Soortaanduiding: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
aanpassing
Regel 1:
Een '''soortsaanduiding''', ook wel '''soortaanduiding''' of '''soortsepitheton''' is het tweede deel in de [[Binomiale nomenclatuur|wetenschappelijke naam]] van een [[soort]] van een[[organisme]]s, zoals bacteriën, algalgen, schimmelschimmels, dierdieren of plantplanten; het eerste deel is de naam van het [[Geslacht (biologie)|geslacht]] waartoe de soort wordt gerekend. Het eerste deel wordt [[geslachtGeslacht (biologie)|geslachtsnaam]] genoemd.
 
In de [[biologie]] noemt men dit [[binomiale nomenclatuur]]. De naam van de soort bestaat uit twee delen. De geslachtsnaam (beginnend met een hoofdletter) en de soortsaanduiding (geheel met kleine letters geschreven) worden behandeld als [[Latijn]]. Het is gebruikelijk de geslachtsnaam en de soortsaanduiding in een tekst ''cursief'' te schrijven, evenals de eventuele verdere toevoegingen, maar dat geldt niet niet voor de aanduiding van de [[Rang (plantkunde)|rang]] (bij planten).
 
[[CarolusCarl Linnaeus|Linnaeus]] kende zulke tweedelige namen niet alleen toe aan planten en dieren, maar ook aan stenen.
 
=== Planten ===
De plant [[gewone berenklauw]] bijvoorbeeld heeft als wetenschappelijke[[botanische naam,]] of(wetenschappelijke zoals datnaam in de plantkunde ook heet, de [[botanische naam]]): ''Heracleum sphondylium''. Hierbij is ''sphondylium'' de soortsaanduiding. Is er een ondersoort dan volgt een toevoeging, voorafgegaan door de afkorting subsp. Bij de gewone berenklauw is een ondersoort bijvoorbeeld:en [[Berenklauw|''Heracleum sphondylium'']] subsp. ''sibiricum'',de waarnaam "subsp."van staathet voorgeslacht subspecies="ondersoort",waartoe endeze ''sibiricum''soort de ondersoortsaanduiding isbehoort. BijIn de plantensustematiekplantensystematiek spreekt men van [[Binaire naam|binaire namen]]).
 
Is er een [[ondersoort]], dan volgt een toevoeging, voorafgegaan door de afkorting "subsp.". Bij de gewone berenklauw is er een ondersoort: ''Heracleum sphondylium'' subsp. ''sibiricum'', waar "subsp." staat voor subspecies="ondersoort", en ''sibiricum'' de ondersoortsaanduiding is. Als er [[Variëteit (biologie)|variëteiten]] zijn, dan wordt de aanduiding daarvan voorafgegaan door "var.".
 
=== Dieren ===
Bij dieren gebruikt men hetzelfde principe, een tweeledige naam, met eerst geslachtsaanduiding en dan de soortaanduiding. De vormgeving en naamgeving wijken iets af. Zo spreekt men in de diersystematiek van ([[Binominale nomenclatuur|biominale namen]]). Daarnaast is de naamgeving bij ondersoorten wat anders. In de [[zoölogische nomenclatuur]] is bijvoorbeeld bij de [[koolmees]] de wetenschappelijke naam ''Parus major'', waarbij ''major'' de soortaanduiding is en ''[[Parus]]'' de geslachtsnaam. Zijn er, zoals in het geval van de meeskoolmees, [[ondersoort]]en beschreven, dan wordt een derde deel aan de naam toegevoegd. Een van de ondersoorten (in dit geval de typeondersoort) van de koolmees heet ''Parus major major''. Zo'n driedelige naam heet een [[trinomen]].
 
Het meest in het oog lopende principiële verschil is dat het tweede deel van de naam van een diersoort, de soortnaam, een naam is, een formele entiteit. Zo wordt het tweede deel van de naam ''Felis catus'' in de zoölogische nomenclatuur ook geciteerd wordt als: "''catus'' Linnaeus, 1758, zoals gepubliceerd in het binomen ''Felis catus''". Bij uitzondering kan de soortnaam, het tweede deel van een binomen, zelfs bestaan als het eerste deel, de geslachtsnaam, niet bestaat.
 
=== Virussen ===
Voor [[Virus (biologie)|virussen]] is een ander systeem van naamgeving in gebruik, zoals voorgesteld door de [[International Committee on Taxonomy of Viruses]]. De volledige namen voor de soorten zijn [[Engels]] en kunnen uit meer delen bestaan. Vaak bestaan er voor de soorten alternatieve namen, die nog veel in gebruik zijn. Een voorbeeld is het [[Varicella-zostervirus|Human herpesvirus 3]] (ook wel Varicella-zostervirus)]], dat behoort tot het geslacht ''[[Varicellovirus]]''.
 
== Zie ook ==