Versie van 19 sep 2018 01:54 bewerken Hannolans (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 62.010 bewerkingen k Categorie:Oorlogsmonument in Noord-Holland verwijderd; Categorie:Tweede Wereldoorlog-monument in Amsterdam toegevoegd (HotCat.js) ← Oudere bewerking		Versie van 4 okt 2019 12:46 bewerken ongedaan maken Ceescamel (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 75.832 bewerkingen Aanleiding wordt al vermeld in artikel over de schietpartij/ 2017-steen uit het artikel van de schietpartij gehaald Nieuwere bewerking →
Regel 1: {{Infobox beeld {{Infobox gebouw\|naam=Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945\|afbeelding=naamsteen_Wim_de_Leeuw.jpg\|onderschrift=\|locatie=[[Dam (Amsterdam)\|Dam]], [[Amsterdam (hoofdbetekenis)\|Amsterdam]]\|oorspronkelijke functie=[[Monument (gedenkteken)\|Gedenkteken]]\|gebruik=\|start=\|gereed=2016\|opening=2016\|sluiting=\|verbouwing=\|antenne/spits=\|hoogte top=\|status=\|bouwstijl=Viscount White graniet, gezandstraald\|bouwkosten=\|hoogte dak=\|monumentstatus=\|monumentnummer=\|verdiepingen=\|liften=\|lijst=\|architect=Moniker\|eigenaar=Gemeente Amsterdam\|ingenieur=\|aannemer=Dura Vermeer\|ontwikkelaar=Stichting Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945\|afbeelding2=\|onderschrift2=\|mapname=\|lat_deg=52\|lat_min=22\|lat_sec=24.24\|lat_dir=N\|lon_deg=4\|lon_min=53\|lon_sec=34.07\|lon_dir=E}} \| titel = Monument voor Damslachtoffers 7 mei 1945 \| afbeelding = Damslachtoffers, algemene tekst (1).jpg \| onderschrift= Tekst: Ter herinnering aan de slachtoffers van de schietpartij op 7 mei 1945 (september 2019) \| kunstenaar = [[Moniker]], [[Ronald van Tienhoven]] \| jaar = 2015-2017 \| materiaal = [[graniet]] \| hoogte = \| breedte = \| diameter = \| plaats = [[Amsterdam-Centrum]] \| locatie = noordzijde [[Dam (Amsterdam)\|Dam]] \| monumentstatus = \| monumentnummer = \| mapname = \| lat_deg = \| lat_min = \| lat_sec = \| lat_dir = N \| lon_deg = \| lon_min = \| lon_sec = \| lon_dir = E }} Een '''plaquette en tweeëndertig straatstenen''' op de [[Dam (Amsterdam)\|Dam]] in [[Amsterdam-Centrum]] herinneren aan de slachtoffers van de [[Schietpartij op de Dam op 7 mei 1945]]. ~~== Aanleiding ==~~ ~~Op 7 mei 1945, 2 dagen na het formele einde van de Tweede Wereldoorlog, waren duizenden mensen op de Dam om te feesten en de bevrijders te verwelkomen.~~ == Plaquette == Rond het middaguur kwamen slecht enkele voortuigen van de Engelse verkenningseenheid 'Polar Bears' aan op de Dam. Zij zagen dat ze zich in een kruitvat bevonden. Immers de Duitsers waren nog bewapend aanwezig in Amsterdam en de Binnenlandse Strijdkrachten was, tegen de afspraken in, begonnen met ontwapenen van Duitse eenheden. [[Bestand:Herdenkingsplaat Dam.png\|thumb\|links\|150px\|Plaquette (oktober 2010)]] Op 7 mei 1947 werd er door burgemeester [[Arnold d'Ailly]] op het gebouw van de voormalige [[De Groote Club]] op de hoek van de [[Paleisstraat (Amsterdam)\|Paleisstraat]] en [[Kalverstraat]] een plaquette onthuld ter nagedachtenis van de schietpartij. Het [[Algemeen Handelsblad]] maakte toen melding van negentien slachtoffers.<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000046645:mpeg21:a0003 Algemeen Handelsblad, 8 mei 1946, Voor de doden van de Dam.]</ref> De tekst van die plaquette is algemeen gesteld: {{citaat\|Ter herdenking<br/>van de burgers<br/>die 7 mei 1945<br/>op de Dam gevallen zijn.}} == Straatstenen == ~~Nadat de Polar Bears een rondje hadden gereden over de Dam vertrokken ze weer via Rokin naar de Amsteldijk om verder bevelen af te wachten.~~ De Stichting Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945 vond rond 2013 die plaquette onvoldoende aandacht geven aan de slachtoffers. Zij besloot in samenwerking met anderen een website op te zetten waar mensen een donatie konden doen voor een nieuw monument met alle namen van de slachtoffers. Voorts kwam er een bijdrage van het [[Mondriaanfonds]]. Ook ging de stichting op zoek naar verhalen achter de slachtoffers. Men ging daarbij uit van een twintigtal doden; het bleek na onderzoek om eenendertig dodelijke slachtoffers te gaan.<ref>[http://de-dam-zevenmei1945.nl/nl/bijeenkomst-7-mei-2015-eggertzaal-nieuwe-kerk/ Bijeenkomst 7 mei 2015 - Eggertzaal Nieuwe Kerk]</ref> Het ontwerp lag in handen van Studio Moniker, dat in eerste instantie ook met het idee van een plaquette kwam, maar dan met vermelding van de namen van de slachtoffers. Donateurs konden via de website in het kunstwerk steentjes bijdragen. Men kon een steentje plaatsen in het ontwerp van een steen met een van de namen, maar moest ook een steentje verplaatsen, indien de donateur vond dat een andere naam wat meer uitstraling moest krijgen. Er werden meer dan 15.000 steentjes geplaatst. Het lag in de bedoeling dat deze nieuwe plaquette op dezelfde plaats zou komen als de plaquette uit 1947. Er werd echter geopteerd om per omgekomen persoon een gedenksteen te plaatsen (volgens bovenstaand recept). Die gezandstraalde stenen van ongeveer 60 bij 40 centimeter werden gefabriceerd bij de firma Gielkens in [[België]] en kwamen te liggen tussen het Damrak en de Nieuwendijk (schuin tegenover De Groote Club). Er waren in het ontwerptraject eenendertig namen bekend. Eind februari 2016 werd de donateuractie gestopt en kon de stichting beginnen met het uitwerken van het project. In april 2016 werden de stenen inderdaad geplaatst op genoemde plaats. Rond 15:00 klinken plotseling [[Schietpartij op de Dam van 7 mei 1945\|schoten vanuit de Nieuwezijds en even later op de Dam]]. Manschappen van de Kriegsmarine die zich in het gebouw van de [[De Groote Club\|Groote Club]] bevonden (hoek Kalverstraat-Paleisstraat) schoten op de burgers en B.S. die het vuur beantwoorden. ~~De schietpartij is naderhand nooit goed onderzocht, media gingen uit van 19 tot 22 doden.~~ Op 7 mei 2016 onthulde burgemeester [[Eberhard van der Laan]] in aanwezigheid van nabestaanden het nieuwe monument voor de slachtoffers. Hij sprak daarbij de namen van de slachtoffers uit. Er was al op 7 mei 1947 een plaquette op de hoek van Paleisstraat / Kalverstraat onthuld, maar daarop is niet het aantal slachtoffers noch de namen genoemd. Dit was voor een stichting van nabestaanden niet genoeg. Zij besloot in samenwerking met anderen een website<ref>[http://de-dam-zevenmei1945.nl/nl/bijeenkomst-7-mei-2015-eggertzaal-nieuwe-kerk/ Bijeenkomst 7 mei 2015 - Eggertzaal Nieuwe Kerk]</ref> op te zetten waar mensen een donatie konden doen voor een nieuw monument met alle namen van de slachtoffers. Het nieuwe monument werd uiteindelijk gemaakt door [[Ronald van Tienhoven]] en het kunstenaarscollectief [[Moniker]] Nog geen jaar later kwam aan het licht dat er een tweeëndertigste slachtoffer was in de persoon van Henk Karel Smit; nabestaanden hoorden van de bovenstaande onthulling lichtten de stichting in. Na bevestigend onderzoek werd in 2017 "zijn steen" bijgeplaatst. ~~==Uitwerking==~~ ~~[[Bestand:Plaatsen van de stenen.jpg\|rechts\|270px\|Plaatsen van de stenen]]~~ Nadat eind februari 2016 de website werd gesloten zijn de namen van de slachtoffers door middel van vector-bestanden in België gezandstraald in [[graniet]]. Elke steen heeft een vrije vorm van ongeveer 60×40 cm. Eind maart 2016 waren alle stenen klaar, en werden ze nadien aan de noordzijde van de Dam, tussen Nieuwendijk en Damrak geplaatst. Dit diende klaar te zijn voordat de kermis op de Dam opgebouwd werd, teneinde de onthulling op 7 mei 2016 te kunnen laten plaatsvinden. ==~~Onthulling~~ Namenlijst == {\| class="wikitable sortable" Op 7 mei 2016 werden de naamstenen van de 31 slachtoffers van de schietpartij op de Dam onthuld. De onthulling werd verricht door Burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam en nabestaanden van slachtoffers. Aan de noordzijde van de Dam, tussen Nieuwendijk en Damrak zijn de namen van de mensen vereeuwigd. ! Naam !! Naam op steen !! Geboren !! Overleden !! Afbeelding \|- Valign=top \| Popke Sjoerd Bakker \|\| Popke Bakker \|\| 15 december 1912\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Popke Bakker.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Wilhelmus Petrus Bakker \|\| Willem Bakker \|\| 21 augustus 1900\|\| 8 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Willem Bakker.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Johannes Bobeldijk \|\| Joop Bobeldijk \|\| 9 januari 1901\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Joop Bobeldijk.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Geertruida Boelen \|\| Truus Boelen \|\| 18 augustus 1929 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Truus Boelen.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Elisabeth de Boer \|\| Bep de Boer \|\| 26 oktober 1928 \|\| 8 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Bep de Boer.jpg\|150px]] \|- Valign=top \| Willem van den Boogaard \|\| Wim van den Boorgaard \|\| 12 december 1914 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Wim van den Boogaard.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Fredericus Joseph Budde \|\| Herman Budde \|\| 13 maart 1916 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Herman Budde.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Everdina Johanna Buddingh-van der Flier \|\| Dien Buddingh-van der Flier \|\| 18 september 1917\|\| 22 juni 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Dien Buddingh-van der Flier.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Willem Cieraad \|\| Willem Cieraad \|\| 30 juni 1896 \|\| 8 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Willem Cieraad.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Gerardus Bernardus Cornelisse \|\| Gerrie Cornelisse \|\| 25 mei 1936 \|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Gerrie Cornelisse.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Petrus Antonius Joseph Dam\|\| Petrus van Dam \|\| 17 september 1877 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Petrus van Dam.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Pieter Hendrik Diekmeijer \|\| Henk Diekmeijer \|\| 18 december 1898\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Henk Diekmeijer.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Frans Johannes Feller \|\| Frans Feller \|\| 2 februari 1927\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Frans Feller.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Jan Goede \|\| Jan Goede \|\| 2 juni 1876\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Jan Goede.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Petrus Hendricus Antonius Hutjes \|\| Han Hutjes \|\| 26 november 1925\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Han Hutjes.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Maria Nella Jager-van Hooff \|\| Mies Jager-van Hooff \|\| 1 juli 1916 \|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Mies Jager-van Hooff.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Hendrina Louise Koper-Frank \|\| Hendrina Louise Koper-Frank \|\| 22 april 1915 \|\| 8 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Hendrina Koper-Frank.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Willem de Leeuw \|\| Willem de Leeuw \|\| 24 mei 1931 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Naamsteen Wim de Leeuw.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Hilligje Mastenbroek \|\| Hilligje Mastenbroek \|\| 7 september 1924 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Hilligje Mastenbroek.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Johannes Jan Ooms \|\| Hans Ooms \|\| 11 mei 1928 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Hans Ooms.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Rika Overdijk \|\| Rita Overdijk \|\| 23 november 1932\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Rika Overdijk.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Antje Quant-Moeke \|\| Antje Quant-Moeke \|\| 21 juni 1902\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Antje Quant-Moeke.jpg\|150px]] \|- Valign=top \| Johannes Wilhelmus Saelman \|\| Jan Saelman \|\| 22 augustus 1881\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Jan Saelman.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Aaltje Scheffer-Smorenberg \|\| Aaltje Scheffer-Smorenberg \|\| 16 augustus 1917 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Aaltje Schepper-Smorenberg.jpg\|150px]] \|- Valign=top \| Willem Theodorus Schermacher \|\| Willem Schermacher \|\| 11 oktober 1879\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Willem Schermacher.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Hendrik Karel Smit \|\| Henk Smit<br/>In 2017 toegevoegde steen \|\| 4 april 1871\|\| 18 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Henk Smit.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Jurrianus Lambertus Stad \|\| Janus Stad \|\| 14 november 1918\|\| 7 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Janus Stad.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Johannes Willem Straatmijer \|\| Johannes Straatmijer \|\| 30 april 1901 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Johannes Straatmijer.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Arnoldus Petrus Stroop \|\| Nol Stroop \|\| 16 maart 1905 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Nol Stroop.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Sophia Frederika Mathilda Vermeulen-de Vries \|\| Sophia Vermeulen-de Vries \|\| 21 november 1892 \|\| 9 mei 1945\|\| [[Bestand: Damslachtoffer Sophia Vermeulen-de Vries.jpg \|150px]] \|- Valign=top \| Elisabeth Wieland-Lacourt \|\| Elisabeth Wieland-Lacourt \|\| 18 april 1902 \|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Elisabeth Wieland-Lacourt.jpg\|150px]] \|- Valign=top \| Hendrikus Willemsen \|\| Henk Willemsen \|\| 30 mei 1908\|\| 7 mei 1945 \|\| [[Bestand: Damslachtoffer Henk Willemsen.jpg \|150px]] \|} {{Appendix\|2= ~~==Bronnen en referenties==~~ [https://de-dam-zevenmei1945.nl/nl/ Stichting Memorial] (geraadpleegd 3 oktober 2019) [https://www.parool.nl/nieuws/nieuw-monument-op-de-dam-wordt-samengesteld-door-publiek~b0fb0553/ Het Parool, 25 juni 2015, geraadpleegd 3 oktober 2019] [https://www.parool.nl/nieuws/schietpartij-op-de-dam-kent-32ste-slachtoffer~b6c1dfd5/ Het Parool, 7 maart 2018, geraadpleegd 3 oktober 2019] [https://studiomoniker.com/projects/place-a-stone Studio Moniker: Plaats een steen (Place a Stone)] [https://nos.nl/artikel/2103647-monument-voor-slachtoffers-bloedbad-op-de-dam.html NOS.nl] (geraadpleegd 3 oktober 2019) [https://www.mondriaanfonds.nl/gehonoreerd/stichting-memorial-2015-voor-damslachtoffers-7-mei-1945-studio-moniker/ Mondriaanfonds] (geraadpleegd 3 oktober 2019) *[https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/3931/amsterdam%2C-memorial-damslachtoffers-7-mei-1945 Nationaal Comité 4en5 mei] (geraadpleegd 3 oktober 2019) ---- {{References}} }} {{Coor title dms\|52\|22\|24.25\|N\|4\|53\|34.04\|E\|scale:1563_region:NL}} [[Categorie:Tweede Wereldoorlog-monument in Amsterdam]]

Monument voor Damslachtoffers 7 mei 1945: verschil tussen versies