Nieuw-Beerta: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 3:
| naam = Nieuw-Beerta
| provincie = {{NL-vlag|Groningen (provincie)}}
| gemeente =
| inwoners =
| meetjaar =
| oppervlakte = 0,38
| lat_deg = 53
Regel 16:
| caption = Zicht op Nieuw Beerta vanaf het zuidoosten (anno 2011)
}}
'''Nieuw-Beerta''', vroeger '''Beertsterhamrik''' ([[Gronings]]: ''Nij Beerte'', ''Beetsterhammerk'') is een dorp in de gemeente [[Oldambt (gemeente)|Oldambt]] van de [[Nederland]]se provincie [[Groningen (provincie)|Groningen]]. Het dorp telt volgens gegevens van het CBS
Het dorp ligt ten noordoosten van [[Beerta]], ten westen van [[Bad Nieuweschans]]. Het is een langgerekt streekdorp met monumentale [[boerderij]]en. In de dorpskern staan de [[landarbeider|arbeiders-]] en middenstandswoningen. Het dorp is [[Rijksbeschermd gezicht Nieuw-Beerta|beschermd dorpsgezicht]].
Regel 24:
==Geschiedenis==
Nieuw-Beerta is ontstaan in de [[16e eeuw|zestiende eeuw]] op de plek van het verdronken dorp [[Wynedaham]], dat rond 1500 bij Beerta is gevoegd. Het gebied is nooit helemaal onbewoond geweest; de boerderijen stonden noordelijker in de zogenaamde Binnenlanden, hetzij op verhoogde erven dan wel op resterende stukken hoogveen die later zijn verdwenen. Na de aanleg van de Hamsterdijk (ook ''Beersterhamdijk'' of ''Hamster Zeedijck'' genoemd) halverwege de zestiende eeuw verhuisden deze boerderij geleidelijk naar deze dijk. Over de dijk (nu de Hoofdweg) liep uitsluitend een smal voetpad, de verharde weg dateert van rond 1840. Als belangrijkste verbinding diende de Hamweg (genoemd in 1541), die vanaf Beerta ten zuiden van de Tjamme richting Drieborg liep.
Nadat in 1657 de ''Schanskerdijk'' werd aangelegd, veranderden de uitgestrekte kwelders in vruchtbaar polderland. Het dorp was een dochternederzetting van Beerta (vandaar de naam Beertsterhamrik, 'buitengebied van Beerta'). In [[1665]] kreeg het Nieuw-Beerta een eigen kerk. Het dorp werd een zelfstandige kerkelijke gemeente, maar het beheer over de kerkelijke goederen bleef tot 1680 gemeenschappelijk met Beerta. De eerste kerk werd al snel bouwvallig en werd in 1696 vernieuwd. De huidige kerk dateert uit [[1856]].
Regel 33:
Binnen het dorpsgebied ontstonden in de achttiende eeuw de buurtschappen [[Drieborg]] en [[Oudedijk (Oldambt)|Oudedijk]] (eerder [[Stocksterhorn]] genoemd), verder de poldernederzettingen [[Kroonpolder]] (1696) en [[Stadspolder (Groningen)|Stadspolder]] (1740). In de Stadspolder was plek gereserveerd voor de bouw van een eigen kerk met een kerkhof, maar dit plan is nooit gerealiseerd. Bij [[Bad Nieuweschans]] lag het havenplaatsje [[Oudezijl]] met een handvol huizen.
De bloeitijd van het dorp ligt in de midden van de [[19e eeuw|negentiende eeuw]]. De fraaiste boerderijen dateren uit die periode. Vanaf het eind van de negentiende eeuw treedt het verval in, in eerste instantie gaat dat gepaard met een felle strijd tussen landarbeiders en boeren. Het [[socialisme]] en later het [[communisme]] heeft een grote aantrekkingskracht op de landarbeiders. De Hamer en Sikkellaan, die loopt ten westen van Nieuw-Beerta naar [[Kostverloren (
De voortgaande [[mechanisatie]] zorgt echter uiteindelijk voor een grote uitstoot van personeel in de [[landbouw]]. Omdat het dorp geen alternatieven biedt trekt een groot deel van de arbeiders weg uit de streek.
==Sport en recreatie==
Door deze plaats loopt de Europese [[wandelroute E9]], ter plaatse ook [[
== Geboren in Nieuw-Beerta ==
| |||