Wildervank: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k oeps
aanvullingen
Regel 20:
| woonplaatscode = 1241
}}
'''Wildervank''' is een dorp in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Groningen (provincie)|Groningen]]. Wildervank was tot 1969 een zelfstandige gemeente.<ref>Zie: [[Lijst van burgemeesters van Wildervank|Lijst van burgemeesters van de voormalige gemeente Wildervank]]</ref> Tegenwoordig is het dorp een deel van de gemeente [[Veendam (gemeente)|Veendam]]. Het buitengebied en het bebouwde lint langs het Stadskanaal van de voormalige gemeente hoort nu tot de gemeente [[Stadskanaal (gemeente)|Stadskanaal]]. De bebouwing van Wildervank en die van Veendam lopen in elkaar over. Het dorp dankt zijn naam aan [[Adriaan Geerts Wildervanck|Adriaen Geerts Paep]] (1605-1661), een rijke [[Vervening|vervener]] uiten grootgrondbezitter die omstreeks 1649 de 17enaam Wildervanck had aangenomen.<ref>Over [http://www.stichting-wildervanck.nl/Wildervanck/adriaan_geerts.php Adriaan Geerts Wildervanck], Stichting Wildervanck - Wildervank, Margaretha Hardenberg eeuwCultuurcentrum.</ref> Het aantal inwoners per {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Date}} bedroegwas {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|1241}} (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]).
 
== Geschiedenis ==
Wildervank (toen Wildervanck) is een [[Groninger Veenkoloniën|veenkolonie]] uit de 17e eeuw. Het is een lintdorp in noordoost-zuidwestelijke richting. De as wordt gevormd door twee evenwijdiglopende kanalen: het [[Oosterdiep|Ooster-]] en het [[Westerdiep (Veendam)|Westerdiep]]. Wildervank is een van de weinige veenkoloniën waar dit dubbele kanalenstelsel behouden is gebleven.
 
In de negentiende eeuw beleefde Wildervanck een bloeiperiode. Daarin speelde de [[veenkolonie|veenkoloniale]] [[scheepvaart]] een belangrijke rol. Tevens vestigden zich aan het eind van de negentiende eeuw enige industrieën, bijvoorbeeld [[Karton|strokarton]]- en [[aardappelmeelfabriek]]en.
 
Op 17 augustus 1880 kreeg Wildervank via een paardentramlijn[[paardentram]]lijn van de [[Eerste Groninger Tramway-Maatschappij]] een verbinding met [[Veendam (plaats)|Veendam]] en naar het [[station Zuidbroek]] aan de [[Spoorlijn Harlingen - Nieuwe Schans|spoorlijn naar de [[Groningen (stad)|stad Groningen]]. Deze tramlijn werd later uitgebreid naar [[Stadskanaal (plaats)|Stadskanaal]] en [[Ter Apel]] en floreerde totdat in 1910 de [[Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij|NOLS]] de [[spoorlijn Stadskanaal - Zuidbroek]] opende, waaraan ook Wildervank een [[Station Wildervank|station]] kreeg. Deze spoorlijn, inmiddels [[Nederlandse Spoorwegen|NS]]-eigendom, werd definitief voor het personenvervoer gesloten in 1953 en voor het goederenvervoer begin jarenin negentig1990. Het stationsgebouw was toen al verdwenen. In 1993 werd de lijn een museumspoorlijn[[toeristische spoorweg]] van de [[Stichting Stadskanaal Rail|STAR]]. De(STAR), treinen vanwaarvan de STAR stoppentreinen ook in Wildervank stoppen. Er bestaan concrete plannen om het baanvak tussen Wildervankde stations [[Station Veendam|Veendam]] en [[ZuidbroekStation (Midden-Groningen)Stadskanaal|ZuidbroekStadskanaal]] in december 2024 weer open te stellen voor regulier reizigersvervoer, maar in maart 2019 werd besloten dat de treinen Wildervank zullen voorbijrijden.
 
== Foto's ==
<gallery>
Bestand:Nederlands hervormde Kerk Wildervank.jpg|Wildervank, de hervormde [[Margaretha Hardenbergkerk|Nederlands-Hervormde kerk]]
Bestand:Wildervank, kerk foto7 2011-05-09 15.45.JPG|Wildervank, Gereformeerde kerk
Bestand:Wildervank, Werkhuisbrug positie1 foto1 2011-05-09 15.38.JPG|Wildervank, Werkhuisbrug
Bestand:Wildervank, straatzicht met ophaalbruggen foto2 2011-05-09 15.49.JPG|Wildervank, straatzicht met ophaalbruggen
</gallery>
 
== Bijzonderheden ==
*De [[Nederlandse Hervormde Kerk|Nederlands-hervormde]] [[Margaretha Hardenbergkerk]], genoemd naar de echtgenote van de naamgever van het dorp Adriaan Geerts Wildervank, werd in 1687 gebouwd en ingrijpend verbouwd in 1777. Hier is tevens het graf van Adriaanhet Geertsechtpaar Wildervanck te vinden. [[Luthersein kerkeen vaneigen Wildervank|Degrafkelder luthersenaast kerkde [[kansel]]. stamtIn uitde 1760kerk enstaat dehet [[gereformeerdeeerste kerken vangrootste Wildervank[[Pijporgel|gereformeerde kerkorgel]] stamtvan uitde 1911.Veendammer Deze laatste kerk werd ontworpen door architect[[orgelbouwer]] [[TjeerdRoelf KuipersMeijer]] (1867).
*De [[Lutherse kerk van Wildervank]] stamt uit 1700 met een uitbreiding uit 1760. De toren en de witte [[Pleister (bouw)|bepleistering]] werden in 1911 toegevoegd. Door ingrijpende verbouwingen van het exterieur in 1928 en het interieur omstreeks 1970 is het karakter van het kerkgebouw sterk veranderd. In 2017 werd een onderzoek aangekondigd naar mogelijke restauratie en herbestemming van de kerk.<ref>[https://www.leaderoostgroningen.nl/projecten/herbestemmingsonderzoek-lutherse-kerk-wildervank Herbestemmingsonderzoek Lutherse kerk Wildervank], LEADER, Oost-Groningen.</ref>
*De [[gereformeerde kerk van Wildervank]], ontworpen door architect [[Tjeerd Kuipers]], stamt uit 1911.
*Langs het Oosterdiep staat een aantal [[Herenhuis (gebouw)|herenhuizen]] uit de negentiende eeuw.
*Wildervank beschikt over een gevarieerd winkelaanbod, waaronder het ''Winkelcentrum de Nederlanden'' (vernoemd naar het gelijknamige hotel dat in het verleden is afgebrand).
*Bekende sportverenigingen in Wildervank zijn de handbalvereniging [[Aeolus (handbalvereniging)|Aeolus]], de [[Noord Nederlandse Zweefvlieg Club]] en voetbalvereniging [[VV Wildervank]].
*Voor het volgen van middelbaar onderwijs zijn leerlingen uit Wildervank voornamelijk aangewezen op scholen in [[Veendam (plaats)|Veendam]] of [[Stadskanaal (plaats)|Stadskanaal]].
 
== Geboren ==
* [[Nanno Boiten]] (1884-1943), architect
* [[Cornelis Jacobus Brill]] (1853-1929), architect
Regel 55 ⟶ 58:
* [[Herman Venema]] (1697-1787), hoogleraar [[theologie]]
 
== Zie ook ==
==Sportverenigingen==
Bekende sportverenigingen in Wildervank zijn de handbalvereniging [[Aeolus (handbalvereniging)|Aeolus]], de [[Noord Nederlandse Zweefvlieg Club]] en voetbalvereniging [[VV Wildervank]].
 
==Zie ook==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Wildervank]]