Toen de Belgische gewesten in 1795 werden [[Franse tijd in België|ingelijfd bij Frankrijk]], was de slavernij in de Franse kolonies het jaar voordien net opgeheven. Het decreet werd weliswaar niet consequent afgedwongen en werd in 1802 zelfs weer opgeheven, maar de onderdanen uit de [[verenigde departementen]] lijken zich nauwelijks met slavenhandel te hebben ingelaten. Tijdens het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] was de situatie enigszins gelijkaardig. Het jaar voordien, in 1814, was een principieel verbod ingesteld op trans-Atlantische slavenhandel, maar het ging pas in vanaf 1818 en verhinderde niet dat er nog clandestiene trafiek was en legale slavenhandel in de Caraïbische kolonies. Dit ging grotendeels voorbij aan de inwoners van de zuidelijke provincies.
Na de [[België (hoofdbetekenis)|Belgische]] onafhankelijkheid in 1830 zochten vooral de koningen Leopold I en II naar [[Belgische koloniën|koloniën voor de nieuwe staat]]. Na gefaaldeVele pogingen infaalden onder meer [[Papoea-Nieuw-Guinea|Guinea]] en de [[Filipijnen]] slaagdetot [[Leopold II van België|Leopold II]] erin slaagde [[Kongo-Vrijstaat|Kongo]] te verwerven. In [[1884]] werd hij op de [[Koloniale Conferentie van Berlijn]] erkend als soeverein. Hij begon een campagne tegen de [[Arabische slavenhandel]] om financiële steun los te krijgen voor de koloniale bezetting, die vooral in de beginjaren een machtsstrijd met de Arabo-Swahili vergde, zij het dat ook met hen werd samengewerkt als dat opportuun leek. Zo werd de machtige ivoor- en slavenhandelaar [[Tippo Tip]] gouverneur van Oost-Kongo en ging hij in dienst van Leopold verder met zijn handel op [[Zanzibar (stad)|Zanzibar]].<ref>Abdul Sheriff, ''Slaves, Spices & Ivory in Zanzibar: Integration of an East African Commercial Empire into the World Economy, 1770-1873'' (Athens: Ohio University Press), 1987</ref> In België zag de [[Société antiesclavagiste de Belgique]] het licht in 1888 en kwam twee jaar later de [[Conventie van Brussel (1890)|Conventie van Brussel]] tot stand, een internationaal verdrag tegen slavenhandel in Afrika. Het houden van slaven bleef echter nog lange tijd gedoogd in Kongo. Ook kende het leopoldiaanse bewind [[dwangarbeid]], [[ontvoering]]en, [[marteling]], [[verkrachting]]en, [[onthoofding]]en en afhakken van handen. Na de Belgische overname van Kongo in 1908 kwam een einde aan de grootste wanpraktijken.
