Nationale Postcode Loterij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Jessicamol (overleg | bijdragen)
k Loterij toegevoegd, en van 50% naar minimaal 40% afdracht
Jessicamol (overleg | bijdragen)
cijfers 2019 geupdate
Regel 30:
De '''Nationale Postcode Loterij''' (vaak afgekort als "NPL" of kortweg de "Postcode Loterij" genoemd), die in 1989 werd opgericht door [[Boudewijn Poelmann]], [[Simon Jelsma]], Herman de Jong en Frank Leeman, is een Nederlandse [[loterij]] die onderdeel is van de Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V.
 
[[Novamedia]] is de bedenker en eigenaar van het postcodeloterijconcept en voert de directie over de postcodeloterijen in Nederland, Engeland (People's Postcode Lottery), Zweden (Svenska Postkodlotteriet) Duitsland (Deutsche Postcode Lotterie) en Noorwegen (Norsk Postkode Lotteri). De Nationale Holding Goede Doelen Loterijen bestaat uit de Nationale Postcode Loterij, de [[Sponsor Bingo Loterij]], sinds 5 januari 2011 de [[VriendenLoterij]], en de [[BankGiro Loterij]]. De Goede Doelen Loterijen zijn opgericht vanuit het ideaal structureel geld te genereren voor goededoelenorganisaties die bijdragen aan een betere en leefbare wereld. In de vergunning van de [[Kansspelautoriteit]] is vastgelegd dat 50minimaal 40% uit de inkomsten van de lotverkoop is bestemd voor organisaties die werkzaam zijn op het gebied van welzijn en gezondheid (VriendenLoterij), behoud van cultureel Erfgoed in Nederland (BankGiro Loterij) en mens en natuur (Postcode Loterij). In de vergunning is, door de overheid, al voor de helft van het te verdelen geld vastgelegd voor welke organisaties die bestemd is.
 
Met een omzet van 715753 miljoen euro in 20172019 is de Postcode Loterij, na de de [[Staatsloterij]], de grootste loterij van Nederland. Volgens eigen opgave zouden er 2,93 miljoen deelnemers zijn.
 
== Goede doelen ==
De Nederlandse [[wet op de kansspelen]] verplicht de Postcode Loterij en alle andere loterijen met een artikel 3-vergunning (loterijen die zijn opgericht voor het goede doel) om minimaal 40% van de opbrengsten te doneren aan goede doelen<ref>http://www.kansspelautoriteit.nl/publish/pages/2099/12135_ksa_ro_publ_003_a5_brochure_hr_drukversie.pdf</ref>. De Postcode Loterij heeft sinds 1989 meer dan 56,52 miljard euro uitgekeerd aan [[goed doel|goededoelenorganisaties]]. Van de inleg gaat minimaal 40% naar goede doelen, is ruim 30% prijzengeld en gaat 19% naar eigen werving- en organisatiekosten (cijfers 2015). Er zijn 103105 goede doelen die jaarlijks een vaste bijdrage ontvangen van minimaal 500.000 euro. Het grootste bedrag gaat naar [[Stichting DOEN]], die in 1991 is opgericht door de Postcode Loterij zelf en die viagroene, eensociale BVen bedrijvencreatieve voorlopers steunt diemet "een bijdrage leveren aan de groenedonaties, socialeleningen en/of creatievedoor te samenleving"participeren. Verder gaan er bijdragen naar onder andere [[UNICEF]], [[Oxfam Novib]] (waar oprichter Poelmann eerder zelf werkte), [[Artsen zonder Grenzen]], het [[Wereld Natuur Fonds]], [[Vereniging Natuurmonumenten]], [[VluchtelingenWerk Nederland]], het [[Oranje Fonds]] en het Skanfonds.<ref>{{Citeer web |url=https://view.publitas.com/nationale-postcode-loterij-nv/npl-jaarverslag-2014/page/1| title=Jaarverslag Nationale Postcode Loterij 2006}}</ref>
 
In 20172019 bedroeg de opbrengst voor de goededoelenorganisaties 357ruim 376 miljoen euro.
 
== Werving- en organisatiekosten ==
In 20162018 bedroegen de kosten voor werving en organisatie 19,38%, hetgeen neerkomt op ruim 179202 miljoen euro.<ref>[https://view.publitas.com/npl/npl-jaarverslag-2016/page/71 Jaarverslag 2016 van Nationale Postcode Loterij, bladzijde 71]</ref>
 
== Postcode ==
Regel 53:
=== Straatprijs ===
[[Bestand:Straatprijs valt weer in Groesbeek.webm|miniatuur|2018: Straatprijs valt in [[Groesbeek]] ]]
De PostcodeStraatprijs wordt wekelijks uitgereikt op een postcodebekendgemaakt. Alle deelnemers uit die postcode winnen per lot € 25.000 indien zij op dat lot een "StraatprijsVerdubbelaar" hebben; zonder "StraatprijsVerdubbelaar" levert een lot € 12.500 op. Een van de deelnemers in de winnende postcode wint ook nog een auto (BMW) naast de geldprijs. De uitreikingen van de straatprijzen zijn te zien in tv-programma's van de Postcode Loterij, zoals [[Koffietijd (televisieprogramma)|Koffietijd]] en [[Eén tegen 100]].
 
=== Buurt-Ton ===
De Buurt-Ton is een maandelijksevaste prijs van de Postcode Loterij die wekelijks bekend wordt gemaakt. De prijs van in totaal € 100.000 diewordt verdeeld over het aantal deelnemers in de winnende postcode wordt verdeeld. Elke deelnemer ontvangt naar rato van het aantal meespelende loten op die postcode een deel van die prijs. Dus spelen er vijf loten mee in de winnende postcode, dan wint iemand die met twee loten meespeelt 2/5 van € 100.000, wat neerkomt op € 40.000.
 
=== Kanjerprijs ===
De PostcodeKanjer is sinds 1996 de bekendste en grootste prijs van de Nationale Postcode Loterij en bedraagt altijd meerdere miljoenen euro's. De prijs valtkan veertieneen aantal keer per jaar, namelijk bij elke maandelijkse trekking en bij twee extra trekkingen per jaarvallen. Op 1 januari wordt jaarlijks de grootste kanjerprijs van het voorgaande jaar verdeeld, de "EindejaarskanjerPostcodeKanjer". De verdeling van de prijs gaat als volgt: alle deelnemers van de Postcode Loterij die ''alleen'' de winnende cijfers (= wijkcode) in hun lotnummer hebben, verdelen met elkaar de helft van de miljoenenprijs. Alle deelnemers van de Postcode Loterij die zowel de winnende cijfers als de winnende letters (=postcode) in hun lotnummer hebben, verdelen met elkaar de andere helft van het totaalbedrag. De verdeling gebeurt naar rato van het aantal per 1 januari opgebouwde "Kanjerpunten" (10 punten per lot per trekking en er zijn 14 trekkingen per kalenderjaar).
 
== Kritiek en controverses ==
* Het belangrijkste punt van kritiek op de Postcode Loterij is dat deze loterij inspeelt op de angst om een groot geldbedrag mis te lopen door niet mee te spelen, gezien het feit dat het lotnummer gelijk is aan de postcode. In tegenstelling tot andere loterijen waar men pas een lotnummer verkrijgt met de aankoop van een lot, kan iedereen dus met zekerheid weten te hebben gewonnen als men had meegespeeld met de Postcode Loterij. Dit zou mensen er uit angst toe bewegen om mee te spelen, wat door sommigen als "emotionele chantage" wordt beschouwd. Het zou voor mensen die op een winnende postcode wonen, maar niet meespelen een onprettig gevoel geven dat hun buren 'rijk' zijn maar zij zelf niet. Dit blijkt ook uit onderzoek dat [[Marcel Zeelenberg]] van de [[Universiteit van Tilburg]] heeft gedaan naar de redenen om met de Postcode Loterij mee te doen. Volgens de onderzoeker stimuleert de Postcode Loterij dit gevoel al in de reclameuitingen (''U speelt niet mee, wat betekent dat u straks met lege handen komt te staan''). Ook concludeert hij dat de Postcode Loterij invloed heeft op het leven van mensen die niet gewonnen hebben doordat ze geen loten hebben gekocht.<ref>{{Cite journal|author=Marcel Zeelenberg en Rik Pieters|year=2004|month=Maart|title=Consequences of regret aversion in real life: The case of the Dutch postcode lottery|journal=Organizational Behavior and Human Decision Processes|volume=93|issue=2|pages=155-168
<!-- |id= {{doi|10.1016/j.obhdp.2003.10.001}} -->|url=http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=48560|format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> De voornaamste beweegreden om mee te spelen met een loterij is het dromen over het winnen van veel geld en de grote kans om een geldprijs te winnen. Zo blijkt uit onderzoek van Onderzoeksbureau Blauw.
* In 2007 klaagde een vrouw uit [[Heusden (gemeente)|Heusden]] de Postcode Loterij aan wegens 'psychische schade' die ze zou hebben opgelopen doordat de straatprijs op haar postcode was gevallen terwijl zij niet meespeelde. De Postcode Loterij zou ongevraagd gebruikmaken van postcodes door deze als lotnummers te gebruiken en daarnaast ook nog zo expliciet verliezers aanwijzen. Daarmee zou de Postcode Loterij inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van mensen die niet meedoen en hen tegen hun wil in betrekken bij de loterij. De rechter wees de claim van de vrouw af, al meende deze wel dat de loterij een tegenstelling kan creëren binnen een kleine gemeenschap als Heusden.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nu.nl/algemeen/1122352/vrouw-verliest-zaak-tegen-postcode-loterij.html|titel=Vrouw verliest zaak tegen Postcode Loterij|bezochtdatum=2017-06-13|werk=www.nu.nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2007:BA7530|titel=ECLI:NL:RBAMS:2007:BA7530, voorheen LJN BA7530, Rechtbank Amsterdam, 360206 / HA ZA 07-77 (AV)|bezochtdatum=2017-06-13|auteur=<span>Rechtbank Amsterdam</span>|datum=2007-06-20|taal=nl}}</ref> De vrouw ging vervolgens in hoger beroep, maar verloor dat ook.<ref>{{Citeer web|url=https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHAMS:2008:BF7313|titel=ECLI:NL:GHAMS:2008:BF7313, voorheen LJN BF7313, Gerechtshof Amsterdam, 106.007.349/01|bezochtdatum=2017-06-13|auteur=<span>Gerechtshof Amsterdam</span>|datum=2008-10-08|taal=nl}}</ref>
 
Regel 73:
* In 2013 legde de OPTA een boete op, ditmaal een bedrag van 200.000 euro voor het versturen van ruim 78 miljoen commerciële e-mails waarvoor geen toestemming was gegeven, of waarvoor op onzorgvuldige wijze toestemming was gevraagd.<ref>[http://www.opta.nl/nl/actueel/alle-publicaties/publicatie/?id=3728 Goede Doelen Loterijen wederom beboet voor onnodig irriteren consumenten]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
* Op 1 januari 2016 liep Kamal Maihouane uit [[Sittard]] de Postcode Kanjer mis omdat de [[automatische incasso]] was mislukt wegens een ontoereikend banksaldo.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/kamal-loopt-miljoenen-postcodeloterij-mis-door-incassofout-zo-balen|titel=Kamal loopt miljoenen Postcodeloterij mis door incassofout: 'Zo balen'|bezochtdatum=2017-06-04|werk=RTL Nieuws}}</ref> Hij stapte daarop naar de rechter met de argumenten dat de Postcode Loterij nalatig was geweest door hem niet op de hoogte te stellen dat de automatische incasso was mislukt en dat de Postcode Loterij net zo goed zijn vier loten elk apart had kunnen incasseren waardoor hij alsnog met twee loten had kunnen meespelen omdat hij daar wél genoeg saldo voor had. De Postcode Loterij voerde echter aan dat het de eigen verantwoordelijkheid is van de deelnemer om over voldoende banksaldo te beschikken én dat volgens het deelnemersreglement per deelnemer maandelijks ''alle'' meespelende loten tegelijkertijd worden geïncasseerd. De rechter stelde de Postcode Loterij in het gelijk en veroordeelde Maihouane tot het betalen van de proceskosten van € 10.325.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rtlnieuws.nl/nederland/postcodeloterij-betaalt-kamal-geen-schadevergoeding-dit-komt-heel-hard-aan|titel=Postcodeloterij betaalt Kamal geen schadevergoeding: 'Dit komt heel hard aan'|bezochtdatum=2017-06-04|werk=RTL Nieuws}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBAMS:2017:3737|titel=ECLI:NL:RBAMS:2017:3737, Rechtbank Amsterdam, C/13/613802 / HA ZA 16-832|bezochtdatum=2017-06-04|auteur=<span>Rechtbank Amsterdam</span>|datum=2017-05-31|taal=nl}}</ref>
* De wijze van opzeggen van een abonnement op loten is volgens de [[Consumentenbond]] nodeloos ingewikkeld waarbij deelnemers onder druk worden gezet om toch mee te blijven spelen. In mei 2017 paste de Postcode Loterij haar website aan, maar volgens de bond onvoldoende. Men volhardde daarom in de kritiek op de service van de loterijorganisatie.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.consumentenbond.nl/nieuws/2017/postcode-loterij-past-site-aan-na-kritiek|titel=Postcode Loterij past site aan na kritiek opzeggen {{!}} Consumentenbond|bezochtdatum=2017-06-05|werk=www.consumentenbond.nl|taal=nl}}</ref> In maart 2018 meldde de Consumentenbond dat uit een nieuw onderzoek opnieuw was gebleken dat de Postcode Loterij toezeggingen om het opzeggen makkelijker te maken niet was nagekomen. Zo werdbleek deelnemershet dievoor hunsommige deelname, telefonischvan opde wildenin zeggentotaal verteld10, proefpersonen van de Consumentenbond een uitdaging om iemand aan de lijn te krijgen. Zij kregen te horen dat opzeggen wegens een technische storing tijdelijk niet mogelijk was. Ook moesten ze bij telefonisch opzeggen nog steeds tot wel zes keer toe herhalen echt te willen stoppen met deelname aan de loterij en was de website nog altijd onvoldoende aangepast.<ref>{{Citeer web|url=https://www.consumentenbond.nl/nieuws/2018/opzeggen-bij-postcode-loterij-blijft-een-crime|titel=Opzeggen bij Postcode Loterij blijft een crime {{!}} Consumentenbond|bezochtdatum=2018-03-06|werk=www.consumentenbond.nl|taal=nl}}</ref>
* In januari 2018 kwamen er bij de [[Stichting Reclame Code]] klachten binnen naar aanleiding van reclame die de Postcode Loterij had verstuurd in een neutraal ogende envelop (aan de envelop was niet te zien dat deze afkomstig was van de Postcode Loterij) met daarop het woord "HERINNERING". De klagers vonden deze reclame sterk lijken op een aanmaning.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/economie/woedende-reacties-op-aanmaning-van-de-postcode-loterij~aa1fdda0/|titel=Woedende reacties op 'aanmaning' van de Postcode Loterij|bezochtdatum=2018-01-10|auteur=|datum=|werk=www.ad.nl|uitgever=|taal=nl}}</ref> Hierover werd geklaagd bij de Reclame Code Commissie, die de klagers in het gelijk stelde. De Postcode Loterij ging tegen de uitspraak in beroep, maar verloor dat ook.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/economie/postcode-loterij-op-de-vingers-getikt-om-enlsquo-aanmaningenrsquo~a4fd86a7/|titel=Postcode Loterij op de vingers getikt om ‘aanmaning’|bezochtdatum=2019-01-02|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=www.ad.nl|uitgever=|taal=}}</ref>
*In september 2018 hield de Postcode Loterij een deelnemer ten onrechte tegen bij de Kofferjacht, die volgens de gedupeerde in scène was gezet. De Postcode Loterij gaf de fout toe en compenseerde de gedupeerde deelnemer. Overigens deed de Postcode Loterij dat pas nadat de gedupeerde had gedreigd de aandacht van de media op te zoeken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/binnenland/postcode-loterij-door-het-stof-na-ten-onrechte-tegenhouden-koffertjesjager~a4f43a6d/|titel=Postcode Loterij 'door het stof' na ten onrechte tegenhouden koffertjesjager|bezochtdatum=2018-12-21|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=www.ad.nl|uitgever=|taal=}}</ref>
Regel 87:
* [[Koffietijd (televisieprogramma)|Koffietijd]] (2010-heden, [[RTL 4]])
* Beat the Crowd (2014 [[RTL 4]])
* [[De Kluis (webserie)|De Kluis]] (2018-heden2020, [[StukTV]])
 
=== Voormalige Postcode Loterij programma's ===