Wikipedia

Kasteel van Laken: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
→‎De salons van het Kasteel van Laken: Geen punt bij (tussen)titels.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 30:
| portaal = België
}}
[[Bestand:Laken carriage.jpg|thumb{{largethumb}}|250px|right|deDe koninklijke collectie bevat nog een deel van de rijtuigen van Leopold II]]
[[Bestand:Royal Greenhouse of Laken.jpg|thumb{{largethumb}}|250px|right|de Koninklijke Orangerie]]
[[Bestand:Incendie du château royal de Laeken le 1 janvier 1890.jpg|thumb|250px|right{{largethumb}}|Het kasteel in brand, 1 januari 1890.]]
[[Bestand:Royal Palace Laeken from the Air.jpg|thumb{{largethumb}}|250px|right|KasteelLuchtbeeld van kasteel en park]]
Het '''Kasteel van [[Laken (Brussel)|Laken]]''' is een van de koninklijke residenties in [[België (hoofdbetekenis)|België]]. Het ligt in [[Laken (België)|Laken]], sinds 1921 een onderdeel van de [[stad Brussel]], in het noorden van het [[Brussels gewest]]. Het ligt in een 120 hectare groot park, waar zich ook de [[Koninklijke Serres van Laken|Koninklijke Serres]] bevinden. In de onmiddellijke omgeving bevinden zich de koninklijke residenties [[Stuyvenberg]] en [[Kasteel Belvédère|Belvedère]] en de [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Laken)|Onze-Lieve-Vrouwekerk]], waar de koninklijke familie begraven wordt. ▼
 
▲Het '''Kasteel van [[Laken (Brussel)|Laken]]''' is een van de koninklijke residenties in [[België (hoofdbetekenis)|België]]. Het ligt in [[Laken (België)|Laken]], sinds 1921 een onderdeel van de [[stad Brussel]], in het noorden van het [[Brussels gewest]]. Het ligtis inomgeven door een 120 hectare groot park, waarwaarin zich ook de [[Koninklijke Serres van Laken|Koninklijke Serres]] bevinden. InVlakbij deliggen onmiddellijke omgeving bevinden zichook de koninklijke residenties [[Stuyvenberg]] en [[Kasteel Belvédère|Belvedère]] en de [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Laken)|Onze-Lieve-Vrouwekerk]], waar de koninklijke familie begraven wordt.
Officieel is het de zomerresidentie van de koning, maar in de praktijk hebben alle Belgische koningen – behalve Albert II – er hun voornaamste woonplaats van gemaakt. Het [[Koninklijk Paleis van Brussel]] dat op 7 km rijden van het kasteel ligt, is de officiële zetel van het hof en wordt als werkpaleis gebruikt. ▼
 
▲Officieel is het de zomerresidentie van de koning, maar in de praktijk hebben alle Belgische koningen – behalve Albert II – er hun voornaamste woonplaats van gemaakt. Het [[Koninklijk Paleis van Brussel]], dat op 7 km rijden van het kasteel ligt, is de officiële zetel van het hof en wordt als werkpaleis gebruikt.
 
Het kasteel is staatseigendom, maar een groot deel van het park en de serres behoren tot de [[Koninklijke Schenking]].
Regel 42 ⟶ 43:
== Geschiedenis ==
=== Oorsprong ===
Het kasteel werd gebouwd in 1782 in opdracht van aartshertogin [[Maria Christina van Oostenrijk (1742-1798)|Maria Christina van Oostenrijk]], de landvoogdes van de [[Zuidelijke Nederlanden]]. Het moest het vervallen [[kasteel van Tervuren]] als residentie vervangen. Het ontwerp van de Franse architect [[Charles De Wailly]] in [[Neoclassicisme|neoclassicistische stijl]] werd uitgevoerd door zijn collega [[Louis Montoyer]]. Centraal stonden een koepel en een [[fronton (bouwkunde)|fronton]] ondersteund door een reeks zuilen. Het kasteel stond toen bekend als Schoonenberg. De tuin was een voorbeeld van een landschapstuin, met grotten en waterpartijen met een liefdeseiland; hij was 58 hectare en 79 are groot. Wailly bouwde er een Zonnetempel en een Tempel der Vriendschap, gebouwen die nog steeds bestaan. Er stond ook een grote toren in Chinese stijl.
 
De architecten [[Charles De Wailly]] en [[Louis Montoyer]] bouwden een kasteel in [[Neoclassicisme|neoclassicistische]] stijl, met centraal een koepel en een [[fronton (bouwkunde)|fronton]] ondersteund door een reeks zuilen. Het kasteel stond toen bekend als Schoonenberg. De tuin was een voorbeeld van een landschapstuin, met grotten en waterpartijen met een liefdeseiland; hij was 58 hectare en 79 are groot. Wailly bouwde er een Zonnetempel en een Tempel der Vriendschap, gebouwen die nog steeds bestaan. Er stond ook een grote toren in Chinese stijl.
 
Het kasteel werd in 1785 feestelijk in gebruik genomen. De landvoogdes en haar gemaal [[Albert van Saksen-Teschen]] hebben er niet lang van gebruik kunnen maken. Ze moesten vluchten voor de [[Brabantse Omwenteling]] en later voor de Franse inval. In 1795 verlieten ze Brussel voorgoed.
 
=== Franse tijd ===
In de [[Franse tijd in België|Franse tijd]] werd Schoonenberg een tijdaanvankelijk gebruikt als militair hoofdkwartier, later zelfs als gevangenis. Nadat de Oostenrijkse dynastie door de [[vrede van Lunéville]] voorgoed afstand had gedaan van haar bezittingen in de [[Oostenrijkse Nederlanden|Nederlanden]], werd het hele domein in 1801 in loten verkocht. Het kasteel werd gekochtop door15 eenseptember Brusselse1803 voor 220.810 frank aangekocht door de speculant Jean-Baptiste Terrade, die het wilde afbreken om het bouwmateriaal ten gelde te maken. Het was reeds ontdaan van de dakleien, leidingen, parketten en Chinese toren toen eerste consul [[Napoleon Bonaparte]] het domein in april 1804 liet kopen voor 512.000 frank.
 
Op vraag van Napoleon voerde de Brusselse stadsarchitect François-Joseph Henry herstellingswerken uit. Het kasteel werd ook voorzien van een bibliotheek en van Franse meubelen, zoals mahoniehouten [[Empirestijl|empirebanken]], prachtige wandtapijten en dure zijden gordijnen geweven in [[Lyon]]. Het nog bestaande meubilair in de audiëntiezalen stamt voor het grootste gedeelte uit deze tijd. Napoleon verbleef verscheidene keren in Laken. In 1812 schonk hij het kasteel aan zijn ex-vrouw [[Joséphine de Beauharnais]], in ruil voor het [[Élysée]] in Parijs. Joséphine heeft er echter zelf nooit verbleven.
In 1804 werd het voor afbraak behoed doordat het gekocht werd door [[Napoleon Bonaparte]] (kort voordat hij keizer werd) voor 5.000.000 francs. Enkele bijgebouwen, zoals de Chinese toren, waren toen al gesloopt.
 
Bij de oprichting van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] werd het een van de residentieszomerresidentie van koning [[Willem I der Nederlanden|koning Willem I]]. Tsaar [[Alexander I van Rusland|Alexander]] zou er ooit hebben vertoefd. Willem I lietschakelde opnieuw architect Henry in om er een [[orangerie]] aanleggenen een theater aan te leggen.▼
Op vraag van de keizer wordt het kasteel voorzien van meubels afkomstig uit Parijs; uit deze tijd stamt het grootste gedeelte van het nog bestaande meubilair. Het gaat om prachtige meubelen uit Frankrijk, zoals mahoniehouten [[Empirestijl|empire]]-banken, prachtige wandtapijten en dure zijden gordijnen geweven in [[Lyon]].
 
Napoleon verbleef verscheidene keren in Laken. In 1812 schonk hij het kasteel aan zijn ex-vrouw [[Joséphine de Beauharnais]], in ruil voor het [[Élysée]] in Parijs. Joséphine heeft er echter zelf nooit verbleven.
 
▲Bij de oprichting van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] werd het een van de residenties van koning [[Willem I der Nederlanden|koning Willem I]]. Tsaar [[Alexander I van Rusland|Alexander]] zou er ooit hebben vertoefd. Willem I liet er een [[orangerie]] aanleggen.
 
=== Residentie van de Belgische koningen ===
In 1831 stelde de pas gestichte Belgische staat het kasteel ter beschikking van de eerste koning [[Leopold I van België|Leopold I]].
 
Zijn zoon Leopold II breidde het park fors uit door de aankoop van gronden in de omgeving. Daarbij werden bestaande boerderijen afgebroken. Hij liet ook de [[Koninklijke Serres van Laken|Koninklijke Serres]] bouwen door zijn favoriete architect [[Alphonse Balat]]. Deze moesten onder meer dienen om de collectie planten en bomen uit [[Kongo-Vrijstaat|Kongo]] in onder te brengen. Later liet hij ook de [[Japanse Toren|Japanse Toren en het Chinees Paviljoen]] aan de rand van het park aanleggen.
 
Op 1 januari 1890 werd het kasteel door een grote brand getroffen; het vorstenpaar woonde op dat moment in het [[Koninklijk Paleis van Brussel]] een nieuwjaarsreceptie bij. Alleen prinses Clémentine en haar gouvernante mej. Drancourt verblijven in het kasteel. Antoinette, haar kamermeisje, ontdekte de brand en redde de prinses; voor mej. Drancourt was het te laat. Bij de grote brand ging de bibliotheek van Napoleon volledig verloren en stortte de koepel in. Ook het enige portret van prins Leopold van België ging verloren. De koning zag zijn kans om het gebouw naar zijn smaak te laten herbouwen en fors uit te breiden, aanvankelijk door Balat, sinds 1902 door de Franse architect [[Charles Girault]]. Leopold II wilde van het kasteel een plaats voor congressen en andere evenementen maken. Daarvoor liet hij zelfs een spoorwegstation onder het kasteel bouwen, dat echter nooit gefunctioneerd heeft; Toen Leopold in 1909 overleed zonder dat zijn plannen voltooid waren, liet zijn opvolger [[Albert I van België|Albert I]] de werken stopzetten. Sindsdien is het kasteel niet meer veranderd. ▼
 
▲Op 1 januari 1890 werd het kasteel door een grote brand getroffen;. hetHet vorstenpaar woonde op dat moment in het [[Koninklijk Paleis van Brussel]] een nieuwjaarsreceptie bij. Alleen [[Clementine van België|prinses Clémentine]] en haar gouvernante mej. Drancourt verblijvenverbleven in het kasteel. Antoinette, haar kamermeisje, ontdekte de brand en redde de prinses; voor mej. Drancourt was het te laat. Bij de grote brand ging de bibliotheek van Napoleon volledig verloren en stortte de koepel in. Ook het enige portret van prins [[Leopold van België|prins Leopold]] ging verloren. De koning zag zijn kans om het gebouw naar zijn smaak te laten herbouwen en fors uit te breiden,. aanvankelijkAanvankelijk doordeed hij een beroep op Balat, sindsvanaf 1902 doorwas de Franse architect [[Charles Girault]] verantwoordelijk voor de twee nieuwe vleugels. Leopold II wilde van het kasteel een plaats voor congressen en andere evenementen maken. Daarvoor liet hij zelfs een spoorwegstation onder het kasteel bouwen, dat echter nooit gefunctioneerd heeft;. ToenNa Leopoldde dood van Leopold in 1909 overleed zonder dat zijn plannen voltooid waren, liet zijn opvolger [[Albert I van België|Albert I]] de werken stopzetten en bleef de spoorhal onafgewerkt. Sindsdien is het kasteel niet meer veranderd.
Koning Albert I en zijn vrouw [[Elisabeth in Beieren (1876-1965)|koningin Elisabeth]] lieten in 1914 vanuit het kasteel experimentele uitzendingen van [[radio-omroep]] doorgaan. Daarvoor werd in de tuin een grote antenne opgericht maar die werd kort daarna weer afgebroken vanwege het uitbreken van der [[Eerste Wereldoorlog]]. Uit de tijd van Albert en Elisabeth dateren ook de zwanen in het park. Ze zijn nog steeds afstammelingen van het paar dat Elisabeth cadeau kreeg. De koningin liet er ook een atelier bouwen in Engelse stijl, aan de azalea-serre. ▼
 
▲Koning Albert I en zijn vrouw [[Elisabeth in Beieren (1876-1965)|koningin Elisabeth]] lieten in 1914 vanuit het kasteel experimentele uitzendingen van [[radio-omroep]] doorgaan. Daarvoor werd in de tuin een grote antenne opgericht maar die werd kort daarna weer afgebroken vanwege het uitbreken van derde [[Eerste Wereldoorlog]]. Uit de tijd van Albert en Elisabeth dateren ook de zwanen in het park. Ze zijn nog steeds afstammelingen van het paar dat Elisabeth cadeau kreeg. De koningin liet er ook een atelier bouwen in Engelse stijl, aan de azalea-serreazaleaserre.
Toen Albert I in 1934 onverwachts verongelukte, bleef zijn zoon [[Leopold III van België|Leopold III]] en zijn vrouw [[Astrid van Zweden|Astrid]] wonen in het naburige kasteel Stuyvenberg wonen, dat al een tijd hun residentie was. Na het plotse overlijden van Astrid van in 1935, verhuisde koning Leopold met zijn kinderen naar het Kasteel van Laken, waar zijn moeder Elisabeth was blijven wonen. ▼
 
▲Toen Albert I in 1934 onverwachts verongelukte, bleefbleven zijn zoon [[Leopold III van België|Leopold III]] en zijn vrouw [[Astrid van Zweden|Astrid]] wonen in het naburige [[Kasteel van Stuyvenberg|kasteel Stuyvenberg]] wonen, dat al een tijd hun residentie was. Na het plotse overlijden van Astrid van in 1935, verhuisde koning Leopold met zijn kinderen naar het Kasteel van Laken, waar zijn moeder Elisabeth was blijven wonen.
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] verbleef Leopold III als krijgsgevangene in het kasteel. Hij hertrouwde er in het geheim met [[Lilian Baels]]. Toen de koning en zijn gezin in 1944 naar Duitsland werden weggevoerd, bleef Elisabeth alleen over. Pas in 1950 keerde het gezin na afloop van de Koningskwestie terug, waarna Elisabeth naar Stuyvenberg verhuisde.
 
ToenTijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] verbleef Leopold III als krijgsgevangene in 1951het kasteel. Hij hertrouwde er in het geheim met [[troonsafstandLilian Baels]]. deedToen de koning en zijn gezin in 1944 naar Duitsland werden weggevoerd, bleef hijElisabeth alleen over. Pas in 1950, na afloop van de [[Koningskwestie]], keerde het gezin terug en verhuisde Elisabeth naar Stuyvenberg. Daar kwam geen verandering in toen Leopold III het volgende jaar [[troonsafstand]] deed. Hij bleef met zijn gezin, waaronder zijn zoon en opvolger [[Boudewijn van België|Boudewijn]], in Laken wonen. Pas toentot Boudewijn in 1960 met [[Fabiola de Mora y Aragón]] huwde,. Daarna verliet de afgetreden koning met zijn tweede vrouw en hun kinderen Laken.
 
Na de dood van Boudewijn in 1993 bleef Fabiola het kasteel gebruiken. De nieuwe [[Albert II van België|koning Albert II]] en [[koningin Paola]] woonden al sinds hun huwelijk (1959) op het [[Kasteel Belvédère]] en bleven daar na hun troonsbestijging. Albert II gebruikte het kasteel voor recepties, gala-diners en ceremoniële contacten met politici. In 2007 hield de koning er audiënties na de federale verkiezingen.
 
Het kasteel werd in 1999 vrijgemaakt voor [[Filip van België|prins Filip]] na zijn huwelijk met [[Mathilde d'Udekem d'Acoz]]. Filip, intussen koning geworden, is er sindsdien met zijn gezin blijven wonen.
Regel 89 ⟶ 82:
 
== Hedendaagse functie ==
InHet tegenstellingKasteel totvan hetLaken pompeuzeis paleisvoornamelijk ineen Brusselwoonkasteel en heeft heteen Kasteel van Laken eenmeer sober en intiem karakter, daarom isdan het sinds[[Koninklijk eeuwenPaleis alvan een woonkasteelBrussel]]. Vandaag deSinds dag1999 is het de residentie van koning Filip en koningin Mathilde met hun gezin.
Er zijn [[Koninklijke Serres van Laken|serres]], die elk jaar in de bloeiperiode gedurende drie weken toegankelijk zijn voor publiek. Naast de koninklijke serres is het kasteel bekend vanwege de stallen, het [[Chinese paviljoen (Brussel)|Chinese paviljoen]] en de [[Japanse toren]]; ook het schildersatelier van [[Elisabeth in Beieren (1876-1965)|koningin Elisabeth]] is te bewonderen.▼
 
▲Er zijnDe [[Koninklijke Serres van Laken|serres]], dieworden elk jaar in de bloeiperiode gedurende drie weken toegankelijk zijnopengesteld voor publiek. Naast de koninklijke serresDaarnaast is het kasteel bekend vanwege de stallen, het [[Chinese paviljoen (Brussel)|Chinese paviljoen]] en de [[Japanse toren]];. ookOok het schildersatelier van [[Elisabeth in Beieren (1876-1965)|koningin Elisabeth]] is te bewonderen.
Op verzoek van koningin Paola is het speelpaviljoen waarin de kinderen van [[Leopold III van België|Leopold III]] opgroeiden gerestaureerd, zodat [[Elisabeth van België (2001)|kroonprinses Elisabeth]] hier met haar broertjes en zusje, neven en nichtjes kan spelen.▼
 
▲Op verzoek van [[Paola Ruffo di Calabria|koningin Paola]] is het speelpaviljoen waarin de kinderen van [[Leopold III van België|Leopold III]] opgroeiden gerestaureerd, zodat [[Elisabeth van België (2001)|kroonprinses Elisabeth]] hier met haar broertjes en zusje, neven en nichtjes kan spelen.
Albert II gebruikte het kasteel voor recepties, gala-diners en ceremoniële contacten met politici. In 2007 hield de koning er audiënties na de federale verkiezingen.
 
== De salons van het Kasteel van Laken ==
Regel 153 ⟶ 145:
* [[Lijst van kastelen in Brussel]]
* [[Koninklijke Schenking]]
 
== Literatuur ==
* Anne en Paul van Ypersele de Strihou, ''Laeken, un château de l'Europe des Lumières'', 1991, ISBN 9782801109847
 
{{Coor title dms|50|53|11|N|4|21|35|E|type:landmark_region:BE}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_van_Laken"