Margaretha II van Vlaanderen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus - Antwerpen → Antwerpen (stad) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 21:
}}
[[Bestand:Marguerite 2.jpg|200px|right|thumb|Zegel van Margretha]]
'''Margaretha II van Vlaanderen''', ook wel '''Margaretha van Constantinopel''' (ca. 2 juni [[1202]] – [[Gent]], [[10 februari]] [[1280]]), was [[graafschap Vlaanderen|gravin van Vlaanderen]] van 1244 tot 1278 en als '''Margaretha I van Vlaanderen''' [[graaf van Henegouwen|gravin van Henegouwen]] van 1244 tot 1280. Zij was de tweede dochter van [[graaf (titel)|graaf]] [[Boudewijn IX van Vlaanderen|Boudewijn IX]] van het [[graafschap Vlaanderen|Vlaanderen]] en [[graafschap Henegouwen|Henegouwen]] (VI), en [[Maria van Champagne]]. Haar vader werd in mei [[1204]] ook keizer van [[Constantinopel]].
Na het overlijden van haar moeder (1204) en het verdwijnen van haar vader (april [[1205]]) liet de [[Frankrijk|Franse]] koning [[Filips II van Frankrijk|Filips Augustus]] haar met haar zuster [[Johanna van Constantinopel|Johanna]] in [[1208]] op 6-jarige leeftijd naar het hof in [[Parijs]] overbrengen om haar te onttrekken aan anti-Franse invloeden in Vlaanderen. Gedurende haar tijd in Parijs maakte ze samen met haar zuster kennis met de [[Cisterciënzers|Cisterciënzerorde]], mogelijk mede door de invloed van [[Blanca van Castilië]], de echtgenote van de Franse kroonprins<ref>Wheeler, B. and Parsons, J. (2002). pagina 193</ref>.
Regel 39:
== Vlaams-Henegouwse Successieoorlog ==
Toen Margareta haar kinderloze zuster Johanna in [[1244]] opvolgde als gravin van Vlaanderen en Henegouwen, benoemde zij haar zoon Willem tot enige erfgenaam (1246). Daarop begon een strijd tussen de kinderen uit Margaretha's beide huwelijken, de Avesnes en de Dampierres: de [[Vlaams-Henegouwse Successieoorlog]]. De [[Frankrijk|Franse]] koning, in [[1246]] met de [[arbitrage (in conflict)|arbitrage]] belast, wees Vlaanderen toe aan haar zoon [[Gwijde van Dampierre]] en Henegouwen aan haar zoon [[Jan van Avesnes]], feitelijk later haar kleinzoon [[Jan II van Avesnes|Jan I van Avesnes]]. Niettemin bleef de vete tussen de beide huizen voortwoeden, zelfs tot in de volgende eeuw. Margaretha zelf stond heel de tijd aan de zijde van de "Vlaamse" Dampierres. De "Henegouwse" Avesnes verbonden zich door het huwelijk van Jan van Avesnes met [[Aleid van Holland]] met de [[graafschap Holland|Hollandse]]
De Franse koning maakte van deze scheidsrechterlijke uitspraak gebruik om zijn positie te versterken:
Regel 48:
Het conflict laaide weer op toen [[Willem II van Holland]] koning van het Rooms-Duitse Rijk werd. De graaf van Holland (Willem) hield [[Zeeland Bewestenschelde]] in leen van Vlaanderen (Margaretha), terwijl de graaf van Vlaanderen dit gebied weer in leen had van de Duitse koning (Willem dus). Willem weigerde daarom leenhulde aan Margaretha te bewijzen, terwijl Margaretha omgekeerd in gebreke bleef. In [[1252]] verklaarde Willem dat Margaretha al haar lenen had verloren en gaf het grootste deel aan Jan. Alleen Zeeland Bewestenschelde verviel aan de koning (Willem), die het daarna hield als rechtstreeks leen.<ref>Roel Zijlmans, ''Troebele betrekkingen: Grens-, scheepvaart- en waterstaatskwesties in de Nederlanden tot 1800'' (Hilversum, 2017, ISBN 978-90-8704-637-8), par. 3.6.</ref> Margaretha verzamelde een groot leger, waar ook huurlingen uit heel Noord-Frankrijk deel van uitmaakten. Terwijl Willem en Margaretha in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] onderhandelden, viel haar leger op [[4 juli]] [[1253]] [[Walcheren]] aan. De plannen waren echter uitgelekt en de Hollanders vielen het Vlaamse leger al aan terwijl het zich op het strand ontscheepte, en brachten het een zware nederlaag toe ([[Slag bij Westkapelle]]).
In een laatste poging om de Avesnes te verslaan, gaf Margaretha het graafschap Henegouwen aan de Franse prins [[Karel I van Napels|Karel van Anjou]]. Die werd in [[1254]] echter verslagen bij [[Valenciennes|Valencijn]].
De oorlogen hadden Vlaanderen veel geld gekost. Margaretha was genoodzaakt veel macht aan de steden te geven, in ruil voor geld. Ze was wel in staat om [[Béthune]] (1263), [[Dendermonde]] (1263) en [[Namen (stad)]] (1264) te verwerven. In [[1271]] stond ze enkele gebieden, waaronder het [[Land van Aalst]], af aan haar zoon [[Gwijde III van Dampierre]]. En in 1275 moest ze een ongunstige vrede met Engeland sluiten in een oorlog over de handel in wol.
Regel 54:
Margaretha stond positief tegenover de [[Tempeliers]]. In 1273 bevestigde ze, op aanraden van [[Willem van Beaujeu|Guillaume de Beaujeu]] (die ze haar neef noemde), de [[grootmeester (ridderorde)|grootmeester]], de orde in al haar rechten en bezittingen in Vlaanderen.<ref>M. Nuyttens, ''Krijgers voor God'' (Zutphen, 2007), p. 88.</ref>
Op [[29 december]] [[1278]] deed Margaretha in Vlaanderen troonsafstand ten gunste van haar zoon [[Gwijde III van Dampierre]]. In Henegouwen bleef zij zelf aan de macht tot aan haar dood: ze werd aldaar opgevolgd door haar kleinzoon [[Jan II van Avesnes]]. Door het huwelijk van haar zoon [[Jan van Avesnes]] met [[Aleid van Holland]] werden Henegouwen, [[graafschap Holland|Holland]] en [[Graafschap Zeeland|Zeeland]] in [[1299]] (in personele unie) verenigd.
Margaretha II van Vlaanderen overleed te Gent in [[1280]]. Geheel volgens haar laatste wilsbeschikkingen werd haar lichaam bijgezet in de door haar gestichte Abdij van Flines.
| |||