|
| Vlag_Voor1 = State_flag_of_Iran_1964-1980.svg
}}
'''Iran''' ([[Perzisch]]: ایران), officieel de '''Islamitische Republiek Iran''' (Perzisch: جمهوری اسلامی ایران ''Djoemhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān''), is een land in [[Zuidwest-Azië|West-Azië]] met {{statsland-schattingkort}} inwoners.<ref>{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2119.html Niet officiële schatting CIA World Factbook] (berekend door US Bureau of the Census).</ref> De hoofdstad en grootste stad (met meer dan 10 miljoen inwoners) is [[Teheran]], dat ook het culturele, commerciële en industriële centrum van het land is.
Iran ligt in het [[Midden-Oosten]] en grenst aan [[Irak]] ([[Koerdische Autonome Regio|Koerdistan Autonome Regio]]), [[Turkije]], [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]], [[Turkmenistan]], [[Afghanistan]] en [[Pakistan]]. De [[Perzische Golf]] en de [[Golf van Oman]] bevinden zich ten zuiden en de [[Kaspische Zee]] ten noorden van Iran. Iran deelt de Kaspische Zee, behalve met de republiek van Azerbeidzjan en Turkmenistan, ook met [[Kazachstan]] en [[Rusland (hoofdbetekenis)|Rusland]]. Aan de kust tegenover de Perzische Golf liggen [[Saoedi-Arabië]], [[Koeweit]], [[Bahrein]], [[Qatar]], de [[Verenigde Arabische Emiraten]] en [[Oman (hoofdbetekenis)|Oman]]. Het is een multiculturele natie bestaande uit tal van etnische en taalgroepen, waarvan de grootste Perzen zijn (61%), Azerbeidzjanen (16%), Koerden (10%) en Lor (6%).<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref> <ref>https://www.worldatlas.com/articles/largest-ethnic-groups-in-iran.html</ref> De meeste bewoners zijn [[sjiisme|sjiitische]] [[islam|moslims]]. De officiële taal van Iran is het [[Perzisch]], een [[Indo-Europese talen|Indo-Europese taal]].<ref>{{nl}} [http://www.persianstudies.nl/?tlink=4.1 Persian Studies in NL].</ref><ref>{{nl}} [http://persiandutch.com/2011/09/27/perzisch-of-farsi-wat-is-de-juiste-nederlandse-benaming-van-deze-taal/ ''PERZISCH of FARSI? Wat is de juiste Nederlandse benaming van deze taal?'', Persian Dutch Network, 27 september 2011].</ref>
Iran/Perzië heeft een [[geschiedenis van Iran|bijzonder lange geschiedenis]]. Het [[Perzische Rijk]] groeide onder [[Cyrus II de Grote|Cyrus de Grote]] uit tot een wereldrijk dat zich van Oost-Europa tot de Indusvallei uitstrekte. Na de veroveringen van [[Alexander de Grote]] overheersten achtereenvolgens de [[Seleucidische Rijk|Seleuciden]], de [[Parthen]] en de [[Sassaniden]], totdat de [[islamitische veroveringen]] vanaf de zevende eeuw het grondgebied overrompelden en de [[islam (hoofdbetekenis)|islam]] introduceerden. De heerschappij van de [[Safawieden]] (1501–1736) wordt als het begin van de moderne Iraanse geschiedenis beschouwd. Iran groeide opnieuw uit tot een regionale grootmacht en werd vanaf begin 20e eeuw geregeerd door de [[Pahlavidynastie]]. Verzet tegen buitenlandse invloeden en onderdrukking mondden in 1979 uit in de [[Iraanse Revolutie]] en de vestiging van een [[islamitische republiek]]. Het Iraanse politieke systeem, gebaseerd op de grondwet van 1979, combineert elementen van een [[Parlementair systeem|parlementaire democratie]] met een religieuze [[theocratie]] geleid door geestelijken, waarin de [[hoogste leider van Iran|hoogste leider]], sinds 1989 [[ayatollah]] [[Ali Khamenei]], aanzienlijke invloed heeft.
{|class="wikitable" style="text-align: center"
|+in $ miljarden, percentages geven verandering met voorgaande jaar weer
! width="50pt50" |Jaar
! width="70pt70" |BBP<ref name=IMFIRAN/>
! width="70pt70" |BBP per hoofd<ref name=IMFIRAN/><br>(in $)
! width="70pt70" |Reële groei BBP<ref name=IMFIRAN>IMF: WEO database, geraadpleegd op 20 mei 2019</ref>
! width="70pt70" |Export<ref name=OPEC17>{{en}} OPEC [http://www.opec.org/opec_web/en/publications/202.htm Annual Statistical Review 2018, Section 2 :Macro-economics], geraadpleegd op 30 juni 2018</ref>
! width="70pt70" |waarvan<br />olie<ref name=OPEC17/>
! width="70pt70" |Import<ref name=OPEC17/>
! width="70pt70" |Handels<br />overschot<ref name=OPEC17/>
! width="70pt70" |Inflatie<ref name=IMFIRAN/>
|-
|2000||365||5682|| || || || || ||
| 