Nerd: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "Iedereen is een nerd" Label: Vervangen |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Zie artikel|Zie voor het artikel over de band: [[N.E.R.D]].}}
[[Bestand:Nerd_11.jpg|thumb|200px|Stereotiepe nerd]]
'''Nerd''' is een term die wordt gebruikt voor mensen wier interesses wat betreft wetenschap, boeken, spellen, stripverhalen, films, verzamelartikelen, muziek e.d. afwijken van de mainstream. De term kan pejoratief zijn, of kan worden gebruikt als een geuzennaam of als blijk van waardering. De afwijkende factor van de interesses ligt erin dat deze door de mainstream als niche worden gezien, en dat de mensen die als nerds worden beschouwd hier bovengemiddeld veel tijd aan besteden.
De [[Stereotype|stereotiepe]] nerd wordt gekenmerkt door een niet-modieuze kledingstijl, die vaak als ouderwets of afwijkend van de op dat moment heersende modetrends wordt beschouwd. De nerd beoefent een hobby die doorgaans als saai wordt beschouwd, zoals [[Filatelie|postzegels verzamelen]] of [[insecten prepareren]]. Een ander stereotype is dat nerds fan zijn van [[sciencefiction]]-series, stripboeken en computerspellen.
Nerds zijn minder geneigd om de [[mode]] en [[Trend (mode)|trends]] van de mainstream te volgen. Dit kan zijn vanwege een sterke afkeer van de banaliteit van de grote groep, of simpelweg uit desinteresse. Ook hebben nerds vaak sterke eigen ideeën hebben over wat zij leuk of belangrijk vinden. Een gedeelte ontleent een gevoel van trots en eigenwaarde aan het op deze manier afwijken van de norm. Nerds zoeken echter niet noodzakelijkerwijs afstand van de meerderheid.
Nerds hechten geregeld veel waarde aan het verzamelen van informatie of goederen die samenhangen met hun specifieke interesses. Dit is tevens een kenmerk van [[autisme]], waardoor er overlap is tussen deze groepen.
== Oorsprong en stereotypering==
Volgens één verklaring<ref>{{en}} [http://www.eldacur.com/~brons/NerdCorner/nerd.html The Origin of the Nerd]</ref> is nerd een [[acroniem]], ontstaan bij Northern Electric Research and Development (nu [[Nortel Networks]]). De uitrusting van de werknemers zou het opschrift N. E. R. D. gedragen hebben.
''Nerd'' is een element in de Amerikaanse jeugdtaal en werd vooral bekend door de jeugdreeks ''[[Happy Days]]''. Daardoor werd het ook een internationaal begrip.
Het beeld van de stereotiepe nerd is vooral gevormd door de moderne media, zoals in de [[sitcom]] ''[[Family Matters (Verenigde Staten)|Family Matters]]'', waarin acteur [[Jaleel White]] het personage ''[[Steve Urkel]]'' op een karikaturale wijze gestalte geeft als een jongetje met een door gele bretels hoog opgetrokken broek, een rode geruite blouse die helemaal is dichtgeknoopt en sprekende met een piepstemmetje.
== Sociale status ==
Wat iemand een nerd maakt is een uiterst subjectief gegeven. Over het algemeen wordt de term als [[scheldwoord]] gebruikt om mensen aan te duiden die vanwege hun afwijkende kledingstijl, uiterlijk, interesses, studie-ijver en/of hoge intelligentie buiten de groep vallen. Meestal verkeren ze in isolement, ofwel door uitstoting, of omdat ze zich zelf boven de massa verheven voelen. Toch zijn al deze kenmerken niet automatisch essentieel om een "nerd" te worden genoemd. Zo zijn er ook mensen die niet uitzonderlijk intelligent of intellectueel zijn, maar enkel vanwege hun streberige uiterlijk of beperkte vriendenkring toch tot de "nerds" worden gerekend. Andersom zijn er dan ook intellectuelen die men niet als nerds bestempelt, omdat ze er niet opvallend excentriek uitzien en juist een grote vriendenkring hebben.
De laatste decennia zijn er echter ook mensen die de term "nerd" als een [[geuzennaam]] opvatten en in een groep van gelijkgezinden zich hiermee van de grote groep onderscheiden. <!--De Amerikaanse [[hip hop]] band [[N.E.R.D]] heeft een ander [[acroniem]] als [[artiestennaam]]. In [[Amsterdam]] was er op [[9 oktober]] [[2010]] een ''Night of the Nerds'' festival in [[NEMO (Amsterdam)|NEMO]].-->
== "Geld, macht en succes" ==
Het feit dat er onder jongeren een grote groepsdwang bestaat om zich wat betreft kleding, muziekvoorkeur, gedrag en interesses aan elkaar aan te passen, maakt dat degenen die zich daaraan kunnen onttrekken vaak personen met een sterk karakter zijn. Nerds zijn daardoor niet zelden succesvol in hun latere leven. Typische als computernerds beschouwde personen als [[Bill Gates]] en [[Mark Zuckerberg]] werden met Microsoft en Facebook op jonge leeftijd de rijkste mensen ter wereld. De Britse krant ''[[The Guardian (krant)|The Guardian]]'' betoogde zelfs: "Nerds rule the World" in een artikel van januari 2011.<ref>"Nerds rule the world", zie: http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/jan/31/nerds-rule-world</ref> Daarin staat onder meer: "Dus, nerds van deze wereld, laat de coole kids de eerste 20% van het leven maar de baas spelen en laat ze maar bovenaan de pikorde staan op het schoolplein. Maar na het eindexamen zal jullie intelligentie en ijver jullie geld, macht en succes brengen."
Ook in Nederland worden nerds door maatschappelijke analisten beschouwd als deel van de zogenaamde "creatieve klasse". Nerds zijn binnen die creatieve klasse voornamelijk de mensen met een baan in de ICT- en high tech-industrie; een groep waaraan door sommige wetenschappers een speciale waarde voor de economie wordt toegeschreven en die een indicator is voor de voorraad 'human capital' in een bepaalde gemeenschap.<ref>Zo gebruikt de "Atlas 2010 voor Gemeenten" (VOC Uitgevers, Nijmegen, april 2010, ISBN 978-90-808698-8-2) de omvang van de creatieve klasse binnen de beroepsbevolking (waarbinnen de separaat erkende categorie van 'nerds') als maat voor het 'Human capital' in een 50-tal Nederlandse gemeenten, waarbij geldt: hoe hoger het percentage, hoe beter.</ref>
Het boek van David Anderegg ''Nerds. Who They Are and Why We Need More of Them'' (Nerds, wie zijn zij en waarom hebben we er meer van nodig) toont eveneens aan dat zij die in hun jeugd als nerd worden beschouwd in hun latere leven een meer dan gemiddeld maatschappelijk nut hebben.<ref>David Anderegg: "Nerds. Who They Are and Why We Need More of Them", Penguin 2007. ISBN 978-1-58542-590-7</ref>
== Varianten ==
Het stereotype "gekke professor" (of "verstrooide professor") heeft veel met de nerd gemeen, met het verschil dat de laatste term in het algemeen voor jonge mensen gebruikt wordt, terwijl met de eerstgenoemde term vaak een oudere, hooggeleerde zonderling bedoeld wordt.
Een andere variant is ''"[[geek]]".'' Dat is een vriendelijkere, Engelse benaming voor iemand die gek is op technologie, computers en/of [[populaire cultuur]] of [[cult (cultuur)|cult]]-zaken.
== Fictieve nerds ==
* [[Napoleon Dynamite]]
*Koentje in [[Darkwing Duck]]
* [[Martin Prince]] uit [[The Simpsons]]
*Professor [[Julius Kelp]] uit [[The Nutty Professor (1963)|The Nutty Professor]]
* [[Steve Urkel]]
*Harvey Johnson uit [[Bye Bye Birdie]]
* [[Jimmy Neutron]]
* [[Milhouse Van Houten]] uit [[The Simpsons]]
*Diverse personages in [[The Big Bang Theory (televisieserie)|The Big Bang Theory]]
*Shelton Klutzberry uit [[De Vervangers]]
*Baljeet uit [[Phineas en Ferb]]
* [[Brilsmurf]] uit [[De Smurfen]]
*Diverse personages in [[Revenge of the Nerds (film)]]
*Gerard Meijer uit het boek [[Meijer (boek)|Meijer]]
* [[Ernst (Ernst, Bobbie en de rest)|Ernst]] uit [[Ernst, Bobbie en de rest]]
*Carl Sweetchuck uit Police Academy
*Spencer Reid uit Criminal Minds
*[[Hermelien Griffel]] uit [[Harry Potter (boekenreeks)|Harry Potter]]
== Literatuur ==
* David Anderegg: ''Nerds. Who They Are and Why We Need More of Them''. Penguin 2007. ISBN 978-1-58542-590-7
* David Brooks: ''Why Geek Is Newly Chic'', in: The New York Times (in: SZ, 2. Juni 2008, S. 2)
== Externe links ==
* {{en}} [http://www.paulgraham.com/nerds.html Why Nerds are unpopular] – een analyse van de US-scholencultuur waarin wordt bestudeerd waarom nerds zo impopulair zijn
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20170922202323/http://nerdling.net/ Nerdling] – een magazine voor nerdcultuur, [[wetenschap]] en [[sciencefiction]], dat de nerdclichés bewust onderhoudt
{{Appendix|2=
{{References}}
}}
{{Woordenboek|nerd}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Nerd-article.ogg|4482419}}
[[Categorie:Persoon naar eigenschap]]
[[Categorie:Scheldwoord]]
| |||