Åland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 30:
Tijdens de [[Glaciaal (tijdperk)|ijstijden]] was dit gebied bedekt door een kilometers dikke ijslaag, en door het gewicht daarvan geheel onder water gedrukt. Nadat het ijs van de laatste ijstijd (het [[Weichselien]]) was verdwenen, veerde het land op. Door deze zogeheten [[postglaciale opheffing]], die tot heden doorgaat, steeg de bodem en kwamen ongeveer 10.000 jaar geleden de eerste toppen van de Ålandeilanden boven water (de voormalige [[Yoldiazee]] die door hetzelfde proces van opheffing net was veranderd in het [[Ancylusmeer]]) te liggen.
 
In de [[steentijd]] bestond de eilandengroep uit enkele zeer kleine eilandjes, die met name 's winters periodiek bewoond werden door [[pelsjager]]s die waarschijnlijk over het ijs of per [[boomstamkano]] vanuit het oosten arriveerden. De oudst bekende levenstekens in dit gebied dateren van 4000 jaar voor Christus en behoren tot de [[kamkeramiekcultuur]]. De oorspronkelijke eilandjes vormen nu de hoogste toppen, waaronder de 129 meter hoge [[Orrdalsklint]]. Rond 2500 voor Christus verscheen de [[Pitted-warecultuur]] in deze regio, enkele eeuwen later gevolgd door de [[Kiukainencultuur]]. Rond de 1e eeuw voor Christus bereikte - relatief laat - het gebruik van [[brons]] deze regio, waardoor de [[Noordse bronstijd|bronstijd]] begon. In de 5e en 6e eeuw zijn er geen tekenen van bewoning in dit gebied te vinden; de oorzaak is onbekend. Rond de 7e eeuw vestigde zich vanuit het westen een nieuwe golf kolonisten in de regio. Gedurende de [[ijzertijd]] en de periode van de [[Vikingen]] was deze regio vrij dicht bevolkt, wat te zien is aan talloze [[walburcht]]en en [[grafveld]]en uit deze tijd.
 
[[Bestand:Geographisch delineation öffver Ålandh.jpg|miniatuur|links|Zweedstalige kaart van Åland uit de 17e eeuw.]]
Regel 41:
[[Bestand:Aland post 1984 Flag.jpg|miniatuur|postzegel uit 1984 met vlag van Åland]]
[[Bestand:Aland Islands License Plate.jpg|miniatuur|Ålandse kentekenplaat. Deze beginnen vrijwel altijd met de letters ÅL.]]
 
== Autonomie ==
Åland heeft een autonome regering en een eigen [[Parlement van Åland|parlement]] en is lid van de [[Noordse Raad]] met één zetel. Åland is met één afgevaardigde vertegenwoordigd in het [[Eduskunta|Finse parlement]]. Verder bezit Åland een eigen politiekorps, een eigen [[Vlag van Åland|vlag]] (sinds 1954), een eigen volkslied ([[Ålänningens sång]]), eigen [[Fins kenteken|kentekenplaten]], een eigen [[internetextensie]] ([[.ax]]) en geeft het sinds 1984 eigen [[postzegel]]s uit. Het vijfcijferige systeem van [[postcode]]s wordt met Finland gedeeld: Åland heeft de postcodes van 22000-22999. Eveneens heeft Åland een eigen postservice. Ålandse schepen varen niet onder Finse maar onder Ålandse vlag.