1700-1709: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 17:
*1708 : Zweden valt Rusland aan. Rusland past de [[tactiek van de verschroeide aarde]] toe.
*1708-1709 : [[Winter van 1708-1709|Grote vorst]], waarschijnlijk de koudste winter van het tweede millennium.
*1709 : [[Slag bij Poltava]]. De Russen onder [[Peter I van Rusland|Peter de Grote]] verslaan de Zweden. Karel XII vlucht naar het [[Ottomaanse Rijk]]. Frederik August I van Saksen neemt terug plaats op de Poolse troon.
 
==== Spaanse Successieoorlog ====
Regel 25:
*1703 : [[Maximiliaan II Emanuel van Beieren]] schaart zich aan de zijde van de Fransen. [[Victor Amadeus II van Sardinië|Victor Amadeus II van Savoy]] kiest partij voor [[Keizer Leopold I]].
*1704 : [[Slag bij Blenheim]] aan de Donau. Onder leiding van [[John Churchill]] en [[Eugenius van Savoye]] worden de Fransen verslagen.
*1705 : [[Slag bij Eliksem]]. John Churchill doorbreekt de Franse Brabantlinie.
*1705 : Keizer Leopold I sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon [[Keizer Jozef I]].
*1706 : [[Slag bij Ramillies]]. Opnieuw worden de Fransen verslagen.
*1707 : [[Slag bij Almansa]]. Deze maal een Franse overwinning op Spaanse bodem.
Regel 41:
*1702 : Koning Willem III sterft, hij wordt opgevolgd door [[Anna van Groot-Brittannië|Anna]], de zus van zijn overleden vrouw, [[Maria II van Engeland]].
*[[1707]] - Door de [[Acts of Union (1707)|Act of Union]] worden [[Engeland]] en [[Schotland]] tot één rijk verenigd met één parlement: [[Koninkrijk Groot-Brittannië]].
 
=== Heilig Roomse Rijk ===
*1703-1711 : [[Rákóczi's Opstand]]. De vorst van [[Vorstendom Transsylvanië|Transsylvanië]] komt in opstand tegen de [[Habsburgse monarchie]].
*1705 : Keizer Leopold I sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon [[Keizer Jozef I]].
 
=== Noord-Amerika ===
* [[1701]] - De [[Beveroorlogen]] in [[Noord-Amerika]] tussen de [[Irokezen]] en de [[Frankrijk|Fransen]] worden met ''la Grande Paix'' beëindigd.
*1702-1713 : De [[Oorlog van koningin Anna]]. De [[Spaanse Successieoorlog]] wordt ook in Noord-Amerika uitgevochten, tussen het [[koninkrijk Frankrijk]] en het [[Koninkrijk Groot-Brittannië]] (vanaf 1707).
 
; Koloniën
* De wijk [[Punda]] van [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]] is aan het begin van de eeuw volgebouwd en er wordt in 1707 aan de andere kant van de [[Sint Annabaai]] begonnen met de bouw van de nieuwe wijk [[Otrobanda]].
 
; Godsdienst
; Amerika
* de [[Raad van State (historisch)|Raad van State]] geeft opdracht om het klooster Mariaschoot te [[Ommel (Nederland)|Ommel]] te verkopen. Het klooster moest na [[1648]] uitsterven, maar het nam sindsdien toch nieuwe nonnen aan. De laatste kloosterlinge van voor [[1648]] is in [[1706]] gestorven, waarna een gedwongen verkoop volgt. [[Anna Catharina Constantia van Boecop]], vrouwe van Asten, koopt het klooster in [[1707]], waarop zij het onderhands weer aan de nonnen doorverkoopt, die aldus in het klooster kunnen blijven.
* [[1701]] - De [[Beveroorlogen]] in [[Noord-Amerika]] tussen de [[Irokezen]] en de [[Frankrijk|Fransen]] worden met ''la Grande Paix'' beëindigd.
* Protestantse verzetsstrijders ''Camisards'' zijn in [[1702]] in de [[Cevennen]] actief. De gevechten zijn tussen 1702 en 1704 hevig genoeg om van een echte oorlog van de Camisards te spreken, die pas door de regering wordt gewonnen als de koning maarschalk [[Claude Louis Hector de Villars|De Villars]] als gouverneur naar de Cevennes stuurt. Het protestantse verzet smeult echter tot 2010 na.
 
;== Wetenschap en innovatietechniek ==
* [[1705]] - [[Thomas Newcomen]] bouwt de eerste werkende stoommachine, de [[stoommachine van Newcomen]].
* [[1705]] - [[19 december]] - [[Nicolaus Cruquius]] begint in [[Delft]] driemaal daags weermetingen uit te voeren: temperatuur, luchtdruk, vochtigheid en neerslag.
* [[1705]] - [[Edmond Halley]] schrijft zijn werk over de kometenlopen. De [[komeet Halley]] krijgt zijn naam.
 
== Kunst en cultuur ==
; Cultuur
* Het lukt de geoloog [[Ehrenfried Walther von Tschirnhaus|Von Tschirnhaus]] met de hulp van de alchemist Böttger een belangrijke stap in de ontwikkeling van [[porselein]] te maken. De beide mannen worden door de beginnende verzamelaar [[August II van Polen|August de Sterke]], keurvorst van Saksen, financieel gesteund, maar ook onder druk gezet om een nieuwe en innoverende industrie te ontwikkelen. Er wordt op 15 januari 1708 een goed procedé ontwikkeld en op 24 april van dat jaar wordt met behulp van twee Amsterdamse tegelbakkers: [[Gerrit van Malsem]] en zijn stiefvader officieel de eerste porseleinfabriek opgericht. De uitvinding van porselein wordt op 28 maart 1709 aan de keurvorst gemeld, als het is gelukt om negen kopieën van Chinees porselein te produceren.[
* [[Bartolomeo Cristofori]] ontwikkelt uit de klavecimbel de klavecimbel ''che fà il piano e il forte'', een klavecimbel die hard en zacht kan spelen. Deze naam wordt ingekort tot ''pianoforte'', en later tot [[Piano (instrument)|piano]].
 
== Belangrijke personen ==
; Godsdienst
=== Overleden ===
* de [[Raad van State (historisch)|Raad van State]] geeft opdracht om het klooster Mariaschoot te [[Ommel (Nederland)|Ommel]] te verkopen. Het klooster moest na [[1648]] uitsterven, maar het nam sindsdien toch nieuwe nonnen aan. De laatste kloosterlinge van voor [[1648]] is in [[1706]] gestorven, waarna een gedwongen verkoop volgt. [[Anna Catharina Constantia van Boecop]], vrouwe van Asten, koopt het klooster in [[1707]], waarop zij het onderhands weer aan de nonnen doorverkoopt, die aldus in het klooster kunnen blijven.
*1706 : Koning [[Peter II van Portugal]] sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon [[Johan V van Portugal]].
* Protestantse verzetsstrijders ''Camisards'' zijn in [[1702]] in de [[Cevennen]] actief. De gevechten zijn tussen 1702 en 1704 hevig genoeg om van een echte oorlog van de Camisards te spreken, die pas door de regering wordt gewonnen als de koning maarschalk [[Claude Louis Hector de Villars|De Villars]] als gouverneur naar de Cevennes stuurt. Het protestantse verzet smeult echter tot 2010 na.
 
 
{{Commonscat|1700s}}