Wikipedia

Gebruiker:BonteKraai/Kladblok: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
Kiro Vermaas (overleg | bijdragen)
5.511 bewerkingen
Wat kleinere bewerkingen.
Regel 1:
[https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiproject/Het_hele_werk] beginnetjes
 
De '''Geschiedenisgeschiedenis van het Hindoeïsmehindoeïsme''' beschrijft de ontwikkeling van een variëteit aan tradities (stromingen) van het [[Hindoeïsmehindoeïsme]], die ontstaan zijn en zich ontwikkeld hebben op het [[India]]se subcontinent.{{sfn|Brodd|2003}} Deze geschiedenis valt samen met de ontwikkeling van de religie in het subcontinent sinds het begin van de [[ijzertijd]] (rond 1200 v.Chr). Sommige tradities kunnen nog verder terug herleid worden, tot prehistorische religies zoals die van de [[Indusbeschaving]] uit de [[bronstijd]]. Daarom wordt het Hindoeïsme in sommige publicaties de oudste religie van de wereld genoemd:
* Fowler: "probably the oldest religion in the world"<ref>Fowler, Jeaneane D.; Hinduism: Beliefs and Practices; Sussex Academic Press, 1997</ref>
* Gellman & Hartman: "Hinduism, the world's oldest religion"<ref>Gellman, Marc en Hartman, Thomas; Religion For Dummies, John Wiley & Sons, 2011</ref>
* Stevens: "Hinduism, the oldest religion in the world",<ref>Stevens, Anthony; Ariadne's Clue: A Guide to the Symbols of Humankind (blz. 191); Princeton University Press, 2001 </ref>
* The "oldest living religion"<ref>D.S. Sarma; The Religion of the Hindus (blz. 3-47); Ronald Press, ISBN=978-8120803879</ref>
* The "oldest living major religion" in the world.<ref>Klostermaier, Klaus; A Survey of Hinduism: Third Edition [https://books.google.com/?id=E_6-JbUiHB4C&printsec=frontcover&dq=origins+of+hinduism#v=onepage&q=origins%20of%20hinduism&f=false]</ref>
* Laderman: "world's oldest living civilisation and religion"<ref>Laderman, Gary; Religion and American Cultures: An Encyclopedia of Traditions, Diversity, and Popular Expressions (2003), blz. 119; ISBN =978-1-57607-238-7</ref>
 
Het hindoeïsme wordt in sommige publicaties de oudste religie van de wereld genoemd.<ref>Fowler, Jeaneane D. ''Hinduism: Beliefs and Practices.'' Sussex Academic Press, 1997. Gellman, Marc en Hartman, Thomas; ''Religion For Dummies'', John Wiley & Sons, 2011. Stevens, Anthony. ''Ariadne's Clue: A Guide to the Symbols of Humankind.'' Princeton University Press, 2001, blz. 191. Sarma, D.S. ''The Religion of the Hindus''. Ronald Press, blz. 3-47. Klostermaier, Klaus. [https://books.google.be/books?id=E_6-JbUiHB4C&printsec=frontcover&dq=origins+of+hinduism&redir_esc=y&hl=nl#v=onepage&q=origins%20of%20hinduism&f=false ''A Survey of Hinduism'']. Albany: State of New York Press, 2007. Laderman, Gary. ''Religion and American Cultures: An Encyclopedia of Traditions, Diversity, and Popular Expressions.'' 2003, blz. 119.</ref> Aan de andere kant noemt Smart het "als veel recenter, maar wel met enkele oude wortels, in zekere zin ontstond het in de late 19e en begin 20e eeuw".<ref>Smart, Ninia; Godsdiensten van de wereld, Kok, Kampen (2003)</ref> Diverse deskundigen beschouwen het hindoeïsme als een synthese van verschillende Indiase culturen en religieuze stromingen, zonder eenduidige oorsprong of grondvester. Tot de wortels waaruit het voortkwam behoren de [[Vedische religie]] uit de late [[Vedische tijd]] met haar nadruk op de status van priesters ([[brahmanisme]]), de religies van de Indusbeschaving, de [[Sramana]]-tradities uit [[Mauryarijk|Oost-India]] en plaatselijke [[Adivasi]] volkstradities.<ref>Flood, Gavin D. An Introduction to Hinduism; Cambridge University Press (1996)</ref>
Aan de andere kant noemt Smart het ook een van de jongste religies. "Hindoeïsme kan gezien worden als veel recenter, maar wel met enkele oude wortels: "in zekere zin ontstond het in de late 19e en begin 20e eeuw".<ref>Smart, Ninia; Godsdiensten van de wereld, Kok, Kampen (2003)</ref>
Deskundigen op dit gebied beschouwen het Hindoeïsme als een synthese van verschillende Indiase culturen en religieuze stromingen, zonder eenduidige oorsprong of grondvester. Tot de wortels waaruit het voortkwam behoren de [[Vedische religie]] uit de late [[Vedische tijd]] met hun nadruk op de status van priesters ([[Brahmanisme]]); de religies van de Indusbeschaving, de [[Sramana]]-tradities uit [[Mauryarijk|Oost-India]] en plaatselijke [[Adivasi]] volkstradities.<ref>Flood, Gavin D. An Introduction to Hinduism; Cambridge University Press (1996)</ref>
 
De geschiedenis van het Hindoeïsme valt te verdelen in enkele ontwikkelingsperioden.<br>:
De eerste periode is de '''voor-Vedische''' periode, die de Indusbeschaving en plaatselijke pre-historische religies omvatte. Deze periode eindigde ongeveer 1750 v.Chr. <br>▼
Deze periode werd in Noord-India gevolgd door de '''Vedische''' periode, toen de Vedische religie volgens de [[Indo-Arische migratie-theorie]] werd geïntroduceerd door volksverhuizingen. Het begin hiervan ligt volgens Witzel tussen 1900 en 1400 v.Chr.; volgens Flood rond 1500 v.Chr.<ref>Flood, Gavin D. An Introduction to Hinduism; Cambridge University Press (1996), blz. 21</ref> <br>▼
De derde periode tussen 800 en 200 v.Chr. is een soort van vertakking uit de Vedische religies, waarna het Hindoeïsme, [[Boeddhisme]] en [[Jaïnisme]] vorm kregen. ▼
 
▲# De eerste periode is de '''voor-Vedische''' periode, die de Indusbeschaving en plaatselijke pre-historischeprehistorische religies omvatte. Deze periode eindigde ongeveer 1750 v.Chr. <br>
Westerse geleerden zien het Hindoeïsme als een samensmelting.<ref>Lockard, Craig A.; Societies, Networks, and Transitions. Volume I: to 1500 (2007), blz. 50; Cengage Learning [https://books.google.com/books?id=yJPlCpzOY_QC&pg=PA50]</ref> "Het effect van de Arische migratie was dat zeer verschillende volken en culturen in contact kwamen, waardoor de Indiase maatschappij een grote verandering onderging. Gedurende vele eeuwen ontstond een samensmelting van [[Ariërs|Arische]] en [[Dravidiërs|Dravidische volken]], een complex proces dat door historici wordt aangeduid als de Indo-Arische synthese."<ref>Hiltebeitel, Alf; Hinduism. In: Joseph Kitagawa, "The Religious Traditions of Asia: Religion, History, and Culture". Routledge (2007), blz. 12 [https://books.google.com/?id=9fyzAAAAQBAJ]</ref> Er was sprake van een periode van consolidatie van verschillende Indiase culturen en tradities, soms aangeduid als "Hindoe-synthese," soms als "Brahmaanse synthese" of als "orthodoxe synthese". Dit vond plaats tussen de periode waarin de laatste Vedische [[Upanishad|heilige geschriften]] ontstonden (circa 500 v.Chr) en de [[Gupta's|Gupta-periode]] (circa 320-467 n.Chr).▼
▲# Deze periode werd in Noord-India gevolgd door de '''Vedische''' periode, toen de Vedische religie volgens de [[Indo-Arische migratie-theorie]] werd geïntroduceerd door volksverhuizingen. Het begin hiervan ligt volgens Witzel tussen 1900 en 1400 v.Chr.; volgens Flood rond 1500 v.Chr.<ref>Flood, Gavin D. An Introduction to Hinduism; Cambridge University Press (1996), blz. 21</ref> <br>
▲# De derde periode tussen 800 en 200 v.Chr. is een soort van vertakking uit de Vedische religies, waarna het Hindoeïsmehindoeïsme, [[Boeddhismeboeddhisme]] en [[Jaïnismejaïnisme]] vorm kregen.
 
▲Westerse geleerden zien het Hindoeïsmehindoeïsme als een samensmelting.<ref>Lockard, Craig A.; Societies, Networks, and Transitions. Volume I: to 1500 (2007), blz. 50; Cengage Learning [https://books.google.com/books?id=yJPlCpzOY_QC&pg=PA50]</ref> "Het effect van de Arische migratie was dat zeer verschillende volken en culturen in contact kwamen, waardoor de Indiase maatschappij een grote verandering onderging. Gedurende vele eeuwen ontstond een samensmelting van [[Ariërs|Arische]] en [[Dravidiërs|Dravidische volken]], een complex proces dat door historici wordt aangeduid als de Indo-Arische synthese."<ref>Hiltebeitel, Alf; Hinduism. In: Joseph Kitagawa, "The Religious Traditions of Asia: Religion, History, and Culture". Routledge (2007), blz. 12 [https://books.google.com/?id=9fyzAAAAQBAJ]</ref> Er was sprake van een periode van consolidatie van verschillende Indiase culturen en tradities, soms aangeduid als "Hindoehindoe-synthese," soms als "Brahmaansebrahmaanse synthese" of als "orthodoxe synthese". Dit vond plaats tussen de periode waarin de laatste Vedische [[Upanishad|heilige geschriften]] ontstonden (circa 500 v.Chr) en de [[Gupta's|Gupta-periode]] (circa 320-467 n.Chr).
In het tijdvak van circa 200 v.Chr. tot 100 na Chr. ontstonden de [[smriti]] teksten, waarin de [[Veda's]] gezaghebbend werden genoemd. Het accepteren van de Vedas werd het criterium om het Hindoeïsme te definiëren tegenover degenen die de Vedas verwierpen. De meeste basis-ideeën en praktijken van het klassiek hindoeïsme volgen uit de ''smriti''- literatuur. De grote epische werken in het [[Sanskriet]], [[Ramayana]] en [[Mahabharata]], behoren ook tot de ''smriti''.<ref>[http://www.religionfacts.com/hinduism/texts/itihasas.htm Itihasas, publisher: ReligionFacts] Geraadpleegd 25 juni 2019</ref> Ze bevatten mythologische verhalen over de heersers en oorlogen in het oude India, en worden afgewisseld met religieuze en filosofische verhandelingen. ▼
 
▲In het tijdvak van circa 200 v.Chr. tot 100 na Chr. ontstonden de [[smriti]] teksten, waarin de [[Veda's]] gezaghebbend werden genoemd. Het accepteren van de VedasVeda's werd het criterium om het Hindoeïsmehindoeïsme te definiëren tegenover degenen die de Vedas verwierpen. De meeste basis-ideeënbasisideeën en praktijken van het klassiek hindoeïsme volgen uit de ''smriti''- literatuur. De grote epische werken in het [[Sanskriet]], ''[[Ramayana]]'' en ''[[Mahabharata]]'', behoren ook tot de ''smriti''-literatuur.<ref>[http://www.religionfacts.com/hinduism/texts/itihasas.htm Itihasas, publisher: ReligionFacts] Geraadpleegd 25 juni 2019</ref> Ze bevatten mythologische verhalen over de heersers en oorlogen in het oude India, en worden afgewisseld met religieuze en filosofische verhandelingen.
Aansluitend trad de klassieke "gouden eeuw" van het Hindoeïsme op (circa 320-650), wat samenviel met de periode van de [[Gupta's]]. In deze periode ontstonden de zes stromingen van de [[Hindoeïstische filosofie]], namelijk [[Samkhya]], [[Yoga]], [[Nyaya]], [[Vaisheshika]], [[Mimamsa]] en [[Vedanta]]. Monotheïstische sekten als [[Shaivisme]] en [[Vaishnavisme]] ontwikkelden zich in dezelfde tijd middels de [[Bhakti-beweging]]. ▼
 
▲Aansluitend trad de klassieke "gouden eeuw" van het Hindoeïsmehindoeïsme op (circa 320-650), wat samenviel met de periode van de [[Gupta's]]. In deze periode ontstonden de zes stromingen van de [[Hindoeïstischehindoeïstische filosofie]], namelijk [[Samkhyasamkhya]], [[Yogayoga]], [[Nyayanyaya]], [[Vaisheshikavaisheshika]], [[Mimamsamimamsa]] en [[Vedantavedanta]]. Monotheïstische sekten als [[Shaivismeshaivisme]] en [[Vaishnavismevaishnavisme]] ontwikkelden zich in dezelfde tijd middels de [[Bhakti-beweging]].
De periode tussen ongeveer 650 tot 1100 is de laat-klassieke periode of vroege middeleeuwen, waarin het klassieke puranisch Hindoeïsme zich vestigde, dat (deels) gebaseerd is op de [[purana's]]. De purana's zijn [[Hindoegeschriften]] die een vastlegging van het gedachtegoed betekenden en tot meer eenheid leidden. Met de [[Advaita Vedanta]] van [[Shankara]], werd ook boeddhistisch gedachtegoed in de [[Vedanta]], een stroming in de [[Indische filosofie]], opgenomen. Dit markeerde een verandering van realisme naar een meer idealistische zienswijze.▼
 
▲De periode tussen ongeveer 650 tot 1100 is de laat-klassieke periode of vroege middeleeuwen, waarin het klassieke puranisch Hindoeïsmehindoeïsme zich vestigde, dat (deels) gebaseerd is op de [[purana's]]. De purana's zijn [[Hindoegeschriftenhindoegeschriften]] die een vastlegging van het gedachtegoed betekenden en tot meer eenheid leidden. Met de [[Advaita Vedanta]] van [[Shankara]], werd ook boeddhistisch gedachtegoed in de [[Vedanta]], een stroming in de [[Indische filosofie]], opgenomen. Dit markeerde een verandering van realisme naar een meer idealistische zienswijze.
 
Tussen ongeveer 1200 en 1750 werd de Bhakti-beweging prominenter, zowel onder Hindoe- als onder Islamitische heersers.<ref>Blackwell's History of India; Stein 2010, page 107</ref><ref>Some Aspects of Muslim Administration, Dr. R.P.Tripathi, 1956, p.24</ref> Deze beweging is ook tegenwoordig nog invloedrijk. In [[Brits-Indië]] zag men de opkomst van hindoeïstische hervormingsbewegingen, deels geïnspireerd door westerse bewegingen als het [[Unitarisme (theologie)|Unitarisme]] en [[Theosofie]]. De [[deling van Brits-Indië]] in 1947 verliep langs religieuze grenzen, waaruit de Republiek India met een Hindoe-meerderheid ontstond. In de 20e eeuw ontstonden door de Indiase [[diaspora (antropologie)|diaspora]] overal ter wereld Hindoe-minderheden. De grootste gemeenschappen in absolute aantallen ontstonden in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:BonteKraai/Kladblok"