Thermopylae: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Wijzigingen door 78.24.170.91 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Japiot |
||
Regel 1:
'''Thermopylae''' of '''Thermopylen''' ([[Oudgrieks]] en [[Katharevousa]]: Θερμοπύλαι, ''Thermopulai'', met de klemtoon op de -o-, = letterlijk ''warme poorten'', vanwege in de buurt ontspringende vulkanische bronnen) was in de oudheid de naam van een nauwe bergpas in Centraal-Griekenland, tussen het [[Kallidromosgebergte]] en de [[Malische Golf]], ten zuidoosten van [[Lamia (Griekenland)|Lamia]].
De pas bestond uit drie opeenvolgende smalle doorgangen op de kustweg, tussen de 1300 m oprijzende bergwand en de steile kust van de Malische Golf. Volgens [[Herodotus]] kon op het smalste punt slechts één wagen tegelijk passeren.
Hoewel op zichzelf een ideaal strategisch punt, is de pas toch herhaaldelijk door een omtrekkende beweging geforceerd. Het meest bekend is de [[Slag bij Thermopylae (480 v.Chr.)|omsingeling in 480 v.Chr.]] van koning [[Leonidas I van Sparta]] met zijn leger, door de Perzen onder [[Xerxes_I | Xerxes]]. Ook in [[279 v.Chr.]] door de Gallische hoofdman [[Brennus (derde eeuw v.Chr.)|Brennus]], en in [[191 v.Chr.]] door de Romeinse [[consulaat (Romeinse Rijk)|consul]] M. Acilius Glabrio werd dezelfde methode gebruikt toen de pas hun werd versperd.
[[Bestand:InscriptieTherm.jpg|300px|thumb|''"Vreemdeling, ga aan die van Sparta melden ..."'']] Tegenwoordig is de aard van het landschap onherkenbaar veranderd, omdat aanslibbing in de deltamonding van de rivieren de Sperchios en de Asopos de doorgang na 2500 jaar nu 3 tot 7 km breed heeft gemaakt.
In 1955 werd naast de drukke autoweg naar Thessaloniki een monument voor Leonidas en zijn 300 Spartanen opgericht. Waar nu het monument staat was vroeger de zee. Op de marmeren basis staan scènes uit de strijd tegen de Perzen uitgebeeld, alsook twee liggende figuren die op allegorische wijze de rivier de [[Eurotas]] en het [[Taigetos]]-gebergte voorstellen, d.i. een geografische verwijzing naar de stad Sparta. Leonidas is uitgebeeld in [[mannelijk naakt in de Griekse kunst|heroïsche naaktheid]], en in dreigende houding met [[Doru|lans]], [[Korinthische helm|helm]] en [[Aspis (schild)|schild]]. Op de sokkel van het beeld staat in oud Grieks Μολών λαβέ = ''Kom (ze) halen!'' Toen Xerxes het hopeloze van Leonidas’ positie inzag, zond hij een onderhandelaar met het verzoek de wapens uit te leveren en zich over te geven: Leonidas gaf enkel het [[laconiek]]e antwoord ''“Kom ze halen!”'' Het monument kwam tot stand door de financiële steun van 300 rijke Grieken uit Amerika.
Aan de overkant van de drukke weg klimt men een heuveltje op, naar een steen met het opschrift:
{{cquote|Ὦ ξεῖν', ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι:<br />Vreemdeling, ga aan die van Sparta melden dat wij hier liggen, na hun opdracht te hebben uitgevoerd.<ref>Alle opschriften werden opgetekend door Herodotos: VII, 228</ref>}}
Dit zou de plek zijn waar Leonidas stierf.
Er werden ook nog andere opschriften gemaakt voor de gesneuvelden van Thermopylae:<br />
Eén voor de ziener [[Megistias]]: {{cquote|Hier ligt de ziener Megistias die tot zijn eeuwige glorie<br />
bij de Spereichos-rivier stierf door het Medisch geweld<br />
Hij heeft met kennis van zaken voorspeld dat de doodsdemon dreigde.<br />
Eergevoel heeft hem belet dat hij zijn koning verliet.}}
En één voor alle strijdende Peloponnesiërs:
{{cquote|Vierduizend Peloponnesische manschappen hielden hier dapper<br />
stand tegen Perzisch geweld, drie miljoen man in getal.<ref>Dit was het aantal van de Perzen volgens Herodotos, wat natuurlijk erg overdreven is.</ref>}}
Even verder westwaarts in de richting van Thessaloniki liggen nog steeds de hete bronnen waaraan de ''Thermopylae'' hun naam danken.
Het verhaal van Koning Leonidas en zijn 300 Spartanen is verfilmd door [[Zack Snyder]], als "[[300 (film)|300]]" (2007), gebaseerd op de gelijknamige [[graphic novel]] van [[Frank Miller (stripauteur)|Frank Miller]]. Op zijn beurt is deze graphic novel geïnspireerd door de film "The 300 Spartans" (1962).
==Noten==
{{References}}
{{Coor title dms|38|48|19|N|22|33|46|E|type:landmark_region:GR_scale:100000}}
[[Categorie:Geschiedenis van Centraal-Griekenland]]
| |||