Coltrane changes: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Robbot (overleg | bijdragen)
k Robot-geholpen doorverwijzing: Octaaf
Robbot (overleg | bijdragen)
k Robot-geholpen doorverwijzing: Swing
Regel 2:
 
==Geschiedenis==
Na de bloei van de (tonale) [[swing (stijlperiode)|swingmuziek]] in de jaren '20 en '30, na de stomende [[bebop]] periode van de jaren '40, en eveneens na de intimistische [[Cool Jazz]] in de jaren '50, sloeg "Giant Steps" (1959) in als een bom. John Coltrane had voor de eerste keer in de geschiedenis van de jazzmuziek (en wellicht ook in die van de [[klassieke muziek]]) een compositie geschreven die integraal gebruik maakte van het "[[multi tonaal systeem]]". Bij deze techniek verdeelt men het [[octaaf (muziek)|octaaf]] (vb.: van do tot do') in twee, drie, vier, of meer gelijke delen, zodat er twee, drie, vier, of meer ijkpunten ontstaan. Die ijkpunten worden dan bijgevolg beschouwd als de verschillende [[toonsoort|toonaarden]] van de compositie. Coltrane, bijvoorbeeld, verdeelde het octaaf voor "Giant Steps" in drie delen: B groot - D# of Eb groot - G groot (telkens een grote terts van elkaar verwijderd). Op die manier had hij drie toonaarden die een heel symmetrisch verband vertoonden. Coltrane zorgde ervoor dat elke toonaard evenwaardig was, en gebruikte ze elk ongeveer evenveel. Hij verbond de ene toonaard met de andere door simpelweg elke toonaard door zijn eigen vijfde graad (dominant) te laten voorafgaan (vb.: B-D7-G-Bb7-Eb-Gb7-B), of door middel van de overbekende [[II-V-I]] progressie (vb.: B /Am7 D7/G /Fm Bb7/Eb /Dbm Gb7/B ). Vergis je niet, tracht niet zoals in traditionele ([[tonale muziek|tonale]]) muziek een toonaard te achterhalen, door bijvoorbeeld te kijken op welk [[akkoord]] het stuk eindigt. Bij het multi tonaal systeem zijn er diverse toonaarden (meestal drie of vier) die allemaal even belangrijk zijn.
Coltrane paste deze techniek ook toe op andere, reeds bestaande composities ([[jazz standard|standards]]), waarvan hij de akkoorden en soms ook de [[melodie]] veranderde (vb.: "Countdown"; gebaseerd op "Tune Up" van [[Miles Davis]], of "But Not For Me" van [[George Gershwin]]).