Suske en Wiske: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 54137056 van 83.85.190.76 (overleg) ongedaan gemaakt.
Label: Ongedaan maken
k Lint-fouten: Verouderde HTML elementen (help mee), replaced: <center> <gallery> → <gallery class="center">, </gallery> </center> → </galle met AWB
Regel 46:
In 1948 werd Vandersteen door [[Hergé]] gevraagd om Suske en Wiske ook in het weekblad ''[[Kuifje (weekblad)|Kuifje]]'' te publiceren. Deze verhalen werden na publicatie in het stripblad uitgegeven in de zogeheten ''Blauwe reeks''.<ref group="noten">Zo genoemd vanwege de helblauwe omslag, ter onderscheiding van de ''Rode reeks''.</ref> In deze verhalen spelen Jerom, tante Sidonia en professor Barabas niet mee. De rol van Lambik werd evenwel belangrijker; in feite werd Lambik de derde hoofdpersoon. Daarnaast ondergingen de hoofdpersonages een metamorfose; zo oogden Suske en Wiske bijvoorbeeld volwassener en Lambik zag er een stuk heldhaftiger uit. De verplichte verbeterde tekenstijl had ook invloed op Vandersteens latere werk.<ref>[http://www.trouw.nl/ontspanning/degids/article2812203.ece/Hoe_Suske_en_Wiske_hun_strakke_tekenstijl_kregen.html Hoe Suske en Wiske hun strakke tekenstijl kregen] op trouw.nl, 11-06-2009 door Leonoor Kuijk, geraadpleegd op 29-03-2010</ref>
 
In maart 1959 voorzag N.V. Standaard Boekhandel de albums voor het eerst van een nieuwe lay-out. Er werd nu een rode steunkleur toegevoegd en de titelletters op de voorkaft waren vanaf nu in het geel. Ook de achterzijde werd vernieuwd. De eerste 66 albums zijn hierdoor oorspronkelijk ofwel alleen in zwart-wit, of met slechts één steunkleur verschenen. Het eerste verhaal dat al meteen in deze [[Vlaamse tweekleurenreeks|tweekleurenreeks]] verscheen was ''[[Het vliegende bed]]''.<ref> Hooydonck, 1994, p. 211</ref> Enkele van de vóór 1959 verschenen verhalen die te veel afweken van de nieuwe stijl zijn in deze periode voor de eerste keer hertekend en heruitgegeven, zoals ''De sprietatoom'', ''De ringelingschat'', ''De spokenjagers'' en ''De dolle musketiers''.<ref>Hooydonck, 1995, p. 117</ref> Aangezien deze paar verhalen iets later ook in de [[Vierkleurenreeks]] weer opnieuw zouden uitkomen, hebben ze in totaal drie albumnummers gekregen. De nieuwe serie werd al snel bekend onder de naam [[rode reeks]].
 
De tweekleurenreeks bestond slechts een paar jaar. Alle verschillende reeksen waarin de verhalen waren verschenen, werden in 1967 samengevoegd tot één reeks die zo uniform mogelijk werd gemaakt. Toen de eerdere verhalen in deze reeks werden heruitgegeven, werden ook alle kafttekeningen vernieuwd. Het eerste nieuwe verhaal dat meteen in deze Vierkleurenreeks verscheen was ''[[De poenschepper]]''.<ref group="noten">Dit verhaal kreeg albumnummer 67, omdat men de nummering van de [[gezamenlijke tweekleurenreeks]] gewoon liet doorlopen.</ref> Daarna zijn alle in de kranten voorgepubliceerde verhalen die tot dan toe alleen in de ongekleurde reeksen en/of de tweekleurenreeksen waren verschenen, in de Vierkleurenreeks heruitgebracht.<ref>[http://suskeenwiske.ophetwww.net/intro/index.php Een inleiding in de geschiedenis van Suske en Wiske] op suskeenwiske.ophetwww.net, geraadpleegd op 29-03-2010</ref> ''[[Het eiland Amoras]]'' werd in de Vierkleurenreeks direct na ''De poenschepper'' als eerste verhaal heruitgebracht, daarna werd de volgorde echter geheel willekeurig.<ref group="noten">Zo kreeg ''De dolle musketiers'' bijv. in de heruitgave nummer 89, waardoor Jerom hier ineens een onbekende figuur was.</ref>
Regel 53:
 
=== Teruglopend aandeel van Vandersteen ===
In de beginperiode verzorgde Vandersteen zowel het scenario als de tekeningen en ook inktte hij de verhalen zelf. Het inkten was de eerste taak die hij zou overlaten aan iemand anders. Aan het einde van ''[[De mottenvanger]]'' (1949) nam [[François Joseph Herman]] de inktpen over. Vanaf 1953 was [[Karel Boumans]] steeds meer betrokken bij het inkten (voor het eerst in ''De lachende wolf'').<ref> Hooydonck, 1994, p. 145</ref> In de loop van de reeks zou deze taak door diverse personen worden uitgevoerd, waarvan eerst [[Eduard De Rop]] en later [[Eric De Rop]] (vader en zoon) de meeste albums voor hun rekening namen. Eduard de Rop trad in 1959 in dienst bij Vandersteen. De eerste Suske en Wiske-verhalen waar De Rop een aandeel in had waren ''Het vliegende bed'' en ''[[Het gouden paard]]''.<ref>Hooydonck, 1994, p. 208-209</ref>
 
Vanaf ca. 1960 raakte Vandersteen gaandeweg steeds minder persoonlijk betrokken bij de totstandkoming van de Suske en Wiske-verhalen, mede omdat hij zich op het maken van andere strips (zoals ''[[Bessy (stripreeks)|Bessy]]'' en ''[[de Rode Ridder (stripreeks)|De Rode Ridder]]'') ging richten. De destijds 30-jarige [[Paul Geerts]] voegde zich in 1967 als nieuwe medewerker bij Studio Vandersteen. In eerste instantie hield Geerts zich alleen nog bezig met de productie van de ''[[Jerom (stripreeks)|Jerom]]''-reeks in Duitsland. In 1969 vroeg Vandersteen hem om zich ook met ''Suske en Wiske'' te gaan bezighouden. ''[[De charmante koffiepot]]'' was het eerste verhaal in de serie dat werd geïnkt door Geerts, die dit overnam van De Rop. In deze periode hertekende Geerts ook onder meer ''[[De koning drinkt]]'' en ''[[De witte uil]]'', met het oog op de heruitgave van deze verhalen in de Vierkleurenreeks.<ref name="p220">Hooydonck, 1994, p. 220-221</ref>
Regel 75:
Gedurende de jaren 90 wisselden Verhaegen en Geerts elkaar af voor het uitwerken van de albums. Soms werkten ze ook samen aan één album. Omdat Geerts nog steeds de officiële tekenaar was, bleef tot eind 2001 Verhaegens naam onvermeld in de albums. Steeds stond er 'scenario en tekeningen: Paul Geerts', ook al betrof het een verhaal van Verhaegen. Het laatste album dat nog volledig door Geerts gemaakt werd, was ''[[Het enge eiland]]'' (1999). In 2002 gaf Geerts tot slot ook officieel het stokje door aan Verhaegen, die reeds alle nieuwe verhalen op zich nam sinds het verschijnen van ''[[Het verdronken land]]'' (1999). Pas vanaf de officiële overname in 2002 werd Verhaegens naam in de albums vermeld in de plaats van die van Geerts. In ''[[De blote Belg]]'' (2001) werden Geerts en Verhaegen samen vermeld.
 
In 2005 werd Verhaegen aan de kant geschoven na een dispuut met Studio Vandersteen. De aanleiding was dat hij het plan had opgevat om [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]] als thema in een verhaal te verwerken, maar dit viel bij de overige medewerkers in slechte aarde.<ref>{{Citeer web |url= https://www.trouw.nl/home/tekenaar-paul-geerts-bleef-altijd-trouw-aan-suske-en-wiske-~ad8e9b39/|titel= Tekenaar Paul Geerts bleef altijd trouw aan Suske en Wiske.|auteur= Wouter Bax|uitgever= Trouw (krant)|datum= 9 december 2005|bezochtdatum=27 oktober 2017}}</ref> ''[[De formidabele fantast]]'' was Verhaegens laatste contributie. In 2016 onthulde Geerts in een interview dat de samenwerking met Verhaegen vaak erg moeizaam was geweest.<ref name="stripjournaal.com">[https://stripjournaal.com/2016/11/20/paul-geerts-volgt-suske-en-wiske-niet/ Paul Geerts: ‘Ik volg Suske en Wiske niet meer’], Stripjournaal, 20 november 2016</ref>
 
=== Overname door Studio Vandersteen ===
Regel 148:
 
=== Fictieve uitvindingen ===
De [[teletijdmachine]] speelde aanvankelijk nog geen heel belangrijke rol. In veel verhalen uit de jaren 50 komen de hoofdfiguren op andere manieren in het verleden. De tijdmachine duikt voor het eerst op in ''[[Het eiland Amoras|Op het eiland Amoras]]'' (1946), maar dient dan alleen nog om beelden uit het verleden te halen. De eerste maal dat ze daadwerkelijk wordt gebruikt om de hoofdpersonages naar het verleden te doen reizen is in ''[[De tuftuf-club]]'' (1951). Intussen waren er reeds meerdere verhalen in het soms verre verleden gesitueerd, zoals ''[[De mottenvanger]]'' (1949), ''[[Lambiorix]]'' (1950) en ''[[Het Spaanse spook]]'' (1950). In ''[[De ringelingschat]]'' (1951) is het [[Vadertje Tijd]] die de hoofdpersonen naar het verleden stuurt. In ''[[De Tartaarse helm]]'' (1953) en ''[[De schat van Beersel]]'' (1953) worden Suske, Wiske en Lambik door de hypnotiseur Priem naar het verleden gebracht. In ''[[De duistere diamant]]'' (1958) komt de teletijdmachine wel voor, maar de hoofdpersonen reizen hier terug naar het heden met behulp van een magische armband.<ref> Hooydonck, 1994, p. 142-143</ref>
 
Naast de teletijdmachine komen nog enkele uitvindingen regelmatig terug in de verhalen. Bekend zijn:
Regel 196:
De sfeer en beschreven situaties zijn in de latere verhalen dus steeds drastischer gaan afwijken van de oorspronkelijke Vandersteen-reeks, een evolutie die wel is aangeduid als het begin van de neergang in kwaliteit. Anderen vinden dat de reeks − naast het oorspronkelijke karakter − ook veel van haar humor en spanning verloor nadat Vandersteen de strip definitief had doorgespeeld aan zijn medewerkers. Veel van de oorspronkelijk door Vandersteen bedachte grappen zijn later herhaaldelijk opnieuw gebruikt. Toch bevatten ook de eerste tientallen verhalen die na de overname door Paul Geerts in 1972 zijn verschenen nog af en toe grappen of ideeën die door Vandersteen zelf waren bedacht. De terugloop in kwaliteit zou volgens sommige critici reeds eind jaren 50 zijn begonnen, met de geleidelijk veranderende tekenstijl en verhalen als ''[[De Texasrakkers (Suske en Wiske)|De Texasrakkers]]''. Men had het idee dat Vandersteen de serie rond deze tijd veel te gemakkelijk uit handen had gegeven. ''[[De raap van Rubens]]'' (1977) − waarvan Vandersteen in een interview aangaf er zelf enige actieve inbreng in te hebben gehad − is wel genoemd als voorbeeld van een verhaal dat kwalitatief uitstak boven de meeste overige Suske en Wiske-verhalen uit de jaren 70.<ref>"De neergang van een strip en de opkomst van een Imperium", artikel in [[Stripschrift]] 122/123, juni/juli 1979.</ref>
 
Paul Geerts kreeg tijdens zijn carrière als hoofdauteur van de Suske en Wiske-verhalen vaak de kritiek dat hij de fantasie, humor en originaliteit van Vandersteen ontbeerde. Dit verwijt werd later vooral aan Verhaegen en Meynen gericht, die volgens sommige fans enkele van de slechtste en meest afwijkende verhalen ooit hebben gemaakt.<ref>[http://suskeenwiske.ophetwww.net/albums/recensies/280.php De kus van Odfella] op suskeenwiske.ophetwww.net, geraadpleegd op 29-03-2010</ref> Verhalen van Verhaegen die volledig rond een op dat moment in zwang zijnd televisieprogramma draaiden (''[[Big Mother]]''), en het zelfs speciaal naar aanleiding van een gelijknamige spelprogramma op televisie geschreven ''[[De blote Belg]]'', kregen heel wat kritiek te verduren. Verhaegen weerde al dit soort kritiek af met het argument dat hij met zijn tijd moest meegaan om te voorkomen dat de reeks oubollig werd; zo zou de oorspronkelijke look van Wiske de eigentijdse jeugd niet meer aanspreken.<ref>[http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=NBNA17052002_007 ,,Ik teken niet voor nostalgische veertigers''] door Steven De Foer op nieuwsblad.be, 02-05-2002, geraadpleegd op 24-03-2010</ref> Enkele verhalen van Verhaegen werden zeer laag gewaardeerd, zoals ''[[De ongelooflijke Thomas]]'' en ''De blote Belg''. In een interview uit 2016 toonde Geerts zich ook niet lovend over de manier waarop Verhaegen omstreeks 2000 de reeks geheel had overgenomen en voortgezet. Hij gaf ook aan dat hij alle affiniteit met de serie inmiddels had verloren.<ref>[https:// name="stripjournaal.com"/2016/11/20/paul-geerts-volgt-suske-en-wiske-niet/ Paul Geerts: ‘Ik volg Suske en Wiske niet meer’], Stripjournaal, 20 november 2016</ref>
 
== Publicaties ==
Regel 393:
In 2017 werd in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] het indoorpretpark [[Comics Station]] geopend. Het werd gethematiseerd naar 6 verschillende Belgische stripreeksen waaronder Suske en Wiske. Het heeft daar ook een eigen themazone.
 
<gallery class="center">
<gallery>
Suske en Wiske Museum in Kalmthout, Belgium.jpg|[[Provinciaal Suske en Wiske-Kindermuseum]] in [[Kalmthout]]
Monique Mol - Suske en Wiske - Stripstandbeelden Middelkerke 21-4-2018 11-41-33.jpg|Suske en Wiske tussen de [[stripstandbeelden Middelkerke|stripstandbeelden]] van [[Middelkerke]]
Regel 400 ⟶ 399:
British Aerospace BAe-146-200, Sabena (Delta Air Transport - DAT) AN0193708.jpg|Suske en Wiske afgebeeld op een vliegtuig van [[British Aerospace]]
</gallery>
</center>
 
== Externe links ==