Veenendaal: verschil tussen versies

'''Veenendaal''' ({{Audio|284_Veenendaal.ogg|<small>uitspraak</small>}}) (lokaal ook wel: '' 't Veen'') is een plaats en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se [[provincie]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], gelegen aan de [[Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)|Utrechtse Heuvelrug]] en de [[Gelderse Vallei]]. De gemeente telt {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0345}} inwoners ({{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}}, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 19,81 [[vierkante kilometer|km²]] (waarvan 0,17&nbsp;km² water). Veenendaal werkt met de gemeenten [[Rhenen]], [[Wageningen (Nederland)|Wageningen]], [[Ede (gemeente)|Ede]], [[Barneveld (gemeente)|Barneveld]], [[Nijkerk (gemeente)|Nijkerk]], [[Scherpenzeel (Gelderland)|Scherpenzeel]] en [[Renswoude]] samen in het regionaal samenwerkingsverband Regio [[FoodValleyFoodvalley]].

De eerste bebouwing van de nieuwe [[veenkolonie]] ontstond langs de Grift en een aantal zijtakken. Een van die zijtakken liep langs een zandheuvel (ook wel bekend als het Kleine Veenloo, een kleine geïsoleerde [[stuwwal]]<ref>[https://gemeentearchief.veenendaal.nl/het-ontstaan-van-het-veen/ Geschiedenis van Veenendaal: ontstaan van het veen]</ref>). Op deze plek werd in [[1566]] een kerk gebouwd en een markt aangelegd. Er werd immers verwacht dat de veenderij een aanzienlijke tijd zou gaan duren. Zo werd Veenendaal een [[esdorp|brinkdorp]] met [[Lintdorp|lintbebouwing]], maar nog verdeeld over twee provincies. Er was sprake van een Utrechts ('Stichts') Veenendaal en een Gelders Veenendaal. Stichts Veenendaal viel net als [[Renswoude]] onder de gemeente Rhenen, Gelders Veenendaal onder [[Ede (gemeente)|Ede]]. In [[1795]] grepen enkele Veense burgers de inval van de [[Eerste Franse Republiek|Franse legers]] aan om een eigen gemeente op te richten, los van Rhenen en Ede. Uiteindelijk werd alleen het Stichtse deel zelfstandig, met op dat moment ruim 1900 inwoners.

[[Noordwest (Veenendaal)|Noordwest]] bestaat uit de buurten: [[Molenbrug (Veenendaal)|Molenbrug]], [['t Hoorntje]], [[De Pol (Veenendaal)|De Pol]], [[De Gelderse Blom]], [[De Compagnie (Veenendaal)|De Compagnie]] en [[De Batterijen]]. De Compagnie en de Batterijen zijn industrieterrein met grote bedrijven als [[Dynamic Parcel DistributionDPDgroup|DPD]] en het hoofdkantoor van [[Profile Tyrecenter|Profile]] maar hier ligt ook de [[Basiliek (Veenendaal)|Basiliek]] en hotel [[Van der Valk (bedrijf)|Van der Valk]].

| valignstyle= top align= left "width= 100:35%;" |'''Wijk'''

| 1. [[Centrum (Veenendaal)|Centrum]] || 3901 || 4.845 ||

| 2. [[Noordoost (Veenendaal)|Noordoost]] || 3902, 3907 || 13.535

| 3. [[Zuidoost (Veenendaal)|Zuidoost]] || 3901, 3902, 3903, 3904 || 13.900

| 4. [[Zuidwest (Veenendaal)|Zuidwest]] || 3901, 3904 || 7.130

| 5. [[Noordwest (Veenendaal)|Noordwest]] || 3905 || 9.400

| 6. [[West (Veenendaal)|West]] || 3904, 3905, 3906 || 15.455

| '''Totaal''' || || '''64.265'''

Veenendaal is gelegen in de zogeheten [[Bijbelgordel]]. De gemeente heeft naar landelijke maatstaven veel inwoners met een [[Christendom|christelijke]] geloofsovertuiging. Bij de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018|gemeenteraadsverkiezingen van 2018]] werd de [[ChristenUnie]] de grootste partij (8 zetels). De [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]] kreeg 4 zetels bij de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018|gemeenteraadsverkiezingen van 2018]]. De christelijke partijen [[ChristenUnie]], [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]] en [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] hebben gezamenlijk geen meerderheid in de gemeenteraad. In lijn met de landelijke trend is sinds 1980 het aantal inwoners met een [[Bevindelijk gereformeerden|orthodox-christelijke]] ([[reformatorisch]]e) achtergrond in percentage van het totaal aantal inwoners gedaald.

De [[Nederlandse Hervormde Kerk|hervormde gemeente]] is de grootste kerkelijke gemeente met 13.049 leden (2006). De grootste kerk van de stad is echter de [[Adventkerk (Veenendaal)|Adventkerk]] van de [[Gereformeerde Gemeenten|Gereformeerde Gemeente]] met 2.220 zitplaatsen en is medio 2014 uitgebreid<ref>Kerkbode November 2013</ref>. Verder kent Veenendaal onder meer een [[Gereformeerde Gemeenten in Nederland|Gereformeerde Gemeente in Nederland]] (931 leden), een [[Gereformeerde Gemeenten in Nederland (buiten verband)|Gereformeerde Gemeente in Nederland (buiten verband)]] (circa 800 leden) en een [[Hersteld Hervormde Kerk]] (1008 leden).

* [[Oude kerkKerk (Veenendaal)|Oude Kerk]] (Markt)

Dagelijks nieuw over de regio is te lezen op de websites van de wekelijkse nieuwsbladen. Verder wordt zes dagen per week [[de Gelderlander]] verspreid in Veenendaal, hierin is een aparte rubriek met nieuws uit de regio [[FoodValleyFoodvalley]].

* Centrum op dinsdag van 08.8:30 - 12.:30

* Centrum op zaterdag van 08.8:30 - 17.:00

* Bruïneplein op vrijdag van 10.:00 - 16.:00

Veenendaal ligt centraal in Nederland en ligt langs een [[Autosnelwegautosnelweg]] en een [[Provincialeprovinciale weg]]:

* {{Pictogram weg Nederland A-weg|12}} [[Den Haag]] - [[Utrecht (stad)|Utrecht]] - Veenendaal - [[Arnhem]] - [[Bergh Autoweg|Grensovergang Bergh]]

Op het grondgebied van de gemeente liggen twee [[spoorwegstation]]s aan de [[Veenendaallijn]], [[Station Veenendaal West|Veenendaal West]] en [[Station Veenendaal Centrum|Veenendaal Centrum]]. Vanaf deze stations rijden [[Sprinter (treinsoorttreindienstsoort)|Sprinterssprinters]] naar [[Station Rhenen|Rhenen]] en naar [[Station Uitgeest|Uitgeest]], in de spits rijden extra Sprinterssprinters naar [[station Breukelen|Breukelen]]. In het naastgelegen dorp [[De Klomp (EdeGelderland)|De Klomp]] staat het [[station Veenendaal-De Klomp]] aan de [[Spoorlijn Amsterdam - Elten|spoorlijn Utrecht - Arnhem]]. Vanaf dit station rijden [[Intercity|Intercityintercity's]] naar [[Station Arnhem Centraal|Arnhem]] - [[Station Nijmegen|Nijmegen]] en naar [[Station Utrecht Centraal|Utrecht Centraal]] - [[Station Amsterdam Centraal|Amsterdam Centraal]] - [[Station Den Helder|Den Helder]].

[[Syntus Utrecht]] verzorgt directe [[Autobus#Lijnbus|busverbindingen]] met [[Amersfoort (hoofdbetekenis)|Amersfoort]], [[Rhenen]] en [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. [[Syntus Gelderland]] verzorgt een directe busverbinding met [[Ede (plaats in Nederland)|Ede]].

!colspan="1611"|'''Gemeenteraadszetels'''