Kattenburg (Amsterdam): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 40:
 
==Vanaf de sloop en nieuwbouw, 1960-70==
Op oude foto's van Kattenburg leek de sfeer in de buurt erg veel op die andere grote zeventiende-eeuwse Amsterdamse volksbuurt, de Jordaan. Alleen was de verpaupering op Kattenburg warwat sterker: al voor 1940 stond er 13 procent van de huizen leeg door ernstige verkrotting. In de jaren 1950 werden er plannen ontwikkeld voor de gehele buurt. De oplossing in de jaren zestig was even duidelijk als rigoureus: alle huizen werden samen met het oude stratenpatroon plat gebulldozerd.<ref name="Tijs van den Boomen">[http://www.stad-forum.nl/actueel/binnenstad-levendig-werd/ Tijs van den Boomen: 'Kattenburg: Levendig werd het niet', Parool 7-11-2016]</ref> Deze sanering werd uitgevoerd naar plannen uit 1953. Bewoners werden elders ondergebracht in de stad of erbuiten; ondanks lichte protesten werd de boel rigoureus gesloopt en verrezen er door [[Dick Apon]]<ref>{{Citeer web|url=http://www.cultuurarchief.nl/kunstenaars/apondickc1926.htm|titel=
Dick C. Apon (1926-2002)|uitgever=Cultuurarchief.nl|bezochtdatum=7 augustus 2016}}</ref> ontworpen nieuwbouwflats, gebouwd naar het tuinstadsidee. Het voormalige historische stratenplan van Kattenburg zou hiermee volledig verdwijnen.
 
Veel oude bewoners, gehecht aan hun eigen "eiland", keerden na jaren toch weer terug. Anders dan in de Jordaan en de Dapperbuurt was er op Kattenburg nauwelijks verzet geweest tegen de vernietiging van de buurt. Kattenburg werd gedomineerd door het bewonerscomité Kattenburg, waarin de communisten een sterke hand hadden. [[Marie Altelaar]] heeft lange tijd het comité voorgezeten; dat sloeg de handen ineen met het stadsbestuur: weg met de krotten en de krakers die daarin waren gekropen: er moesten fatsoenlijke woningen komen. Het ooit zo levendige Kattenburg, waar mensen op straat leefden en waar in 1953 nog 84 woningen met een winkel of werkplaats stonden met een aantal cafés, was in 1970 een mono-functionele woonwijk geworden met lange galerijflats en grint-betonnen borstweringen. Het werd stiller in de buurt: er was een kinderdagverblijf en een café aan de rand.<ref name="Tijs van den Boomen" /> De gemeente Amsterdam had indertijd de middenklasse willen huisvesten in de grote drie- en vierkamerwoningen, maar het bewonerscomité Kattenburg eisten dat de voormalige bewoners konden terugkeren. Uiteindelijk keerden er Kattenburgers terug, maar ook kwamen er veel andere Oostelijke Eilanders wonen, toen hun buurten aan de beurt was voor sloop, zoals op het naburige Wittenburg waar ook het grootste deel van de oude bebouwing werd platgeslagen.
 
Alleen [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/56/Amsterdam_-_Kattenburgerplein_V.JPG de geveltjes aan het Kattenburgerplein] herinneren nog aan de historische bebouwing van deze buurt, maar isdeze zijn nagebouwd! De gereconstrueerde gevelwand van de pandjes is ontworpen door Theo Rouwhorst van het Amsterdamse Bureau Monumentenzorg en is geïnspireerd op de bebouwing die vroeger op Kattenburg stond. Het ontwerp kreeg kritiek van enkele historici, die de reconstructie als een falsificatie beschouwden.<ref>{{Citeer web|url = http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/binnenstad/209/rouwhorst.html|titel = Theo Rouwhorst: het ervaren oog van monumentenzorg|citaat = De periode daarvoor maakte hij zelf de tekeningen van een gevelwand op Kattenburg. De panden daar zouden worden gesloopt en op het Kattenburgerplein worden herplaatst.|bezochtdatum = 27 februari 2014}}</ref>
 
Al sinds [[1968]] vormde de [[Kattenburgerstraat]] een drukke doorgaande route van de [[Piet Heinkade]] naar de [[IJtunnel]]. Via de [[Mariniersbrug]] (brug 272) over de [[Dijksgracht]] en een lange spoorwegonderdoorgang was Kattenburg verbonden met de Piet Heinkade. De gemeente Amsterdam begon in 2007 met een onderzoek hoe de inrichting van de [[Eilandenboulevard (Amsterdam)|Eilandenboulevard]], waar de Kattenburgergracht een onderdeel van is, verbeterd kan worden.<ref>{{Citeer web|url=http://www.centrum.amsterdam.nl/projecten/overzicht_alle/grote_projecten/eilandenboulevard-h/|titel=Herinrichting Eilandenboulevard|uitgever=Gemeente Amsterdam|bezochtdatum=16 december 2013}}</ref> Het project zou rond 2015 afgerond moeten zijn; in 2018 werd begonnen met de herinrichting van de Eilandenboulevard die in 2019 wordt opgeleverd. Inmiddels is de Kattenburgerstraat ook een van de toevoerwegen naar de verder gelegen [[Piet Heintunnel]] geworden.
 
Kattenburg was in heel Amsterdam beroemd en berucht om zijn felle huurstrijd vanaf begin van de jaren zeventig. Als voorzitter van het bewonerscomité Kattenburg was [[Marie Altelaar]] een drijvende kracht achter een meer dan vijftien jaar durende huurdersactie. De maandhuur van de net opgeleverde nieuwbouwwoningen op Kattenburg was hoger dan eerder beloofd. De bewoners hielden daarom maandelijks een bedrag in op de huur als vorm van protest.<ref>{{Citeer web|url=http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=ddd:010471898:mpeg21:a0061|titel="Kachel-aanbod lost problemen huurstakers niet op"|bezochtdatum=2016-07-24|auteur=|datum=13-02-1987|uitgever=De Waarheid}}</ref> De actie veroorzaaktenveroorzaakte rechtszaken en een langlopend conflict met de gemeente en de woningbouwverenigingen 'Onze Woning' en [[Rochdale (woningcorporatie)|'Rochdale']]. Er werd door de woningbouwvereniging gedreigd met uitzetting van de huurders, maar een vonnis van 19 september 1986 voorkwam dat. Het huurdersactivisme van de jaren '70 en '80 werd tussen 2007 en 2010 gememoreerd in een triomfboog op de Kattenburgerkruisstraat.<ref name="Tijs van den Boomen" />
 
De verkoop van het corporatiebezit werd het startsein voor nieuwe buurtstrijd: het actiecomité 'Stop de Uitverkoop' zag in 2013 het licht, een samenwerkingsverband van de Oostelijke Eilanden en Kadijken. Zij bereikten in 2015 een zeker resultaat: Het Eilandenoverleg eiste dat op Oosterburg-Noord, het terrein waar ook de redactie van [[Het Parool]] gevestigd is, een groter deel van de nieuwbouw bestemd moet worden voor sociale woningbouw. De gemeenteraad besloot zomer 2016, ondanks fel verzet van VVD en D66, het aandeel sociale huur hier te verhogen van 14 procent van het vloeroppervlak tot 20 procent.<ref name="Tijs van den Boomen" />