Two wrongs make a right: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 49693661 van 85.150.109.64 (overleg) ongedaan gemaakt.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''''Two wrongs make a right''''' (Nederlands: "twee slechte dingen maken één goed ding") is een uitdrukking in de [[retorica]] en de [[ethiek]] die een [[normen en waarden|norm]] beschrijft.<ref>{{Cite book |last=Verplaetse |first=Jan |date=2008 |title=''For the sake of argument: argumentatieleer voor juristen en ethici'' |url=https://books.google.nl/books?id=89-_b9dAmrAC&pg=PA59 |location=Antwerpen |publisher=Maklu |page=59 |isbn=9789046602201 |accessdate=20 april 2017}}</ref> Een beschuldiging van wangedrag wordt gepareerd met een soortgelijke, vaak erger bedoelde, beschuldiging aan het adres van een ander. Als [[drogreden|informele drogreden]] valt "''Two wrongs make a right''" in de categorie ''[[red herring]]''' (irrelevantie). De [[Antithese (stijlfiguur)|antithese]] ervan, "''two wrongs don't make a right''", is een [[spreekwoord]] dat wordt gehanteerd om wangedrag te bekritiseren of zich ervan te distantiëren als reactie op andermans overtreding.
 
Een specifieke vorm van "''two wrongs make a right''" is de ''[[tu quoque|''tu quoque]]'' of jij-bak]].
 
== Geschiedenis ==
De zinsnede "''two wrongs infer one right''" (twee slechte dingen impliceren één goed ding) komt voor in een Engels gedicht uit 1734, gepubliceerd in ''[[The London Magazine]]''.<ref>{{cite book
|chapter=Poetical Essays in NOVEMBER, 1734
|page=600.
Regel 15:
== Voorbeelden ==
Dit is een informele drogreden die optreedt wanneer men aanneemt dat, wanneer een slechte daad wordt gepleegd, een andere slechte daad deze weer opheft.
 
*Spreker A: 'Je zou geen geld van je werkgever moeten verduisteren. Dat is verboden bij de wet.'
*Spreker B: 'Mijn werkgever ontduikt belastingen. Dat is ook verboden bij de wet!'
Regel 25 ⟶ 24:
Zelfs als president Roberts heeft gelogen in zijn congressionele getuigenis, schept dit geen [[precedent]] dat het acceptabel maakt voor president Williams om hetzelfde te doen. (Het betekent hooguit dat Williams ''niet slechter is dan'' Roberts.) Door een beroep te doen op deze drogreden wordt de omstreden kwestie van [[leugen|liegen]] genegeerd.
 
De [[tu quoque|''tu quoque'' of jij-bak]] is een specifieke drogreden van het type "''two wrongs make a right''", waarbij men de beschuldiger beschuldigt. Hoewel het in sommige situaties gepast is om de beschuldiger te beschuldigen van [[hypocrisie]], neemt dat op zich niet weg dat beschuldiger een punt zou kunnen hebben dat een bepaalde daad onjuist of immoreel is.
 
== Kritiek ==
In ''Journal of Business Ethics'' verdedigde geleerde Gregory S. Kavka het "''two wrongs make a right''"-principe, onder voorwaarden, in de [[Ondernemingsethiek|bedrijfsethiek]]. Kavka verwees naar [[Thomas Hobbes]]' filosofische concepten van [[Wraak|vergelding]]. Hij stelde dat als iets wat wordt verondersteld een morele norm of gemeenschappelijke sociale regel te zijn, in de samenleving maar vaak genoeg wordt overtreden, dat een individu of groep binnen die samenleving met die norm of regel mag breken, omdat ze hierdoor anders oneerlijk worden benadeeld. Bovendien kunnen in specifieke omstandigheden schendingen van sociale regels verdedigbaar zijn als ze worden gedaan in reactie op andere schendingen. Kavka beweerde bijvoorbeeld dat het verboden is om iemands bezit te stelen, maar het is toegestaan om bezit terug te nemen van een [[Diefstal|dief]] die zelf andermans bezit heeft gestolen. Hij voegde echter wel toe dat men zorgvuldig zou moeten zijn om deze ambiguïteit niet te gebruiken als een excuus om roekeloos ethische regels te schenden.<ref>{{Cite journal |author=G. S. Kavka |url=https://www.jstor.org/stable/25071371 |title=''When Two 'Wrongs' Make a Right: An Essay on Business Ethics |journal''Journal=Journal of Business Ethics |volume=2 |pages=61–66 |year=1983 |doi=10.1007/BF00382714}}</ref>
 
Conservatieve journalist Victor Lasky schreef in zijn boek ''It Didn't Start With Watergate'' dat, hoewel tweede slechte dingen inderdaad niet een goed ding maken, als een reeks immorele dingen die worden gedaan en straffeloos worden gelaten, dit een juridisch precedent schept. Derhalve zouden mensen die in de toekomst dezelfde overtredingen begaan er rationeel van moeten kunnen uitgaan dat zij er ook mee wegkomen. Lasky gebruikt als analogie de situatie waarbij president [[John F. Kennedy]] (1961–1963) [[Martin Luther King]] liet afluisteren – wat geen gevolgen had – met het [[Watergateschandaal]] van president [[Richard Nixon]] (1969–1974), waarvan Nixon dacht dat het ook geen gevolgen zou hebben.<ref>Victor Lasky, ''It Didn't Start With Watergate'' (1977).</ref>
 
== Zie ook ==
* [[Dubbele negatie (taal)|Dubbele ontkenning]]
* [[Goed en kwaad]]
* ''[[Ius talionis|]]'', Oog om oog, tand om tand]]
* ''[[Quod licet Iovi non licet bovi]]''
* [[Valse analogie]]
* [[Vals dilemma]]
* [[Wraak]]
 
==Externe links==