Wikipedia

Nieuwlande (Drenthe): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Hansmuller (overleg | bijdragen)
33.780 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Infobox plaats in Nederland
| naam = Nieuwlande
| locatie =
| provincie = [[Drenthe]], [[Overijssel]]
| gemeente = [[Coevorden]], [[Hoogeveen (gemeente)|Hoogeveen]], verspreide huizen in [[Hardenberg (gemeente)]]
| burgemeester =
| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|37}} {{Pictogram weg Europa E-weg|233}}▼
| inwoners = 1340
▲| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|37}}{{Pictogram weg Europa E-weg|233}}
| datum inwoners=25 juli 2016
| postcode =
| netnummer =
| bestandsnaam wapen =
| lat_deg = 52
| lat_min = 41
Regel 17 ⟶ 15:
| lon_min = 36
| lon_sec = 43
| woonplaatscode = 1816
}}
'''Nieuwlande''' ([[Drents]]: ''Neilaande'') is een [[dorp]], voornamelijk gelegen in de [[Nederland]]se provincie [[Drenthe]], in de gemeenten [[Hoogeveen (gemeente)|Hoogeveen]] en [[Coevorden]]. Een klein deel van het dorp ligt in de [[Overijssel]]se gemeente [[Hardenberg (gemeente)|Hardenberg]].
 
== Geografie ==
Nieuwlande is een [[veenkolonie]] in het zuiden van Drenthe. Het is ontstaan op de plaats waar vijf gemeenten samenkwamen: [[Oosterhesselen]] (verreweg het grootste deel), [[Dalen (gemeentedorp)|Dalen]], [[Coevorden]], [[Hardenberg (gemeente)|Hardenberg]] en Hoogeveen. Een boek over de geschiedenis van het dorp kreeg daarom de pakkende titel 'Nieuwlande, dorp met vijf burgemeesters' mee. Deze situatie belemmerde in hoge mate de uitbreidingsmogelijkheden en een efficiënt bestuur: voor veel gemeenten was het maar een onbelangrijk randgebied. Bij de [[gemeentelijke herindeling]] van Drenthe op 1 januari 1998 heeft men er daarom voor gekozen het dorp bij één gemeente onder te brengen, door de gemeentegrens van Hoogeveen zo'n 1,5 kilometer naar het oosten op te schuiven. Het kleine deel in de gemeente Hardenberg (provincie [[Overijssel]]) was hier niet bij betrokken. Met de nieuwe gemeentegrens bleven enkele Nieuwlandse huizen achter in de nieuwe fusiegemeente Coevorden. De grens loopt niet meer dwars door het dorp heen. De huizen in de gemeente Hardenberg horen bij [[De Krim (HardenbergOverijssel)|De Krim]].
 
== Voorzieningen ==
Nieuwlande heeft een [[Nederlandse Hervormde Kerk|Nederlands Hervormde]] nieuwbouwkerk, een [[Gereformeerde Kerken in Nederland|gereformeerde]] kerk uit 1913 en een kerk van de [[Vergadering van gelovigen]]. Overige voorzieningen zijn sportvelden, voetbalclub [[SCN]], een openbare en een protestants-christelijke [[Basisonderwijs (in Nederland)|basisschool]], een [[supermarkt]] met postagentschap, een eigen speeltuinvereniging en enkele andere bedrijfjes en horecagelegenheden. Het dorpsgebied kenmerkt zich door landbouwgebied (veenontginningen) en enkele [[natuurgebied]]jes, bestaande uit [[bos (vegetatie)|bos]] en [[heide (vegetatie)|heide]] of [[Veen (grondsoort)|veen]].
 
== Geschiedenis ==
Regel 30 ⟶ 29:
Over het grondgebied van het toekomstige Nieuwlande liep de Coehoornsdijk, Friesche of Statendijk die was aangelegd om de vestingstad Coevorden te beschermen. Menno van Coehoorn is naamgever van de dijk en heeft in rond 1680 de dijk aangepast als onderdeel van de fortificatie van de stad Coevorden.
 
Het juridische begin van Nieuwlande is op 30 maart 1816. Op die datum verkopen de [[boermarkeMarke (bestuur)|markegenoten]] van [[Zwinderen]] een perceel veen van 150 [[Morgen (oppervlaktemaat)|morgen]] aan [[Rudolph Otto van Holthe tot Echten (1772-1832)|Rudolph Otto van Echten]] (directeur van de [[Compagnie van 5000 Morgen]]) en de verveners [[Warner de Jonge]] en [[Hugo Christiaan Carsten (1772-1832)|Hugo Christiaan Carsten]] in Hoogeveen. In het contract wordt bepaald, dat het [[Oostopgaande]] in oostelijke richting wordt doorgetrokken.
 
In latere jaren is het vooral de vervenersfamilie Bruins Slot, die hier activiteiten ontplooit. Daar waar vanuit het Oostopgaande een Dwarsgat (nu Brugstraat) is gegraven en aan het begin van de Zwinderse Scheiding (Scheidschediek), ontstaat rond 1850 de eerste bewoning door veenarbeiders.
 
In 1890 staan er circa veertig woningen, waarvan de meeste langs het Oostopgaande en verder verspreid langs het Dwarsgat en verschillende 'wieken'. Op het afgegraven veen laten de Hoogeveense eigenaren veel bos aanplanten. Het hout hiervan gaat weg voor het stutten van gangen in [[kolenmijn]]en, die overal in [[Europa (continentwerelddeel)|Europa]] tot ontwikkeling komen. De schors gaat naar [[leerlooien|leerlooierijen]], onder andere in Hoogeveen.
 
Vanaf 1900 verdwijnen de bossen en maken arbeiders en kleine boeren de grond gereed voor landbouw. De Hoogeveense eigenaren verkopen deze grond aan vooral jonge gereformeerde [[Groningen (provincie)|Groninger]] boeren, die hierop voor die tijd kapitale boerderijen stichten. In dertig jaar tijd worden er bijna vijftig gebouwd. Na de veenarbeiders zijn zij de tweede groep immigranten in het 'nieuwe land'.
Regel 52 ⟶ 51:
Na de oorlog worden het Oostopgaande, het Dwarsgat en tal van wijken gedempt als onderdeel van een groots opgezette sanering van het vroegere veengebied. Economisch komt dit de plaats ten goede, terwijl de tegenstellingen van vroeger geleidelijk minder scherp worden.
 
De tweebaansverbindingsweg Hoogeveen-Emmen is ontwikkeld tot een volwaardige vierbaanssnelweg (Dede [[Rijksweg 37|A37]]) met een op- en afrit bij Geesbrug. Dit heeft de economische ontwikkeling van Nieuwlande in de jaren 80 en 90 van de twintigste eeuw versneld.
 
{{Appendix|2=
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwlande_(Drenthe)"