[[Afbeelding:Snow crystals on car.jpg|thumb|Sneeuwkristallen en -vlokken op een autoruit]]
'''Flocculatie''' of '''vlokvorming''' is een proces waarbij deeltjes zich aan elkaar hechten in een losse structuur. Een bekend voorbeeld is de vorming van [[sneeuw]]vlokken door samenvoeging van sneeuwkristallen.
De structuur van vlokken is ‘luchtig’ en ook weer vrij eenvoudig te verbreken omdat de binding tussen de moleculen en groepen moleculen niet zo sterk is.
== Toepassingen ==
=== Waterzuivering ===
Flocculatie wordt bij [[waterzuivering]] gebruikt voor het verwijderen van stoffen uit water. Dit proces wordt zowel toegepast bij de zuivering van grond- en oppervlaktewater tot [[drinkwater]] als bij de zuivering van [[riool]]water. Nadat in water zwevende deeltjes zijn gedestabiliseerd door [[coagulatie (waterzuivering)|coagulatie]] kunnen ze samenvlokken door langzame beweging in het water. Flocculatiemiddelen versnellen de vlokvorming tot grotere vlokken. De gevormde vlokken kunnen uit het water worden verwijderd door ze te laten bezinken of opdrijven of door ze eruit te filteren in een [[zandfilter]].
Als flocculant worden [[polyelektrolyt]]en gebruikt, chemicaliën die bestaan uit lange moleculen ([[Polymeer|polymeren]]). Behalve [[Chemische synthese|synthetische]] flocculanten zoals [[polyacrylamide]], kunnen ook natuurlijke flocculanten zoals [[chitosan]] worden gebruikt.
=== Bereiding alcoholische dranken ===
Bij de vergisting van [[wijn]] en [[bier]] klonteren uitgewerkte [[gist]]en samen en bezinken of drijven op. De snelheid van deze flocculatie kan worden beïnvloed door factoren als temperatuur en beweging. Het juiste moment van flocculatie is belangrijk omdat te snelle vlokvorming de vergisting onnodig vertraagt. Te langzaam uitvlokken betekent dat er gist achterblijft die dan later alsnog moet worden verwijderd.
Bij het verwijderen van achtergebleven gisten en andere zwevende deeltjes die de drank troebel maken of de smaak nadelig beïnvloeden, kan behalve filtratie ook flocculatie worden ingezet. Van oudsher werden hier stoffen als [[vislijm]], eiwit, bloed of melk voor gebruikt. Tegenwoordig wordt [[gelatine]] veel gebruikt, ook voor het helder maken van vruchtensappen.
