Keizerrijk Oostenrijk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
DannyS712 (overleg | bijdragen)
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 60:
== Geschiedenis ==
=== Napoleontische oorlogen ===
[[Bestand:DuitseBond1860namen.png|{{largethumb}}thumb|De Duitse Bond in 1860 (gele grenzen) met een deel van Oostenrijk]]
Met de [[Vrede van Lunéville]] in 1801 kwam de linkeroever van de [[Rijn]] in Franse handen. [[Keizer Frans II]] werd gedwongen tot gebiedscompensatie aan de andere Duitse vorstendommen. Dit werd geregeld door de [[Reichsdeputationshauptschluss]] van 1803. Hiermee kwam het principe van het Heilig Roomse Rijk met zijn keurvorstendommen op losse schroeven te staan. Op 18 mei 1804 riep [[Napoleon Bonaparte]] zichzelf uit tot [[Kroning van Napoleon|keizer]]. Om uit deze impasse te geraken, creëerde Keizer Frans II op 11 augustus 1804 het Keizerrijk Oostenrijk. Om de status van zijn dynastie veilig te stellen nam hij voor de Habsburgse erflanden de titel van Keizer van Oostenrijk aan, waarmee hij een historische realiteit, de samengestelde Habsburgse monarchie functioneerde al meer dan 200 jaar als zodanig, juridisch bevestigde. Twee jaar later met de oprichting van de [[Rijnbond (1806)]] kwam een eind aan het Heilige Roomse Rijk. Frans II deed afstand van de Roomse-Duitse kroon en regeerde verder als Frans I van Oostenrijk.
 
Regel 78:
Pas met de ondergang van Napoleon ging het weer beter met Oostenrijk. Bij het [[Wener Congres]] in [[1814]] en [[1815]] onder voorzitterschap van Klemens von Metternich kwam de [[Restauratie (Europa)|Restauratie]]. Oostenrijk herkreeg alle verloren gebieden, met uitzondering van [[Voor-Oostenrijk]] en de [[Oostenrijkse Nederlanden]]. Het afstaan van de [[Oostenrijkse Nederlanden]] was bedoeld om ten noorden van Frankrijk een bufferstaat (het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]]) te creëren om zo het gevaarlijke Frankrijk beter in toom te houden. Voor-Oostenrijk bestond uit enkele gebieden in het tegenwoordige [[Baden-Württemberg]], met name de [[Breisgau]] met de universiteitsstad [[Freiburg im Breisgau|Freiburg]], die al sinds [[1368]] bij Oostenrijk hoorde. Bij de keuze tussen Voor-Oostenrijk en Salzburg werd voor de laatste gekozen, omdat dit een grotere territoriale eenheid opleverde.
 
Metternich was tegen het opkomend [[Nationalisme]] en probeerde te verhinderen dat Duitsland of Italië een [[eenheidsstaat]] zou worden (van hem komt de uitspraak ''Italien ist ein geografischer Begriff'', oftewel, het is geen natie, alleen een aanduiding voor het gebied). Om de positie van Oostenrijk te versterken zorgde hij ervoor dat Noord-Italië in Oostenrijkse handen kwam en dat het Oostenrijkse Bondsdaglid, voorzitter werd van de nieuw opgerichte [[Duitse Bond]]. Metternichs politiek was er na het Congres van Wenen op gericht de daarin vastgestelde statenordening en het machtsevenwicht te bewaren, het [[Concert van Europa]].
 
In [[1821]] werd Metternich [[kanselier (Oostenrijk)|kanselier]] van Oostenrijk.
Regel 98:
 
=== Oostenrijks-Pruisische oorlog ===
[[Bestand:Cisleithanien Transleithanien.png|{{largethumb}}thumb|Oostenrijk-Hongarije vanaf 1867 met [[Cisleithanië|Keizerrijk Oostenrijk]] (rood), [[Transleithanië|Koninkrijk Hongarije]] (blauw) en vanaf 1908: [[Bosnië en Herzegovina]] (groen)]]
Voordat een beslissing genomen kon worden over de regeringscrisis, trad het Duitse vraagstuk op de voorgrond. Het conflict in de troonopvolging van [[Sleeswijk-Holstein]] leidde tot een escalatie van de spanningen tussen [[Pruisen]] en Oostenrijk.
 
Oostenrijk kreeg opnieuw harde klappen, nu door de [[Duitse Oorlog|Pruisische invasie]] in [[Bohemen]]. Bij de [[Slag bij Königgrätz]] (nu [[Hradec Králové]]) versloegen de Pruisen het Oostenrijkse leger. Hiermee verloor Oostenrijk zijn leidende positie in de [[Duitse Bond]] aan Pruisen. Doordat de Pruisen zich bij hun bezetting van Bohemen correct gedroegen tegenover de Tsjechen, werd hun nationaliteitsgevoel versterkt.
 
=== Ausgleich ===
Regel 110:
 
==Keizers van Oostenrijk==
[[Bestand:Austrian imperial crown dsc02787.jpg|{{largethumb}}thumb|De [[Rudolfinische keizerskroon]] van de keizers van Oostenrijk]]
{| class="wikitable" style="text-align:left;"
! width = "80px" |
Regel 163:
| [[Transsylvanië|Grootvorstendom Zevenburgen]]
| [[Klausenburg]] (ho. [[Kolozsvár]], ro. [[Cluj-Napoca]])
| Hongaren, Roemenen, Duitsers
| tot 1867 ||
|-
| [[Koninkrijk Kroatië en Slavonië]] || [[Zagreb|Agram]] (kr. [[Zagreb]])
| Kroaten, Serviërs
| tot 1867 ||
|-
| [[Koninkrijk Dalmatië]] || [[Zadar (plaats)|Zara]] (kr. [[Zadar (plaats)|Zadar]])
Regel 235:
{{References}}
}}
 
{{Navigatie Duitse Bond}}
{{Commonscat|Empire of Austria|Keizerrijk Oostenrijk}}