Wikipedia

Alan Turing: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k →‎Bankbiljet: link gerepareerd
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 28:
== Leven ==
=== Jeugd ===
[[FileBestand:Alan Turing.jpg|{{largethumb}}thumb|Standbeeld van Alan Turing door Stephen Kettle van 1,5 ton, gemaakt van een half miljoen stukjes leisteen uit Wales, in opdracht van de Amerikaanse [[miljardair]] Sidney Frank. Aan de muur de portretfoto van Turing ten tijde van zijn verkiezing tot Fellow van de Britse Royal Society, 1951]]
 
Alan Turing was het tweede kind van Julius Mathison en Ethel Sara Turing. Hij had één oudere broer: John Turing. Julius werkte voor de Indian Civil Service, die hem in [[Brits-Indië]] plaatste. Daar ontmoette hij Ethel, met wie hij later in het huwelijk stapte. Door de overzeese tewerkstelling van hun vader groeiden Alan en John op in verschillende pleeghuizen. In die pleeghuizen werden originaliteit, wetenschap en expressie ontmoedigd. Desondanks las Turing in zijn jeugd het boek ''Natural Wonders Every Child Should Know'', waarover hij later zei dat het een grote invloed op hem had gehad.<ref name="turing.org.uk">http://www.turing.org.uk/publications/dnb.html</ref>
Regel 51:
In 1952 werd Turing gearresteerd wegens homoseksuele handelingen (die tot 1967 in Engeland voor mannen strafbaar waren) en veroordeeld, waarbij hij kon kiezen tussen een experimentele [[Castratie#Chemische castratie|chemische castratie]] gedurende een jaar, of een [[gevangenis]]straf. Turing koos het eerste. De hormonen die hij verplicht werd te laten injecteren, leidden onder meer tot [[Gynecomastie|borstvorming]].
 
Op 7 juni 1954 werd hij dood aangetroffen met een appel, die - naar beweerd werd - met [[cyanide]] vergiftigd was. Er wordt over zijn dood veel gespeculeerd. De officiële doodsoorzaak is [[zelfmoord]], maar er wordt beweerd dat hij door de Engelse geheime dienst is vermoord, omdat hij te veel zou weten over geheime codes en daardoor een te groot veiligheidsrisico werd.<ref name="leavitt">{{citeCiteer bookboek |last=Leavitt |first=David |authorlink=David Leavitt |coauthors= |title= The man who knew too much: Alan Turing and the invention of the computer |year=2006 |publisher=W. W. Norton |location=New York |isbn=0-393-05236-2}}</ref>
 
In juni 2012 liet de Turingexpert Jack Copeland op een congres weten dat Turings dood een ongeluk kan zijn geweest. De appel zou, volgens deze bron, nooit op cyanide zijn onderzocht. Bovendien waren er in Turings gedrag kort voor zijn dood geen aanwijzingen dat het niet goed met hem ging. Ook is bekend dat Turing thuisexperimenten met cyanide uitvoerde, waarbij hij slordig met dit materiaal zou zijn omgegaan. In ieder geval bleek een blootstelling aan cyanide bij de autopsie de doodsoorzaak.<ref>[http://www.nu.nl/wetenschap/2842883/dood-grondlegger-informatica-mogelijk-toch-geen-zelfmoord.html 'Dood grondlegger informatica mogelijk toch geen zelfmoord'], NU.nl, 24 juni 2012</ref>
 
In zijn (niet getrouw verfilmde) Turing-biografie brengt wiskundige en schrijver [[Andrew Hodges]] de mogelijkheid naar voren dat Turing inderdaad zelfmoord heeft gepleegd, maar zijn 'experimenten' gebruikte om voor zijn moeder de gedachte open te laten dat zijn dood een ongeval was.<ref>Hodges, Andrew (1983). Alan Turing: the enigma. New York: Simon and Schuster. {{ISBN |0671492071}}.</ref>
 
=== Postuum eerherstel ===
[[Bestand:Alan_Turing_18-10-2009_11-10-27.JPG|thumb|Standbeeld van Alan Turing in Manchester]]
Anno 2009 gingen er stemmen op in het Verenigd Koninkrijk die pleitten voor een postuum eerherstel.<ref>VPRO Noorderlicht, [https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Eerherstel-voor-Turing-geeist/4026 Eerherstel voor Turing geëist], 1 september 2009<!-- Archieflink: https://web.archive.org/web/20100315122409/http://noorderlicht.vpro.nl/noorderlog/bericht/42419895/ --></ref> In september dat jaar heeft premier [[Gordon Brown]] namens de regering postuum excuses aangeboden aan Alan Turing.<ref>[http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleid=DMF20090911_043 Kraker van nazi-codes krijgt eerherstel] Het Nieuwsblad - 11/09/2009</ref><ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20100804142023/http://petitions.number10.gov.uk/turing/ Reactie Gordon Brown op de petitie] (gearchiveerd)</ref>
[http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleid=DMF20090911_043 Kraker van nazi-codes krijgt eerherstel] Het Nieuwsblad - 11/09/2009</ref><ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20100804142023/http://petitions.number10.gov.uk/turing/ Reactie Gordon Brown op de petitie] (gearchiveerd)</ref>
 
In het plaatsje Ipswich is door een vriend van Alan (Chrispin Rope) een fors herdenkingsmonument opgericht, waarin door de vormgeving de wiskunde tot uiting komt. De Zweedse schrijver David Lagerkrantz heeft in 2016 een biografische thriller geschreven met als titel ''De val van Turing''.
Regel 84 ⟶ 83:
=== Verzamelde werken ===
* ''Collected Works of A. M. Turing'', 1992.
# Mechanical Intelligence, ed. Darrel Ince, 1992, {{ISBN |0-444-88058-5}}
# Morphogenesis, ed. P. T. Saunders, 1992, {{ISBN |0-444-88486-6}}
# Pure Mathematics, ed. J. L. Britton, 1992, {{ISBN |0-444-88059-3}}
# Mathematical Logic, eds. R. O. Gandy and C. E. M. Yates, 2001, {{ISBN |0-444-50423-0}}.
 
=== Berekenbaarheid, beslisbaarheid en turingmachine ===
Regel 115 ⟶ 114:
 
==Externe link==
* [http://www.turing.org.uk/bio korte biografie over Alan Turing] - in het Engels, door Andrew Hodges
 
{{Appendix}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Alan_Turing"