Hematopoëse: verschil tussen versies

'''Hematopoëse''' ('uit het [[Grieks]], [[bloed]]-maken') is een [[anabolisme|anabool]] proces waarbij uit een [[multipotent]]e, hematopoëtische [[stamcel]] in het rode [[beenmerg]] [[bloedcel]]len en bloedplaatjes[[bloedplaatje]]s gevormd worden.

De vorming, vanuit een hemapoëtische stamcel, van [[rode bloedcel|rode]] en [[witte bloedcel|witte]] bloedcellen en [[bloedplaatje]]sbloedplaatjes, heetis [[celdifferentiatie]]. Bloedcellen en bloedplaatjes hebben een beperkte levensduur en moeten voortdurend vervangen worden door nieuwe cellen. De stamcellen in het rode beenmerg zorgen hiervoor.

[[Bestand:Heamatopoesis int.png|thumb|400px|'''De vorming van bloed, met alle [[celdifferentiatie|differentiaties]].'''<br />1. hematopoëtische [[stamcel]] (zelfvernieuwend), 2. myeloïde progenitorcel, 3. lymfoïde progenitorcel, 4. granulocyt/monocytprogenitorcel, 5. eosinofiele progenitorcel, 6. basofiele progenitorcel, 7. [[megakaryocyt]], 8. erytroïde progenitorcel, 9. t-cel-progenitor, 10. b-cel-progenitor, 11. [[dendritische cel]], 12. [[monocyt]], 13. [[neutrofiel]], 14. [[eosinofiel]], 15. [[basofiel]], 16. [[trombocyt]] (bloedplaatjes), 17. [[erytrocyt]], 18. [[macrofaag]], 19. [[NK-cel|naturalkillercel]], 20. T-helper-cel, 21. cytotoxische [[T-cel]], 22. [[B-cel]], 23. [[dendritische cel]]]]

Het ontwikkelingsproces van een stamcel in het [[beenmerg]] verloopt als volgt: Onderonder invloed van [[groei (fysiologie)#Groeifactoren|groeifactoren]] gaat de cel zich delen. Na de [[mitose|celdeling]] zal één stamcel overblijven (deze zal zich na een tijd opnieuw delen), terwijl de andere cel zich verder zal ontwikkelen tot de voorloper van een [[bloedcel]] of bloedplaatje.

* [[Leukopoëse]], de vorming van ''leukocyten'' of witte bloedcellen;

* [[Erytropoëse]], de vorming van ''erytrocyten'' of rode bloedcellen;

* [[Trombopoëse]], de vorming van ''trombocyten'' of bloedplaatjes.

Naarmate het ontwikkelingsproces verder is gevorderd, is ook het eindresultaat sterker vastgelegd en zijn de [[celdifferentiatie|differentiatie]]mogelijkheden meer beperkt. In het [[laboratorium]] kunnen wetenschappers cellen soms wélwel terug laten keren naar een vorige fase.

In zeldzame gevallen kan, door verschillende oorzaken, er een onvermogen ontstaan van de beenmergcellen om uit te rijpen, waardoor het lichaam steeds minder bloedcellen, of steeds minder bloedcellen van een bepaalde soort aanmaakt. MenDit spreekt dan vanis het [[myelodysplastisch syndroom]].