Kuras: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 1:
[[ImageBestand:Greek hoplite.png|{{Largethumb}}|rightthumb|Griekse [[hopliet]]]]
Een '''kuras''' of '''borstharnas''' is, met de [[Helm (hoofddeksel)|helm]], een van oudste militaire uitrustingstukken en onder meer gedragen door een [[kurassier]].
 
De reden hiervoor is vrij eenvoudig: in tegenstelling tot verwondingen aan armen en benen, die ook in de [[klassieke oudheid]] meestal wel te genezen waren, zijn verwondingen waarbij de lichaamsholten worden doorboord vrijwel zeker dodelijk. Ook tegenwoordig is dit type verwondingen nog zeer ernstig, vooral vanwege de kans op [[Infectie|infecties]].
 
== Het klassieke kuras ==
[[ImageBestand:Akhilleus_Patroklos_Antikensammlung_Berlin_F2278.jpg|{{Largethumb}}|rightthumb|[[Patroclus]] verbindt [[Achilles]], beiden dragen een schubbenpantser]]
De eerste afbeeldingen kennen we uit de [[Oude Egypte|Egyptische]] en [[Geschiedenis van Griekenland|Griekse]] culturen en sindsdien heeft het kuras zich voortdurend ontwikkeld. Het klassieke kuras, van stevig [[leer (stof)|leer]] of gesmeed uit een of twee metalen platen, was echter niet erg praktisch, omdat het de bewegingsvrijheid drastisch beperkte. Bovendien was het maken van een kuras een dure aangelegenheid, zodat waarschijnlijk alleen de commandanten en andere vooraanstaande mannen er een hadden.
 
Regel 12:
 
== Het kuras als propaganda ==
[[ImageBestand:Statue-Augustus.jpg|{{Largethumb}}|rightthumb|[[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] in overwinningspose, waarschijnlijk ter gelegenheid van de [[slag bij Actium]]]]
Toch bleef het borstkuras nog lang bestaan, niet zozeer omdat het praktisch was, maar omdat het enerzijds een uitstekende bescherming bood en anderzijds met rijkdom werd geassocieerd. Bovendien bood een kuras veel ruimte voor ornamenten, die met zorg werden gekozen om succes in de strijd en een goede verstandhouding met de goden te suggereren. Beelden van veldheren in de Romeinse tijd waren dan ook vaak gekleed in een borstkuras, tenzij ze zich als burger (er bestond nog geen echt onderscheid) wilden profileren.
 
== Romeinse innovatie ==
 
In het begin van de eerste eeuw ([[Julisch-Claudische dynastie]]) werd de [[lorica hamata|maliënkolder]] die de ''gregarii [[Romeins legionair|miles]]'' (gewoon soldaat) droegen vervangen door de [[lorica segmentata]], het archetypische romeinse uniform, dat onveranderlijk gedragen wordt in films die ver voor deze tijd spelen, hoewel dat een [[anachronisme]] is. Het grote voordeel van de ''[[lorica segmentata]]'' was dat het enerzijds een goede bescherming bood en relatief makkelijk te produceren en te onderhouden was, en anderzijds een vrij grote bewegingsvrijheid bood. Vermoedelijk is het ingevoerd onder het latere bewind van [[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] of [[Tiberius Iulius Caesar Augustus|Tiberius]]. Een reden hiervoor is dat na een eeuw van burgeroorlog en opstanden de soldaten een vlug en relatief goedkoop te produceren harnas nodig hadden. De [[lorica segmentata]] bestond al in de nadagen van de republiek, maar werd niet gebruikt door soldaten, maar door gladiatoren die geheel bepantserd waren, dit waren de [[hoplomachi]] een variant op de [[samnite]]. Bij de [[auxilia]] (hulptroepen) en de [[equites]] (ruiterij) bleef de [[lorica hamata]] gebruikelijk.
 
== Middeleeuwen, Renaissance en Verlichting ==
[[ImageBestand:Bodyarmor.jpg|{{Largethumb}}|rightthumb|Kogelwerend vest, de moderne variant van een oud idee]]
 
[[Image:Bodyarmor.jpg|{{Largethumb}}|right|Kogelwerend vest, de moderne variant van een oud idee]]
 
Pas in de [[middeleeuwen]] maakt het borstkuras een wederopleving door als onderdeel van het [[harnas]]. Bewegingsvrijheid was niet de doorslaggevende factor bij deze vorm van bepantsering, bescherming van de drager belangrijker. De drager was overigens nog steeds een aanzienlijk man en de vele ornamenten waren nog steeds bedoeld om indruk te maken.
Regel 28 ⟶ 26:
 
== Moderne versies ==
[[ImageBestand:Blues.and.royals.closeup.london.arp.jpg|{{Largethumb}}|rightthumb|Modern kuras bij een lid van de [[Household Cavalry]] in Londen]]
 
[[Image:Blues.and.royals.closeup.london.arp.jpg|{{Largethumb}}|right|Modern kuras bij een lid van de [[Household Cavalry]] in Londen]]
Maar het basisidee, bescherming van de borst en buikholten tegen verwonding, bleef geldig en sinds de [[Eerste Wereldoorlog]] werden pogingen ondernomen om het borstkuras in vernieuwde vorm weer in gebruik te nemen als bescherming tegen geweervuur. Pas na de uitvinding van (met name) [[Kevlar]] kan echter weer worden gesproken van het kuras als serieuze optie. De moderne versie biedt niet alleen goede bescherming, maar door het inzetten van moderne kunststoffen hindert het nauwelijks de bewegingsvrijheid en kan zelfs onder normale kleding worden gedragen. Maar ook tegenwoordig is het klassieke kuras een pronkstuk, dat graag wordt ingezet om te imponeren.