Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit: verschil tussen versies

| type = [[Hulpcomité|Hulp- en voedingscomité]]

[[Bestand:Médailles Commémorative du Comité National de Secours et d’Alimentation.jpg|{{Largethumb}}thumb|Herinneringsmedailles van het Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit (1919)]]

Het Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit was gegroeid uit een [[Brussel (stad)|Brussels]] initiatief van de [[bankier]] [[Emile Francqui]] en de industriëlen [[Ernest Solvay]] en [[Jean Jadot (industrieel)|Jean Jadot]] met de steun van de [[liberalisme|liberale]] burgemeester [[Adolphe Max]]<ref name ="Godsvrede" Godsvrede/> ([[Liberale Partij (België)|LP]]) met als doel de goederen die door de [[Commission for Relief in Belgium]] ter beschikking werden gesteld onder de bevolking te verspreiden. Eerst volgden provinciale comités en op 29 oktober 1914 werd het NHVC opgericht. Hierin werden vertegenwoordigers van elke provincie afgevaardigd.<ref name = "virtueel">Het Virtuele Land: [http://www.hetvirtueleland.be/cag/exhibits/show/eerstewereldoorlog/actoren-tijdens-wo1/nationaal-hulp-en-voedingscomi Landbouw en voeding tijdens de Eerste Wereldoorlog: Het Nationaal Hulp- en Voedingscomité (NHVC)]; CAG</ref> Onder de provinciale comités stonden de arrondissementscomités en daaronder de lokale comités, in bijna elke Belgische gemeente.

Het Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit stond onder de bescherming van vertegenwoordigers van neutrale landen. De beschermheren waren de [[Markies van Villlobar]] (Spanje), [[Maurits van Vollenhoven]] (Nederland) en [[Brand Whitlock]] (Verenigde Staten, tot 1917). De Duitse overheid garandeerde dat de hulpgoederen niet zouden worden aangeslagen en stond toe dat de transporten gebeurden onder de bescherming van de ambassadeurs van de neutrale landen.<ref>Geert Clerbout, Oorlog aan de Dijle, Van Halewyck, Kessel-Lo, 2012</ref>

De doelstelling van de organisatie was tweeledig. Enerzijds was er de voedselbevoorrading en -verdeling en anderzijds de hulpverlening aan vluchtelingen, daklozen, werklozen en oorlogswezen. Gedurende de ganse [[Duitse Rijk|Duitse]] bezetting van België (1914 - '18) werden in totaal 4,8 miljoen ton goederen aangevoerd en verdeeld, goed voor een bedrag van meer dan vier miljard [[Belgische frank]].<ref name = "virtueel" /> Hiervoor werd er [[noodgeld]] uitgegeven dat gebruikt kon worden in stedelijke magazijnen en handelaars.<ref>[http://wiki.muntenenpapiergeld.nl/index.php?title=Nationaal_Hulp-_en_Voedingskomiteit Fiche Nationaal Hulp- en Voedingskomiteit]; Encyclopedie van Munten en Papiergeld ([[Stichting Nederlandse Penningkabinetten|SNP]])</ref> Desondanks kon dit het probleem van woekerprijzen en schaarste niet tegengaan.<ref name = "virtueel" /> De organisatie telde circa 125.000 medewerkers over vele regionale afdelingen en was ook actief in het bezette Noord-Frankrijk.<ref>Boter bij de vis - landbouw, voeding en Eerste Wereldoorlog: [https://www.boterbijdeviswo1.be/verhalen/maatschappij/het-nationaal-hulp-en-voedingscomite-redt-de-bevolking/ Het Nationaal Hulp- en Voedingscomité redt de bevolking]; [[Vlaams Ministerie van Landbouw en Visserij|Vlaams Departement Landbouw en Visserij]], CAG en [[Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis|ICAG]]</ref> De organisatie bleef nog vele maanden na het einde van de oorlog actief, gelet op de slechte economische situatie in het land.

In de loop der tijd groeide zijn invloed op economisch en politiek gebied zodanig dat het als schaduwregering ging optreden. Hierbij speelde topman van de [[Société Générale]], Emile Francqui een belangrijke rol. Zo werd er onder meer vanuit de krant ''[[Vooruit (Belgische krant)|Vooruit]]'' kritiek gegeven op de politieke toe-eigening van de hulpinitiatieven door de [[Fédération des Cercles catholiques et des Associations conservatrices|katholieken]] en [[Liberale Partij (België)|liberalen]] en in het bijzonder op het niet-neutrale karakter van het NHVC, waarin de socialisten ondervertegenwoordigd waren.<ref name = "Godsvrede">DEDOBBELEER Willem; [http://ojs.ugent.be/hmgog/article/download/444/439 Een Gentse godsvrede?: Edward Anseele in het licht van de politieke strijd tijdens de Eerste Wereldoorlog]; [http://ojs.ugent.be/hmgog/article/download/2/2 Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidskunde te Gent deel LXI]; 2007</ref> Dit belette evenwel niet dat de socialisten in het nationaal belang van hun landgenoten loyaal hun medewerking verleenden aan het initiatief. Zo waren in het Brusselse onder meer [[Joseph Wauters (politicus)|Joseph Wauters]] en [[Louis Bertrand]] actief in het NHVC.<ref name ="Godsvrede" Godsvrede/>

{{commonscatCommonscat|Comité National de Secours et d'Alimentation}}