Lieveheersbeestjes: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
k Het is ongetwijfeld een verbastering van het Frans, maar als je alleen Iers kent denk je aan iets heel anders.
Regel 17:
[[Bestand:Scymninae larvae (4871857758).jpg|thumb|Larve van de Scymninae]]
[[Bestand:Coccinella septempunctata - front (aka).jpg|thumb|Kop van het zevenstippelig lieveheersbeestje]]
[[Bestand:Harmonia axyridis01.jpg|thumb|Het lijken verschillende soorten, maar zijn allemaal variaties van 1één soort, het veelkleurig lieveheersbeestje]]
'''Lieveheersbeestjes''' (Coccinellidae) zijn een groep van [[kevers]] (Coleoptera). Sommige soorten zijn zeer bekend, omdat ze algemeen voorkomen, bijvoorbeeld het [[zevenstippelig lieveheersbeestje]] (''Coccinella septempunctata'').
 
Lieveheersbeestjes leven zowel van planten en schimmels als van kleine diertjes en veel soorten zijn sterk gespecialiseerd. De bladluisetende soorten worden vaak als nuttig gezien en zijn zeer populair, maar soorten die schimmels of planten eten, verspreiden ziektes en worden beschouwd als plaaginsecten.
 
== Algemeen ==
Regel 39:
Als een lieveheersbeestje "gepest" wordt door zachtjes op hem te drukken, produceert hij een gele vloeistof. Dit gedrag heet "reflexbloeden". De vloeistof (hemolymfe), die tevoorschijn komt bij het femoro-tibiale gewricht van de poten, heeft een kwalijk geurtje en smaakt erg bitter. Vogels die een lieveheersbeestje oppakken, proeven dit 'bloed' en laten hem dan soms snel vallen.
 
Het rood met zwarte kleurpatroon is dan ook te beschouwen als een waarschuwing. Dat insecten of andere dieren hun giftigheid of vieze smaak etaleren door een felle kleur, wordt ''[[aposematische kleuring]]'' genoemd. De vieze smaak wordt veroorzaakt door een [[alkaloïde]] dat per soort verschilt. Er is aangetoond dat deze vloeistof van het zevenstippelig lieveheersbeestje giftig is voor koolmeeskuikens. Die van het tweestippelig lieveheersbeestje is dat niet. In België wordt aan kinderen vaak verteld dat het lieveheersbeestje 'gepist' (geplast) heeft wanneer het deze vloeistof achterlaat.
 
== Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje ==
Regel 45:
 
== Etymologie ==
De naam lieveheersbeestje is een herinnering aan de tijd dat de [[Germanen]] in Europa [[Kerstening|gekerstend]] werden. De bestaande Germaanse naam voor het kevertje, ''Freyafugle'', vogel van de godin [[Freya (godin)|Freya]], werd verchristelijkt tot onzelievevrouwebeestje of (onze)lieveheersbeestje.<ref>Museon, [https://web.archive.org/web/20160304214723/http://lessen.museon.nl/data/435733aa17cc76c1572ac086188aba1a.pdf Lieveheersbeestje]</ref><ref>Natuurmonumenten [https://www.natuurmonumenten.nl/boswachters/boswachter-frans/column/het-oranjetipje-is-er-al Boswachters - Boswachter Frans vertelt ''Het oranjetipje is er al!'']</ref> De eerstevrouwelijke vertalingvorm leeft voort in het [[Duits]] (''Marienkäfer'') en [[Engels]] (''ladybird'', in Amerika veranderd in ''ladybug'', wat eigenlijk juister is); de tweedemannelijke in het [[Nederland]]s en [[Frans]] (''bête à bon Dieu'', al is ''coccinelle'' gebruikelijker). De Franse naam is in het [[Iers]] verbasterd tot ''bóín Dé'', wat ookwordt begrepen als ''Gods koetje'' kan betekenen.
 
=== Streeknamen ===