friesland|Ostfriesland]]. Zijn vloot werd bij de rivier Wezer overmeester en ook Godeke Michels werd geëxecuteerd. Dit was het laatste wat van de Victualiënbroeders dan wel Likedeelers is vernomen.<ref name=":0" />.
 
{{Appendix}}
{{commonscatCommonscat|Vitalienbrüder}}
 
{{DEFAULTSORT:Victualienbroeders}}