Warffum: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Zie ook: gm |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 21:
| caption = De Hervormde kerk van Warffum
}}
'''Warffum''' ([[Gronings]]: ''Waarvum'') is een dorp in het noorden van de provincie [[Groningen (provincie)|Groningen]] in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]. Het was de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente die in [[1990]] is opgegaan in de gemeente [[Hefshuizen]], later Eemsmond. Deze laatste gemeente ging per 1 januari 2019 op in de gemeente [[
== Geschiedenis ==
[[Bestand:Coenders - Warffumborg.png|thumb|left|400px|De [[Asingaborg (Warffum)|Asingaborg]] of Warffumborg op de kaart van [[Willem Coenders van Helpen|Willem]] en [[Frederik Coenders van Helpen]] (1678). Gesloopt rond 1700.]]
{{clearleft}}
Wanneer Warffum is ontstaan is niet precies bekend, maar de oudste vermelding van de naam is te vinden in de [[Hagiografie|vita]] van de [[Missionaris|prediker]] [[Liudger]] (744 - 809). In de Middeleeuwen lag ten zuidoosten van Warffum de gelijknamige [[Orde van Malta|Johannieter]] [[commanderij Warffum]]. De twee [[Maltezer kruis]]en in het [[Wapen (heraldiek)|wapen]] van Warffum verwijzen naar dit klooster (zie ook de [[Kloosters in Groningen|kloosterkaart Groningen]]). In maart 1535 werd een poging gedaan om de commanderij aan te vallen door een legertje van 70 wederdopers onder leiding van [[Jacob Kremer]]. Een leger van de stadhouder van Groningen [[Karel van Gelre]] wist hen echter tegen te houden en 30 van hen gevangen te nemen op het kerkhof van de kerk van Warffum. Kremer werd vervolgens in de stad Groningen terechtgesteld.
De naam Warffum lijkt afgeleid te zijn van de woorden ''warf'' en ''heem''. Warf is een oud Fries woord voor een [[volksvergadering]] waar recht werd gesproken. Heem is afkomstig van het Germaanse woord “ haima “, wat woning betekent. Het zwaard in het wapen van Warffum is een verwijzing naar deze plaats waar recht werd gesproken. Soms werd de naam Warffum vroeger ook wel met één 'f' gespeld, namelijk als ''Warfum''. In de zestiende eeuw werden het dorp en de parochie ook wel '''Warffumerburen''' (''Warffmer buiren'') genoemd, ter onderscheiding van het Warffumerklooster.
Regel 39:
Ten zuiden van het dorp ligt het [[kanaal (waterweg)|kanaal]] het [[maar (waternaam)|Warffumermaar]]. Ten noorden verbindt het ''Polderdiep'' het dorp met de [[Noordpolder (Groningen)|Noordpolder]]. In het Polderdiep ligt een (voormalige) [[schutsluis]], het ''Warffumerverlaat'', en een keersluis genaamd de ''Klief'' of de ''Wachter''. Het dorp heeft een [[Station Warffum|station]] aan de [[Spoorlijn Sauwerd - Roodeschool|spoorlijn van Groningen naar Eemshaven]], waar een uniek voor Nederland ondergronds relaishuis van ProRail ligt.
Op de wierde van het dorp bevindt zich de middeleeuwse hervormde [[Sebastiaankerk (Warffum)|kerk van Warffum]]; deze kerk is in baksteen verhoogd in de tweede helft van de [[16e eeuw]]. In de [[19e eeuw]] zijn [[schip (bouwkunst)|schip]] en [[priesterkoor|koor]] van de kerk gepleisterd in [[neogotische]] trant, naar een ontwerp van de architect [[Nicolaas Willem Lit]].
Net buiten Warffum staat de [[Breedenborg]] in het gehucht [[Breede]]. Daar bevinden zich ook enkele recreatieve voorzieningen van Warffum ([[zwembad]], [[camping]] en [[tennis]]banen).
Regel 59:
== Voormalige gemeente ==
De gemeente Warffum bestond tot de [[gemeentelijke herindeling]] van [[1990]] naast het hoofddorp uit het dorp [[Breede]] en de [[
== Zie ook ==
| |||