Vecht (Utrecht): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Watersport: lk//bij slecht weer of winter wordt er nauwelijks gevaren
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 19:
| onderschrift2 = Bij Nigtevecht
}}
[[Bestand:Kaart Vechtstreek door Daniël Stoopendaal in De Zegepralende Vecht 1719.jpg|{{largethumb}}thumb|Kaart uit 1719 met onder meer [[Lijst van huizen aan de Utrechtse Vecht|kastelen en buitenplaatsen]] langs de Vecht.]]
De '''Vecht''', ter onderscheiding van de [[Overijsselse Vecht]] soms ook als '''Utrechtse Vecht''' aangeduid, is een [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se [[rivier]] die door de provincies [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] en [[Noord-Holland]] loopt. De Vecht begint bij de [[Weerdsluis]] in de stad [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en mondt zo'n 42 kilometer verder bij [[Muiden]] uit in het [[IJmeer]]. Onderweg stroomt de Vecht onder andere langs de plaatsen [[Maarssen]], [[Breukelen (Utrecht)|Breukelen]], [[Loenen aan de Vecht|Loenen]] en [[Weesp]].
 
Regel 31:
Na het vertrek van de Romeinen rond 270 n.Chr. volgen ongeveer vier eeuwen waarin sporen van mensen ontbreken. Gaandeweg werd ook door de uitbreiding van het [[Flevomeer]] de directe verbinding met het IJ verbroken en mondde de Vecht in dit meer, later de [[Zuiderzee]].
 
De rivier was vanaf 866 tot aan [[Muiden]] in eigendom van de [[Dom van Utrecht|Sint-Martinuskerk]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]].<ref name="MERWEDE">’’K.E. Baars’’, Varend vervoeren – 100 jaar Merwedekanaal, Uitgeverij Matrijs, Utrecht, 1991</ref> De boorden van de Vecht vielen rond dat jaartal voor een aanzienlijk deel in de gouw [[Nifterlake]]. In 1285 veroverde [[Floris V van Holland]] Muiden en [[Weesp]] op [[Sticht Utrecht]]. Het recht van de [[bisschop van Utrecht]] op de Vecht werd beperkt tot [[Hinderdam]], iets ten noorden van de plaats [[Nigtevecht]].<ref name="MERWEDE" /> De rivier stond toen niet meer in open verbinding met de Zuiderzee. Bij [[Breukelen (Utrecht)|Breukelen]] was de Otterspoorsluis aangelegd, zo is gebleken uit een [[schouw (toezicht)|schouw]]brief uit 1323 van bisschop [[Jan van Diest]]. Ten noorden van de Otterspoorsluis hadden de bewoners nog veel last van de Zuiderzee, de dijken moesten worden verhoogd en goed worden onderhouden wat een dure aangelegenheid was.
 
In 1437 kwamen Utrecht en Holland overeen een nieuwe sluis en dam aan te leggen bij [[Fort Hinderdam]] en de Otterspoorsluis af te breken. Op 13 april 1673 besloot Holland nieuwe zeesluizen aan te leggen bij de monding van de Vecht in de Zuiderzee bij Muiden.<ref name="MERWEDE" /> Al een eeuw was dit een vurige wens van Holland, maar Utrecht stemde hier niet mee in. In 1672-'73 was Utrecht bezet door de Fransen en Holland zag de kans om de plannen ten uitvoer te brengen.
 
In de [[Middeleeuwen]] was de Vecht een zeer belangrijke scheepvaartverbinding tussen (de voorloper van) de [[Zuiderzee]], vanwaar Noord-Europa bereikt kon worden, en de [[Rijn]], die onder andere toegang gaf tot wat nu [[Duitsland]] heet. [[Dorestad]] en later de stad Utrecht hadden hier hun economische bloei aan te danken. (Kleine) delen van de Vecht zijn vanaf de Middeleeuwen gekanaliseerd en/of doorgestoken.<ref>Zie met name de [[Bemuurde Weerd]] in de stad Utrecht, en [[De Nes (Stichtse Vecht)|De Nes]] bij het dorp [[Vreeland]].</ref>
Regel 70:
 
== Watersport ==
[[Bestand:Dubbele houten klapbrug hoogstraat Weesp 38533.JPG|{{largethumb}}thumb|De [[Lange Vechtbrug]], een van de [[Lijst van bruggen over de Utrechtse Vecht|circa 24 bruggen over de Utrechtse Vecht]].]]
De rivier heeft een brede bedding en lage stroomsnelheid, bovendien staan er veel kastelen, buitenplaatsen en [[theekoepel]]s langs het water, waardoor deze goed geschikt is voor recreatieve vaart.
 
Er zijn weinig sluizen in de rivier, maar wel ongeveer 24 bruggen. Een aanzienlijk deel daarvan heeft een beperkte doorvaarthoogte en wordt bediend voor de vaartuigen over de rivier. De spoorbrug bij Weesp levert de grootste vertraging op voor de scheepvaart. Er loopt een onderzoek om deze significant minder vaak te openen, ten einde meer treinen van Almere naar Amsterdam mogelijk te maken. Als de spoorbrug het grootste deel van de dag dicht gaat, kunnen zeilboten en motorjachten met een hoge kajuit niet meer door de Utrechtse Vecht bij Weesp varen. Voor zeilboten is er geen andere route om van Utrecht naar het IJmeer te varen. Kajuitjachten zouden moeten omvaren over het Amsterdam-Rijnkanaal, maar Rijkswaterstaat probeert juist al jaren om de pleziervaart van dit kanaal voor de beroepsvaart te weren door omleidingen over de Vecht aan te geven.
Regel 86:
* [http://www.vecht.nl/wiki VechtWiki]
* [http://www.vensteropdevecht.nl/ Venster op de Vecht]
 
{{Appendix}}
{{Commonscat|Vecht (Utrecht)|Vecht}}