Versie van 5 nov 2019 14:14 bewerken Tulp8 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 177.544 bewerkingen k Wijzigingen door 84.198.163.42 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door XXBlackburnXx Label: Terugdraaiing ← Oudere bewerking		Versie van 21 nov 2019 15:52 bewerken ongedaan maken 86.107.206.160 (overleg) Geen bewerkingssamenvatting Label: Misbruikfilter: Schuttingtaal Nieuwere bewerking →
Regel 8: Veel Maya's worstelen met het probleem dat ze enerzijds willen profiteren van de goede kanten van de moderne wereld, terwijl ze intussen niet hun eigen identiteit willen verliezen. Gedurende de twintigste eeuw zijn de Maya's niet alleen het slachtoffer geweest van achterstelling en ontrechting, maar ook van vervolging en massamoord. Meer dan tachtig procent van de 200.000 slachtoffers van de [[Guatemalteekse burgeroorlog]] (1960-1996) bestond uit Maya's. In de jaren tachtig, onder de presidenten [[Fernando Romeo Lucas García\|Romeo Lucas García]] en [[Efraín Ríos Montt]], vond in Guatemala een [[Guatemalteekse genocide\|genocide]] op de Mayabevolking plaats. De [[Rooms-Katholieke Kerk]] van Guatemala heeft de vaak gruwelijke misdaden uitvoerig gedocumenteerd, wat een bisschop van het aartsbisdom, [[Juan José Gerardi Conedera\|Juan Gerardi]], het leven kostte. Iemand die van Mayaanse zijde actie voert tegen voortbestaande rechteloosheid is [[Rigoberta Menchú]], ([[Nobelprijs voor de Vrede]], 1992). Onder internationale druk zijn er de laatste jaren overigens meer rechten toegekend aan het omvangrijke Mayaanse bevolkingsdeel. Vooral het tweetalige onderwijs is internationaal wel geprezen. In Mexico laaiden de spanningen op toen in [[1994]] het [[Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger]] (EZLN) in Chiapas in opstand kwam. en mano is een baas In Mexico is [[Francisco Luna Kan]] in 1976 als eerste Maya tot gouverneur van [[Yucatán (staat)\|Yucatán]] gekozen en verschillende middelgrote steden in Guatemala hebben de afgelopen jaren voor het eerst Mayaburgemeesters gehad. Toch zijn Maya's nog altijd politiek sterk ondervertegenwoordigd. == Religie == Vanaf de jaren zeventig hebben veel Maya's zich tot het [[protestantisme]] bekeerd. Onder de Maya's in Guatemala en Chiapas zijn er inmiddels m de billen van je moeder zijn dik Vanaf de jaren zeventig hebben veel Maya's zich tot het [[protestantisme]] bekeerd. Onder de Maya's in Guatemala en Chiapas zijn er inmiddels meer protestanten dan katholieken. Vooral het [[evangelicaal christendom]] en de [[Pinksterbeweging\|pinksterkerk]]en zijn populair. Deze verandering is niet onomstreden. Ten tijde van de 'gewelddadigheden' (de 'violencia') werd immers het werk van Noord-Amerikaanse protestantse zendelingen bevorderd door een moorddadige Guatemalteekse overheid, terwijl progressieve rooms-katholieke priesters juist werden vervolgd. Veel oude (gemeenschaps)tradities zullen onder invloed van het anti-ritualistische protestantisme verdwijnen, al heeft dit weer het voordeel dat protestantse Maya's dan de vaak dure gemeenschapsplichten niet meer hoeven te vervullen en zodoende tot economische ontwikkeling in westerse zin kunnen komen.{{Bron?\|\|2011\|04\|23}} ~~== Popol Vuh ==~~ De [[Popol Vuh (boek)\|Popol Vuh]] is het heilige boek van de Maya's. Het eerste deel gaat over de schepping en het leven van de helden. Het tweede deel beschrijft de geschiedenis van het volk. Nadat de Katholieke Spanjaarden probeerden de 'ziel van de Indio' uit te doven<ref>Popol Vuh, het boek van de raad, Wolfgang Cordan, 1977, Ankh Hermes, blz. 10</ref> heeft padre Francisco Ximenez, die in 1688 naar Guatemala kwam, een overgebleven tekst getrouwelijk gekopieerd en aan de bezitters teruggegeven. Opmerkelijk, want het had aan de inquisitie overgedragen en vernietigd moeten worden, volgens de wetten van die tijd. Dankzij dit boek kunnen we meer over de beschaving van de Maya's te weten komen. == Kleding == [[Bestand:Chichicastenango-004.jpg\|thumb\|Guatemalteekse meisjes in de dracht van Sa. Catarina Palopó]] Regel 55 ⟶ 51: == Literatuur == * {{Aut\|[[Elvira van Rijn]]}}: ''Maya wijsheid voor je levenspad'' (2011) ISBN 9789077408896 * Wolfgang Cordan: Popol Vuh, ''het boek van de raad, Mythe en geschiedenis van de Maya's'' (1977) ISBN 90-202-4856-1 ~~== Zie ook ==~~ * [[Mayacultuur]] * [[Mayatalen]] * [[Mayareligie]] * [[Mayamythologie]] ~~{{Appendix}}~~ ~~{{Commonscat\|Maya peoples}}~~ ~~{{Navigatie volken en beschavingen Meso-Amerika}}~~ ~~[[Categorie:Maya\| ]]~~ ~~[[Categorie:Yucatán]]~~ ~~[[Categorie:Chiapas]]~~ ~~[[Categorie:Quintana Roo]]~~ ~~[[Categorie:Campeche]]~~

Maya's (volk): verschil tussen versies