Aardbei: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Hoj moet hoi zijn
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 22:
'''Aardbei''' (''Fragaria'', Latijn > "fragrans" = geurend{{Bron?|Het Etymological dictionary of Latin van Van de Vaan (2008) maakt geen melding van dat fraga en fragrare verwant zijn en wijst ook op een andere Indogermaanse oorsprong. Daarnaast is de afleiding van Fragaria van juist de vorm van het tegenwoordig deelwoord niet duidelijk.|2017|09|16}}) is een geslacht van bloeiende planten uit de [[rozenfamilie]] (''Rosaceae''), vooral bekend om zijn eetbare vruchten. Botanisch gezien is de aardbei een [[schijnvrucht]]. Er zijn meer dan twintig [[soort]]en en van de geteelde aardbei zijn er vele honderden [[ras (plant)|rassen]].
 
In== deGeschiedenis [[bronstijd]] werd=in de aardbei20 aleeuw doorkwam mensenpas de aardbei gebruikt,uit maar pas vanaf de [[14e eeuw]] werden aardbeiplanten vanuit het wild in tuinen aangeplant. In die tijd werden ze vooral gebruikt als sierplant en voor medicinaal gebruik. De vrucht was klein en de planten waren niet erg productief. De aardbei zoals wij die kennen is ongeveer 200 jaar oud. In de 17e en 18e eeuw zijn uit de beide Amerika's de [[octoploïde]] soorten ''Fragaria virginiana'' (Noord-Amerika) en ''Fragaria chiloensis'' (Zuid-Amerika) ingevoerd. In 1766 werd de aardbei voor het eerst uitvoerig beschreven door [[Antoine Nicolas Duchesne]] en gaf hij aan zijn beschreven soort de Latijnse naam ''Fragaria ananassa''. Deze soort had echter ook veel kenmerken van de ingevoerde soorten. De in Europa inheems voorkomende soorten zijn of [[diploïd]] (2n=2x=14) of [[hexaploïde|hexaploïd]] (2n=6x=42), terwijl de geteelde soort [[octoploïde|octoploïd]] (2n=8x=56) is. Daarom wordt aangenomen dat de in Europa geteelde aardbei een hybride is van ''Fragaria virginiana'' en ''Fragaria chiloensis'' en is de goede soortnaam ''Fragaria'' ×''ananassa''. Later zijn ook kruisingen gemaakt met de octoploïde soort ''Fragaria ovalis''. In Californië werden vooral aardbeien geteeld met een zeer harde vrucht, vergelijkbaar met een appel. De in Europa geteelde vruchten waren daarentegen zacht. Kruisingen tussen deze twee typen aardbeirassen hebben de tegenwoordige, stevige [[plantenras|rassen]] opgeleverd, die hierdoor goed verhandeld en over grote afstanden getransporteerd kunnen worden.
== Geschiedenis ==
In de [[bronstijd]] werd de aardbei al door mensen gebruikt, maar pas vanaf de [[14e eeuw]] werden aardbeiplanten vanuit het wild in tuinen aangeplant. In die tijd werden ze vooral gebruikt als sierplant en voor medicinaal gebruik. De vrucht was klein en de planten waren niet erg productief. De aardbei zoals wij die kennen is ongeveer 200 jaar oud. In de 17e en 18e eeuw zijn uit de beide Amerika's de [[octoploïde]] soorten ''Fragaria virginiana'' (Noord-Amerika) en ''Fragaria chiloensis'' (Zuid-Amerika) ingevoerd. In 1766 werd de aardbei voor het eerst uitvoerig beschreven door [[Antoine Nicolas Duchesne]] en gaf hij aan zijn beschreven soort de Latijnse naam ''Fragaria ananassa''. Deze soort had echter ook veel kenmerken van de ingevoerde soorten. De in Europa inheems voorkomende soorten zijn of [[diploïd]] (2n=2x=14) of [[hexaploïde|hexaploïd]] (2n=6x=42), terwijl de geteelde soort [[octoploïde|octoploïd]] (2n=8x=56) is. Daarom wordt aangenomen dat de in Europa geteelde aardbei een hybride is van ''Fragaria virginiana'' en ''Fragaria chiloensis'' en is de goede soortnaam ''Fragaria'' ×''ananassa''. Later zijn ook kruisingen gemaakt met de octoploïde soort ''Fragaria ovalis''. In Californië werden vooral aardbeien geteeld met een zeer harde vrucht, vergelijkbaar met een appel. De in Europa geteelde vruchten waren daarentegen zacht. Kruisingen tussen deze twee typen aardbeirassen hebben de tegenwoordige, stevige [[plantenras|rassen]] opgeleverd, die hierdoor goed verhandeld en over grote afstanden getransporteerd kunnen worden.
 
In Nederland en België komen de [[diploïde]] [[Bosaardbei]] (''Fragaria vesca'') en de zeldzame [[hexaploïde]] [[Grote bosaardbei]] (''Fragaria moschata'') in het wild voor.