Stoomlocomotief: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 11:
===Stoomvorming===
[[Bestand:Steam locomotive scheme new.png|thumb|300px|Afb. 1: Indeling van stoomlocomotief]]
De nummers in de volgende beschrijving verwijzen naar afbeelding 1. Een stoomlocomotief heeft een stalen frame, met daarop een cilindervormige [[stoomketel]]. Achter en onder de ketel (3), deels in het machinistenhuis (5), bevindt zich de vuurkist (1). Hierin wordt de [[brandstof]] verbrand. De rook stroomt door een groot aantal [[Stoomketel#Vuurgangvlampijpketel|vlampijpen]] naar de rookkamer (4) en vandaar naar de schoorsteen. De [[schoorsteen]] is niet hoog, maar de afgewerkte stoom gaat hier ook langs en trekt de rook mee, zodat de schoorsteen toch goed trekt. De hitte van het vuur wordt rechtstreeks en via de vlampijpen afgegeven aan het water in de ketel. Door de verhitting verdampt het water en verandert het in stoom. Stoom neemt 1325 maal zoveel ruimte in als water, maar aangezien de ketel afgesloten is, kan de stoom niet [[Algemene gaswet|expanderen]] en daardoor stijgt de druk, tot 15 à 20 [[bar (druk)|bar]].<ref>Hollingsworth, B. ''How to drive a steam locomotive'', London 1979, p. 11</ref> De stoom, die een temperatuur heeft van circa 200 graden, wordt verzameld in de bovenkant van de ketel, zo hoog mogelijk, zodat er geen waterdruppels meekomen, bij voorkeur in een aparte [[stoomdom]] (7), dat is een verhoging op de ketel. Bij de meeste moderne
Daarvandaan gaat de stoom naar de [[Cilinder (motor)|cilinder]]s (11), waarbij de stoomverdeling (12) zorgt voor de toevoer van stoom naar de cilinders (op het juiste moment en in de juiste hoeveelheden).
Regel 21:
* De oververhitter (10), die de gevormde stoom droogt en verder verhit, waarmee een grotere expansiegraad wordt bereikt, hetgeen de efficiëntie verhoogt.
* De injecteur en de voedingspomp (21), die ervoor zorgen dat water in de ketel gepompt wordt.
* Bij sommige
* De luchtpomp, voor de instandhouding van de druk in het remsysteem van de trein.
* De loodnagels. In de bovenwand van de vuurkist bevinden zich gaten die met loodnagels – loden proppen – zijn afgesloten. De loodnagels staan onder water en kunnen dus niet heter worden dan 200 graden (de temperatuur van het water bij een druk van 15 bar). Bevat de ketel te weinig water, dan smelten de loodnagels. De stoom blaast dan de vuurkist in en dooft het vuur. De stoker heeft dan wel wat uit te leggen, maar de schade blijft beperkt.
Regel 55:
Bij de meeste stoomlocomotieven worden het water en de brandstof meegevoerd in een achter de locomotief aangekoppelde [[tender (locomotief)|tender]]. Locomotieven waar water en brandstof op de locomotief zelf meegevoerd wordt worden aangeduid als tenderlocomotieven. Meestal zijn dit kleinere locomotieven, voor gebruik op korte afstanden of op [[rangeerterrein]]en. Er zijn echter ook zware tenderlocomotieven gebouwd, bijvoorbeeld de [[NS 6300]] van de [[Nederlandse Spoorwegen]].
De meeste stoomlocomotieven hebben een enkelvoudig frame met daaronder de drijfassen, en soms ook een of meer loopassen met kleinere niet aangedreven wielen. Loopassen worden gebruikt om het gewicht over meer assen te verdelen, of om de rijeigenschappen bij hogere snelheden te verbeteren. Een nadeel is wel dat het adhesiegewicht van een locomotief daardoor wordt verlaagd, waardoor de trekkracht kleiner wordt. Loopassen zijn meestal in een een- of tweeassig [[draaistel]] opgenomen. Bij sommige
[[Bestand:BR 01 519 plandampf schifferstadt 100 2076.jpg|thumb|Loc 01 519, voorheen van de [[Deutsche Reichsbahn]], in 2006 van de "Eisenbahnfreunde Zollernbahn"]]
| |||