Terreur (Franse Revolutie): verschil tussen versies

De datering en definitie ervan blijven onzeker.<ref>{{Aut|J-C. Martin}}, « La Révolution a coupé la France en deux », in ''L'Histoire'' 311 (2006), p. 39; {{Aut|P. Gueniffey}}, ''La politique de la Terreur'', Parijs, 2000, p. 13.</ref> Toch kan men twee fases onderscheiden in de Terreur:<ref>In verband met deze indeling zie: {{Aut|A. Soboul}}, ''La Révolution française'', Parijs, 1981, p. 253, {{Aut|F. Furet - D. Richet}}, ''La Révolution française'', Parijs, 1999, p. 158 en {{Aut|J. Tulard - J-F. Fayard - A. Fierro}}, ''Histoire et dictionnaire de la Révolution française, 1789-1799'', Parijs, 1987, p. 1113.</ref>

*De eerste periode gaat van de afzetting van de [[Lodewijk XVI van Frankrijk|koning]] op 10 augustus 1792 (zie [[Bestorming van de Tuilerieën]]) tot de uitroeping van de [[Eerste Franse Republiek|Franse Republiek]] op 21 september 1792 (zie [[Proclamatie van de afschaffing van de monarchie]]). In deze periode werd de instelling gecreëerd die de politiek van de Terreur zou aanwenden: een ''tribunal criminel extraordinaire'' werd op 17 augustus 1792 ingesteld, maar haar gebrek aan ijver om de [[Monarchisme|royalisten]], die het volk irriteerden, te straffen, leidde tot de [[Septembermoorden]] in de gevangenissen.

 

Tussen de zomer van 1793 en de lente van 1794 bereikte de verzwakking van de staat, begonnen in 1789-'90, haar hoogtepunt, die al het geweld en opbod toeliet; het [[Comité de salut public (Frankrijk)|Comité de salut public]], gebonden aan de persoon van [[Maximilien de Robespierre|Robespierre]], werd geconfronteerd met concurrentie van het [[Comité de sûreté générale]], dat de politie leidde, en van de [[Commune van Parijs (1792)|Commune van Parijs]], die sinds [[10 augustus]] [[1792]] de militaire macht had en gelieerd is met de ''[[sansculotte]]s'', die in feite het ministerie van Oorlog controleerden. Het was pas in maart 1794 dat men met een versterking van de staat begon onder leiding van het Comité de salut public.<ref>{{Aut|J-C. Martin}}, « La Révolution a coupé la France en deux », in ''L'Histoire'' 311 (2006), p. 39.</ref> De Terreur werd onder druk van de radicaalste revolutionairen ingesteld door de revolutionaire regering; meerdere vrijheden werden opgeschort en een politiek van strijd tegen de interne en externe gevaren, die de Republiek bedreigen, trad in werking. De opvallendste personages van de Terreur, ook wel 'terroristen' genoemd, waren [[Maximilien de Robespierre|Robespierre]], [[Louis Antoine de Saint-Just|Saint-Just]], [[Georges Couthon|Couthon]], [[Jean-Marie Collot d'Herbois|Collot d'Herbois]], [[Joseph Fouché|Fouché]] en [[Jacques Nicolas Billaud-Varenne|Billaud-Varenne]]. De periode werd gekenmerkt door pogingen tot economische, sociale en culturele hervormingen. Naar schatting verloren ruim 40.000 of 55.000 mensen hun leven ten gevolge van de Terreur.