Tomáš Masaryk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+galerij |
|||
Regel 27:
Masaryk ontwikkelde zich in de periode vóór de [[Eerste Wereldoorlog]] tot een gematigd nationalist die voor democratie, sociale gerechtigheid en voor meer Tsjechische autonomie binnen het Habsburgse Oostenrijk streed. Hoewel een nationalist, achtte hij het sociale vraagstuk van veel groter belang. Zijn sociale ideeën stonden niet ver af van die van de [[sociaal-democratie|sociaaldemocraten]] en het [[marxisme]]. Toch verwierp hij het historisch materialisme en schreef hij een kritisch geschrift over het marxisme (''De sociale kwestie'', 1899).
In [[1914]], vlak voor de wereldoorlog uitbrak, week Masaryk uit naar het buitenland. Hij zag geen heil meer in een federaal keizerrijk en sindsdien streefde hij naar onafhankelijkheid. Hij werkte als hoogleraar aan het [[King's College London|King's College]] in [[Londen]], maar ging in [[1915]] naar [[Parijs]] waar hij het voorzitterschap van de [[Tsjecho-Slowaakse Nationale Raad]] op zich nam. [[Edvard Beneš]] en de Slowaak Dr. [[Milan Rastislav Štefánik]] stonden hem ter zijde. Masaryk werd tevens opperbevelhebber van het Tsjecho-Slowaakse Legioen, een leger dat bestond uit Tsjechische en Slowaakse en [[Subkarpatisch Roethenië|Roetheense]] vrijwilligers (w.o. krijgsgevangen Tsjechen en Slowaken uit het Oostenrijks-Hongaarse leger). Via Rusland, waar hij in 1917 de [[Russische Revolutie (1917)|Russische Revolutie]] meemaakte, reisde hij verder naar de Verenigde Staten, waar hij bij hooggeplaatste Amerikanen, onder wie ook president [[Woodrow Wilson|Wilson]], aandacht vroeg voor de Tsjechische zaak. Zeker ook uit strategische overwegingen werd het plan opgevat voor een Tsjecho-''Slowaakse'' Republiek.<ref>Preclík, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 pages, first issue vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karvina, Czech Republic) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, sid 8-34, 36-39, 41-42, 106-107, 111-112, 124–125, 128, 129, 132, 140–148, 184–215.</ref> Aanvankelijk werd de Slowaken ook meer autonomie binnen Tsjecho-Slowakije toegezegd.
Nadat de [[Entente]]-mogendheden hun steun hadden uitgesproken voor een Tsjecho-Slowaakse republiek, werd Tomáš Masaryk op [[14 september]] [[1918]] tot president benoemd. Op dat moment bevond Masaryk zich nog in de VS, omdat het nog niet mogelijk was om naar zijn land terug te keren. Pas na de ineenstorting van [[Oostenrijk-Hongarije]] kon hij naar [[Praag]] om president te zijn van de nieuwe republiek Tsjecho-Slowakije.
| |||