Compressor (gas): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''compressor''' is een apparaat dat een gas, vaak [[lucht]], kan samenpersen en onder hogere [[Druk (grootheid)|druk]] beschikbaar stelt. Bij [[gasturbine]]s en [[straalmotor]]en maakt de compressor zelfs integraal deel uit van de motorEen '''compressor''' is een apparaat dat een gas, vaak [[lucht]], kan samenpersen en onder hogere [[Druk (grootheid)|druk]] beschikbaar stelt. Bij [[gasturbine]]s en [[straalmotor]]en maakt de compressor zelfs integraal deel uit van de motor..
 
==Redenen om gas te comprimeren==
Hoewel alle toepassingen van compressoren gemeen hebben dat het aangezogen gas wordt samengeperst en in druk verhoogddrukverhoogd wordt, kan het uiteindelijke doel heel verschillend zijn. Bijvoorbeeld:
* Bij het oppompen van banden is de ''drukverhoging'' van belang.
* In het aardgasdistributienet worden compressoren gebruikt om de ''[[dichtheid (natuurkunde)|dichtheid]]'' van het [[aardgas]] te verhogen. Hierdoor kunnen kleinere leidingen gebruikt worden. Tevens kan de grootte van een opslag [[tank (reservoir)]] verminderd worden, wat uiteindelijk kostenbesparend is.
* In de [[koeltechniek]] draait het om de verhoging van de ''[[temperatuur]]'' die tijdens de [[compressie (natuurkunde)|compressie]] optreedt. Dit maakt het mogelijk om warmte die het gas heeft opgenomen bij een lage temperatuur weer af te geven bij een hoge temperatuur.
* [[Perslucht]] wordt vaak gebruikt als ''[[energiedrager (techniek)|energiedrager]]'' om [[pneumatiek|pneumatische gereedschappen]] aan te drijven. Het gaat dus om de hogere energie-inhoud (of preciezer, [[exergie]]) van de lucht.
* Bij [[vacuümpomp]]en is het doel een ''lage druk'' aan deaande aanzuigzijde te creëren.
 
==Compressoren, ventilatoren en pompen==
Compressoren verhogen de druk in [[Gas (aggregatietoestand)|gassen]] terwijl [[pomp (machine)|pompen]] dit doen in [[vloeistof]]fen. Het grote belang van dit onderscheid zit in de [[samendrukbaarheid]] van gassen. Drukverhoging van vloeistoffen heeft nauwelijks invloed op de dichtheid of de temperatuur van de vloeistof terwijl bij gassen de dichtheid en temperatuur sterk toenemen.
 
Het verschil tussen compressoren en [[ventilator]]en is dat ventilatoren tot doel hebben gas te doen stromen. Hierbij treedttreed in het algemeen slechts een zeer kleine drukverhoging op, die echter niet het doel op zich is.
 
In de naamgeving van de verschillende compressortypen wordt dit onderscheid vaak niet gemaakt. Vacuümpompen en [[fietspomp]]en werken op gassen en zijn dus geen pompen, maar compressoren. De [[rootscompressor|rootscompressor, rootsblower of lobbenpomp]] is een twijfelgeval. Er vindt geen inwendige drukverhoging plaats die een classificatie als ventilator suggereert. Aan de andere kant kunnen er aanzienlijke drukken mee opgebouwd worden door voldoende gas in een afgesloten volume te doen stromen.
 
==Procescompressor==
In de [[industrie]] en [[aardgas]]winning worden procescompressoren gebruikt die vaak enkele [[Watt (eenheid)|megawatt]]s aan elektrisch vermogen opnemen, of die door een [[gasturbine]] worden aangedreven. Bij de productie van ld[[Polyetheen|PE]] wordt de grondstof [[etheen]] in meerdere compressietrappen op een druk van maximaal 2850 [[bar (druk)|bar]] gebracht, afhankelijk van de gewenste soort PE. Bij [[aardgas]]winning kunnen compressorencompessoren miljoenen m³ per dag samenpersen tot 80 bar. Toepassingen zijn te vinden in de chemie en productie van edelgassen.
 
== Soorten compressoren ==
Regel 37:
Bij [[verbrandingsmotor]]en worden compressoren gebruikt om de hoeveelheid lucht in de [[cilinder (motor)|cilinder]]s te vergroten. Omdat er meer lucht in de cilinder zit, kan er meer brandstof worden ingespoten en verbrand. Daarmee neemt het [[vermogen (natuurkunde)|vermogen]] toe. Deze compressoren worden aangedreven door de [[krukas]] ([[supercharger]]) of door een kleine [[turbine]] die de energie in de uitlaatgassen gebruikt ([[turbolader]]).
 
=== TurbocompressorTurbocompres ===
{{Zie ook|Zie ook: [[Turbolader]]}}
Turbo is een uit het Engels overgenomen samentrekking van ''[[turbine]]'' en ''booster'' ([[aanjager|aanjaagcompressor]]). Het uitlaatgas drijft de turbine aan en omdat die op dezelfde as zit als de compressor wordt ook de compressor aangedreven. Deze compressor perst lucht onder druk in het inlaatkanaal van een motor.
Regel 43:
De lucht komt via het luchtfilter en wat de compressor niet aanzuigt kan ook niet gecomprimeerd worden. Hoe meer weerstand er aan de inlaatzijde zit, hoe later de afgeregelde druk bereikt wordt.
 
Bij een dieselmotor wordt geen brandstof met de inlaatlucht gemengd, maar wordt de brandstof in de al gecomprimeerdegecomprimeere lucht in de verbrandingskamer gespoten.
Bij een diesel wordt het motorgedrag, wat de bestuurder met het gaspedaal regelt, bepaald door de hoeveelheid ingespoten brandstof. Het gaspedaal stuurt de sandstorm en er zit geen ´gasklep´ in het inlaatkanaal. De dieselmotor kan altijd onbeperkt lucht aanzuigen.
Een voordeel hiervan is dat tijdens de overlap, waarbij zowel ded in- als de uitlaatklep open staan, de verbrandingsgassen door een overschot aan lucht naar buiten gespoeld worden én dat de motor feitelijk intern luchtgekoeld wordt.
De verbrandingsgassen bij vollast zijn heter dan bij deellast en hebbenheben dus een hogere enthalpie = meer aandrijvingskracht.
De verbrandingseinddruk bepaalt het drukverschil over de turbo, en daarmee het toerental van de turbo.
De turbo wordt zo gekozen dat deze bij lagere toerentallen al begint te werken en er is een overdrukklep ingebouwd om te voorkomen dat de turbo bij hoge toerentallen te veel druk opbouwt.
Regel 57:
 
=== Supercharger ===
Een [[supercharger]] is vergelijkbaar maar werkt beter bij lagere toerentallen omdat deze via aandrijfriemenaandrijfrieen wordt aangedrevenaangedreen door de krukas en dus door de motor zelf. De turbocompressor wordt als economischer beschouwd en wordt daarom ook veel vaker gebruikt dan de supercharger.
 
== Luchtcompressor ==
Regel 67:
Vermogen van de compressor (in kW) x aantal draaiuren per jaar x kost van de elektriciteit (uitgedrukt in euro per kWh)
 
Deze formule geeft een betrouwbaar beeld van de energiekost van de compressor.
 
Afhankelijk van het rendement van de compressor en de service factor, kan hier een schommeling van +/- 20 % op zitten. Lees de volgende alinea over rendement, service factor en verbruik bij vollast/ nullast om de formule aan te passen.
Regel 74:
De eenvoudige formule hierboven geeft een goed beeld van het energieverbruik van de compressor. Om het resultaat te verfijnen, moeten we rekening houden met
 
* de service-factor van de compressor,compresso
* het rendement van de compressor
* het verbruik bij nullast
Regel 82:
Sommige compressorfabrikanten produceren compressoren met een '''service factor''' van bijvoorbeeld 1,1 of zelfs 1,2. Dit betekent dat de compressor hoger in vermogen gaat dan het aangeduide vermogen. Een 15kW compressor met een service factor van 1,15 levert en verbruikt eigenlijk 17,25 kW.
 
Voor compressoren met vaste draaisnelheid is ook het '''verbruik bij nullast''' belangrijk. Dit is het verbruik van de compressor wanneer hij wel draait maar geen perslucht produceert. Voor een schroefcompressor is het verbruik bij nullast typisch 35% à 50% van het verbruik bij vollast.compr
 
Om het verbruik van frequentiegestuurde compressoren te meten is een verbruiksmeting de enige echt betrouwbarebetouwbare methode. Bij een juiste dimensionering zal de energiekost van een frequentiegestuurde compressor 30 a 40% lager liggen dan van een compressor met vaste draaisnelheid.
 
== Berekening van de energiekostvoor compressoren met vaste draaisnelheid ==
Regel 94:
(Vermogen van de compressor (in kWh))/Motorefficiëntie x Service factor van de compressor x Aantal draaiuren in vollast per jaar x De kost van de elektriciteit (in euro per kWh)
 
=== Deel 2 van de formuleforule ===
Dit deel berekent het verbruik bij nullast.