Langspeelplaat: verschil tussen versies

Een '''langspeelplaat''', ook welof '''vinylplaat''' genoemd, vaak afgekort tot '''lp''' of '''elpee''', is een van [[Polyvinylchloride|vinyl]] gemaakte [[grammofoonplaat]] van 30 cm (12 inch) [[diameter]], die aan elke kant ruimte biedt voor maximaal 30 minuten muziek.

Met [[taperecorder]]s konden aanmerkelijk langere opnames gemaakt worden dan de 4-5 minuten van de [[Grammofoonplaat|78-toerenplaten]], maar de consument profiteerde daar niet van en ook niet van de betere geluidskwaliteit. RCA Victor had in 1931 al een plaat op de markt gebracht met een speelduur van 10 minuten, maar een gebrek aan spelers en de [[Crisis van de jaren 30|crisis van de jaren 1930]] maakten dat dit geen succes werd. Andere pogingen volgden, maar het was Columbia dat in 1948 de langspeelplaat met een toerental van 33⅓ en een formaat van 12" op de markt bracht met een microgroef. [[Philco]] maakte hiervoor de spelers. Een team onder leiding van [[Peter Carl Goldmark]] had de microgroef ontwikkeld en deze platen waren gemaakt van het minder breekbare [[Polyvinylchloride|vinyl]] in plaats van schellak. De speelduur van zo'n 22 minuten was een aanmerkelijke verbetering en ook de geluidskwaliteit was aanmerkelijk beter. De 78-toerenplaat had een frequentiebereik van 100-12.000 HZ, terwijl de lp dit optrok naar 30-16.000 kHz. De [[signaal-ruisverhouding]] (S/R) verbeterde van 32–40 dB naar 45–60 dB.

Al sinds 1980 wordt de lp, sinds de komst van de [[muziekcassette]] en de [[compact disc|cd]], steeds minder verkocht. Van lp's worden er later relatief, in vergelijking met andere muziekdragers, nog zeer weinig van verkocht en bereikte uiteindelijk in 2006 zijn historisch dieptepunt. Echter, sinds het begin van de jaren 2010 maakt de lp een kleine, maar groeiende opmars, mede door een heropleving van vinyl in de hiphop en dance-scenes. Ook zou de kwaliteit vankan het geluid van lp's beterals prettiger ervaren zijnworden dan andere muziekdragers, zoals een cd of digitaal.<ref name="volkskrant.nl">{{cite web|url=http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3380/muziek/article/detail/2978941/2011/10/20/Verkoop-van-aloude-elpee-stijgt-met-40-procent.dhtml|title=Verkoop van 'aloude elpee' stijgt met 40 procent|author=Coen Brandhorst|work=De Volkskrant}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.themediabriefing.com/article/status-effects-what-publishers-can-learn-from-the-vinyl-comeback|lang=en|title=What publishers can learn from the vinyl 'comeback'|date=26 januari 2015|bezochtdatum= 1 januari 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.platenspeler-shop.nl/blogs/blog/vinyl-vs-cd-welke-is-beter/|lang=nl|title=Vinyl vs CD, welke is beter?|date=24 maart 2016}}</ref> [[diskjockey|DJ's]] gebruiken een lp als een muziekinstrument om te [[scratchen]] en voor beat juggling. Ondertussen is er ook belangstelling voor platen bij [[verzamelaar]]s van rock, pop en piratenmuziek die gelimiteerde oplages verzamelen. Meerdere bedrijven produceren nog steeds lp's.