Precessie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
de aarde en de speelgoedtol vertonen tegengestelde precessie |
||
Regel 1:
[[Bestand:Gyroscope precession.gif|thumb|Precessie van een gyroscoop]]
'''Precessie''' is de beweging die de [[As (mechanica)|draaias]] van een roterend voorwerp maakt onder invloed van een uitwendige kracht. Zonder zo'n uitwendige kracht wijst de as steeds in dezelfde richting, het principe van een [[gyrokompas]]. Het eenvoudigste voorbeeld van precessie kan men zien aan een
▲'''Precessie''' is de beweging die de [[As (mechanica)|draaias]] van een roterend voorwerp maakt onder invloed van een uitwendige kracht. Zonder zo'n uitwendige kracht wijst de as steeds in dezelfde richting, het principe van een [[gyrokompas]]. Het eenvoudigste voorbeeld van precessie kan men zien aan een draaiende [[draaitol]]. Als de tol niet precies rechtop staat, zal de [[zwaartekracht]] proberen om de rotatieas 'om te laten vallen'. Dat gebeurt echter niet: in plaats daarvan draait de rotatieas rond om de verticaal.
De precessie van de [[Aarde (planeet)|Aarde]] is een van de [[Milanković-parameters]] die binnen een [[IJstijdvak|ijstijdvak]], zoals de [[kwartaire ijstijd]], de [[Glaciaal (tijdperk)|glacialen]] doen ontstaan.
Regel 17 ⟶ 16:
[[Bestand:Precession N.gif|thumb|precessiecirkel van de noordelijke hemelpool]]
[[Bestand:Precession S.gif|thumb|precessiecirkel van de zuidelijke hemelpool]]
De aarde is enigszins te vergelijken met een tol die niet precies rechtop staat. De [[evenaar]] maakt een hoek met de [[Ecliptica (astronomie)|ecliptica]]. Gedurende de geologische geschiedenis schommelt deze [[glooiingshoek]], of inclinatie, tussen 21,5 en 24,5 graden. De hoek is nu ongeveer 23,5 graden. De [[zon]] oefent een [[kracht]] uit op het massaoverschot dat zich door de [[afplatting van de aarde]] rondom de [[evenaar]] bevindt. Deze kracht zal proberen de inclinatie te verminderen tot de [[aardas]] loodrecht op de ecliptica staat. Deze kracht werkt dus tegengesteld aan de zwaartekracht op een speelgoedtol. Doordat de aarde om haar as draait, is het resultaat dat de aardas zelf een kegel rondom de pool van de ecliptica beschrijft. Dit uit zich in een verplaatsing van de noordpool aan de hemel, zij beschrijft een [[cirkel]] van 23,5 graden rondom de pool van de ecliptica. De [[Periode (natuurkunde)|periode]] van de precessie is 26.000 jaar.
De noordelijke hemelpool is op het ogenblik minder dan één graad van de ster [[Polaris]], ''alpha Ursae Minoris'', verwijderd. Deze ster heet daarom de [[poolster]]. Omstreeks 2800 v.Chr. was [[Thuban]], ''alpha Draconis'', de poolster, toekomstige noordelijke poolsterren zijn [[gamma Cephei]] (4145 A.D.) en [[Adleramin]], ''alpha Cephei'', (7530 A.D.); over 25.770 jaar zal de hemelpool weer ongeveer met Polaris samenvallen.
| |||