Heide (vegetatie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 81.82.201.141 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door PAvdK
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 1:
[[Bestand:Wekeromse Zand heideveld.jpg|{{Largethumb}}thumb|Heide in het [[Wekeromse Zand]]]]
'''Heide''' of '''hei''' is een benaming voor [[vegetatie]] die vooral bestaat uit [[dwergstruik]]en uit de [[Heidefamilie|heide-]] en [[kraaiheifamilie]].
 
Regel 24:
== Fauna ==
[[Bestand:LacertaAgilisJuvenile.JPG|thumb|Jonge [[zandhagedis]], herkenbaar aan de oogvlekjes]]
Voor de fauna is de [[structuur]] van de heide belangrijk. Het karakter van de heide moet open blijven, maar plekken met open zand, pijpenstrootje en wat verspreide bomen en struiken bieden de dieren een grotere keuze aan micromilieus om te zonnen of te schuilen, dan grote uniforme stukken heide. Als er dode bomen op de heide blijven liggen schept dat ook geschikte milieus voor allerlei bijzondere dieren. Het zonnige en warme [[microklimaat]] van de heide is essentieel voor de aanwezige [[reptielen]] en [[insecten]].
 
Heide is vooral belangrijk voor [[reptielen]] zoals de [[zandhagedis]], de [[levendbarende hagedis]], de [[hazelworm]], de [[gladde slang]], de [[ringslang]] en de [[adder]]. [[Adder]] en [[levendbarende hagedis]] hebben een voorkeur voor vochtige heide. De [[zandhagedis]] en de [[gladde slang]] komen bijna uitsluitend op heideterreinen voor. Afhankelijk van de droogte van de heide komen er ook veel [[amfibieën]] voor, zoals [[heikikker]], [[bruine kikker]] en [[rugstreeppad]].
Regel 42:
De nog aanwezige bomen werden gebruikt voor brandhout en verdwenen. En de exploitatie van de heide zorgde er voor dat er zich niet opnieuw een bos kon ontwikkelen.
 
De schrale heidebegroeiing maakte de zandige bodem ook nog eens vatbaarder voor [[Uitspoeling|uitspoeling]] van de vruchtbare elementen door de regen .<ref>Zie [[Podzol]]</ref>.
 
Bij overexploitatie verdween zelfs de heide en ontstonden naakte zandgronden waarvan het zand door de wind werd bijeen gewaaid tot stuifduinen. Om zandverstuiving te voorkomen werd geregeld een deel van de gemeentegrond afgesloten en werd het verboden om zavel en zoden te steken, heide te maaien en dieren te weiden op plaatsen waar de vegetatie omzeggens verdwenen was. Om te zandverstuiving naar de akkers te voorkomen werden boomrijen geplant tussen de heide en de akkers die het zand moesten tegen houden en die daar duinen hebben gevormd.
Regel 50:
De uitvinding van de [[kunstmest]] verminderde de behoefte aan schapenmest en maakte het mogelijk de heiden tot landbouwgrond te ontginnen. Daarnaast werden veel heiden in [[bos (vegetatie)|bos]] omgezet.
 
In België kwam er in 1847 een wet die gemeenten verplichtte om [[Woeste grond|woeste gronden]] te ontginnen of te verkopen.<ref>[https://books.google.be/books/about/Loi_sur_le_défrichement_des_terrains_in.html?id=7lFDAAAAcAAJ&redir_esc=y Over de wet betreffende de ontginning van onbebouwde gronden uit 1847: Loi sur le défrichement des terrains incultes (du 25 mars 1847): receuil des documents et des discussions (1848) Bruxelles ]</ref>. Op een aantal plaatsen kochten kapitaalgroepen honderden hectaren heidegebied om om te zetten in landbouwgrond. Veel onbewerkt gebleven heidegronden werden vanaf het einde van de 19de eeuw bebost met [[naaldhout]] voor [[Mijnhout|mijnhout]] voor de [[Kolenmijn|mijnen]].
 
In Nederland werd [[Staatsbosbeheer]] speciaal opgericht voor de omzetting van heide in bos. Ongeveer tegelijkertijd ontstond de belangstelling voor de heide bij natuurbeschermers. Als gevolg hiervan zag Staatsbosbeheer af van de bebossing van waardevolle heiden en kocht [[Vereniging Natuurmonumenten|Natuurmonumenten]] grote heiden, waaronder de [[Kampina]] en de [[Brunssummerheide]]. Aan het eind van de 20e eeuw bestond nog minder dan één procent van Nederland uit hei. Behalve de [[militair oefenterrein|militaire oefenterreinen]] zijn vrijwel alle overgebleven heiden thans eigendom van Staatsbosbeheer, de Vereniging Natuurmonumenten en de [[Provinciale Landschappen]].
Regel 58:
 
=== Bedreigingen ===
Door de opkomst van de industrie, [[intensieve veehouderij]] en het verkeer vanaf de [[1950-1959|jaren 1950]] is de [[Luchtvervuiling|uitstoot]] van [[stikstofoxiden]] en [[zwaveldioxide]] verbindingen enorm toegenomen. Vanaf begin [[jaren 1970]] kwam hier vanuit de [[landbouw]] nog een enorme toename van de uitstoot van [[ammoniak]] bij. Op ecosysteem niveau leidde dit tot een toename van voedingstoffen en [[verzuring]]. Dit heeft een negatief effect gehad op het klassieke heidebeeld zoals we het van "vroeger" kennen. De heide is door [[verdroging]] en [[Eutrofiëring|vermesting]] sterk aan het [[vergrassing|vergrassen]]. Tevens zijn veel van de kruidensoorten, [[korstmos]]sen en [[mossen]] aan het verdwijnen.
 
Door de opkomst van de industrie, [[intensieve veehouderij]] en het verkeer vanaf de [[1950-1959|jaren 1950]] is de [[Luchtvervuiling|uitstoot]] van [[stikstofoxiden]] en [[zwaveldioxide]] verbindingen enorm toegenomen. Vanaf begin [[jaren 1970]] kwam hier vanuit de [[landbouw]] nog een enorme toename van de uitstoot van [[ammoniak]] bij. Op ecosysteem niveau leidde dit tot een toename van voedingstoffen en [[verzuring]]. Dit heeft een negatief effect gehad op het klassieke heidebeeld zoals we het van "vroeger" kennen. De heide is door [[verdroging]] en [[Eutrofiëring|vermesting]] sterk aan het [[vergrassing|vergrassen]]. Tevens zijn veel van de kruidensoorten, [[korstmos]]sen en [[mossen]] aan het verdwijnen.
 
Deze afname van de [[Flora (plantkunde)|floristische]] diversiteit heeft direct zijn uitwerking op de [[fauna (dierenleven)|fauna]]. Op de heide worden bijvoorbeeld veel minder vlindersoorten aangetroffen dan voorheen.
Regel 104 ⟶ 103:
* [[Kruisheide]] te [[Keerbergen]], ([[Vlaams-Brabant]])
* [[Nationaal Park Hoge Kempen]]: [[Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek|Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek]], [[Neerharerheide]] (Limburg)
* [[Teut (natuurgebied)|De Teut ]] en [[Tenhaagdoornheide]] (Limburg)
* Militair schietveld [[Donderslagse Heide]] (Limburg)
* Militaire domeinen van [[Kamp van Beverlo]] met o.a. [[Lange Heuvelheide]] (Limburg)
Regel 115 ⟶ 114:
{{References}}
}}
{{commonscatCommonscat|Heathland}}
 
{{commonscat|Heathland}}
 
[[Categorie:Heide| ]]