Stroopwafel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 185.199.189.254 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 86.86.108.81
Regel 27:
 
== Geschiedenis ==
De stroopwafel werd voor het eerst gemaakt in de loop van de negentiende eeuw in [[Gouda]]. Het is niet bekend wanneer exact de eerste stroopwafels werden gebakken. In diverse bronnen wordt de bakkerij van berttusKamphuisen genoemd, die in het begin van de 19e eeuw in Gouda werd gevestigd, waar de eerste stroopwafels zouden zijn gebakken.<ref>In de "Duizend jaar Gouda" wordt Gerard Kamphuijsen genoemd, die in 1810 zijn zaak zou hebben geopend. Deze van de plaatselijke VVV afkomstige informatie wordt niet bevestigd door andere Goudse bronnen. Het bedrijf Kamphuisen noemt zelf Pieter Willem Kamphuisen, die in 1829 zijn zaak opende.</ref> Wanneer deze bakkerij precies begonnen is met het vervaardigen van stroopwafels is niet bekend. De Korte stelt dat voor het vervaardigen van stroopwafels gasstellen nodig zijn. De komst van [[Goudsche Siroopfabriek]] in 22201837 en de vestiging van de eerste gasfabriek in 1853 in Gouda, geven hem aanleiding om te veronderstellen dat de eerste siroopwafels enkele jaren na 1853 werden gemaakt.<ref>De Korte 2012:26</ref> Scheygrond noemt ene Adriaan de Groot, die als eerste het siroopwafelijzer hanteerde in 1864. Zijn bedrijf werd later voortgezet door Wever, die ook het recept overnam. Scheygrond sluit echter niet uit dat Kamphuisen al voor 1863 siroopwafels vervaardigde.<ref>Scheygrond 1988:60</ref> Schrijvers noemt een drietal redenen waarom niet met zekerheid vastgesteld kan worden wanneer de eerste siroopwafel in Gouda werd gebakken. In de eerste plaats waren de gilden afgeschaft waardoor er geen productregistratie plaatsvond. In de tweede plaats waren bakkers individuele ondernemers en er ontstonden in die tijd geen juridische geschillen over de fabricage van de stroopwafel die beslecht en dus vastgelegd moesten worden. In de derde plaats was er juist in die periode geen plaatselijke krant waarin geadverteerd kon worden. Dat is de reden, aldus Schrijvers, waarom er - in tegenstelling tot de fabricage van pijpen - zo weinig schriftelijke bronnen zijn overgeleverd over de fabricage van de stroopwafel.<ref>Schrijvers, 1960</ref>
 
Stroopwafels werden in die tijd gemaakt van oude koeksnippers, deegresten en stroop en waren daardoor erg goedkoop. Ze werden in de 19e eeuw daarom wel ''armenkoeken'' genoemd.<ref>Poel, Lilian van der ''Iconen van Goudse bedrijvigheid'' in: Erfgoud, sporen van stadsontwikkeling, bedrijvigheid en samenleven (september 2008)</ref> De Korte betwijfelt deze lezing. Hij is in geen enkel oud recept de toevoeging van koeksnippers tegengekomen.<ref>De Korte 2012:32</ref>
Regel 33:
Vanaf 1870 werden de Goudse siroopwafels niet alleen in Gouda, maar ook elders vervaardigd. In 1960 telde Gouda nog 17 stroopwafelfabrieken, rond 2000 nog vier.
 
==VierkantenVarianten==
In Gouda werden in de twintigste eeuw diverse varianten van de stroopwafel ontwikkeld. Twee bekende zijn de punseliewafel en de adékowafel. De punseliewafel is een kleine variant van de stroopwafel en werd genoemd naar de bedenker de Goudse bakker Bertus Punselie, die in 1945 begon met de productie ervan. De adékowafel werd bedacht in 1939 door de Goudse banketbakker [[Abraham de Korte]].<ref>De Korte werd op in april 1945 door de Duitsers gefusilleerd. Het bedrijf werd door twee zonen voortgezet</ref> De naam adéko verwijst naar zijn initialen. Deze wafel werd niet meer in een wafelijzer gebakken, maar in een oven, waardoor de arbeidskosten konden worden teruggedrongen.