Hystricomorpha: verschil tussen versies

onderorde van knaagdieren
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
nieuwe onderorde
(geen verschil)

Versie van 7 okt 2006 10:06

De Hystricomorpha is een onderorde van knaagdieren die de Diatomyidae, goendi's en Hystricognathi (o.a. stekelvarkens, schijnratten, cavia-achtigen en agoeti's) omvat. De associatie van de hystricomorfe en hystricognathe Hystricognathi met de hystricomorfe en sciurognathe goendi's (zie knaagdieren voor definities) is in de systematische literatuur over de knaagdieren even vaak voorgesteld als afgeschoten, terwijl er een gestage stroom ontstond van alternatieve indelingen voor de knaagdieren. Tegenwoordig ondersteunen allerlei morfologische, paleontologische en genetische gegevens de associatie van de goendi's met de Hystricognathi opnieuw, en de naam Hystricomorpha wordt voor deze groep gebruikt (ook de termen "Entodacrya" en "Ctenohystrica" zijn voorgesteld voor deze groep).[1] In 2005 werd de groep nog uitgebreid door de ontdekking van de Laotiaanse rotsrat, beschreven als een primitief lid van de Hystricognathi. Nieuwe onderzoeken toonden echter aan dat dit dier niet, zoals oorspronkelijk aangegeven, hystricognath, maar sciurognath is. De soort werd herkend als een levend lid van de fossiele familie Diatomyidae, die een primitieve verwant van de Hystricognathi zou zijn.[2]

Hystricomorpha
Fossiel voorkomen: Vroeg-Eoceen tot heden
Cubaanse hutia (Capromys pilorides)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Rodentia (Knaagdieren)
Onderorde
Hystricomorpha
Brandt, 1855
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Hystricomorpha op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De onderorde is waarschijnlijk in Azië ontstaan. De oudste fossiele Hystricomorpha, behorend tot families als de goendi's en de Chapattimyidae, komen allemaal uit Azië, net als zijtakken in de evolutie als de Diatomyidae. Tegenwoordig komen de goendi's alleen nog in Noord-Afrika voor, maar ze bereikten hun grootste diversiteit als fossielen in Azië. Ook de oudste Hystricognathi, de Tsaganomyidae, komen uit Azië.[3] Tegenwoordig omvat de onderorde zo'n 300 soorten in ongeveer 80 geslachten, verdeeld over bijna 20 families. Het grootste deel daarvan komt voor in Zuid-Amerika, maar er zijn ook enkele soorten in Noord-Amerika en Europa en een aantal in Afrika en Zuid-Azië.[1]

De onderorde omvat de volgende families:[3][1][2]

  • "Baluchomyinae"† (Laat-Eoceen tot Vroeg-Mioceen van Azië en waarschijnlij Afrika)
  • Chapattimyidae† (Vroeg-Eoceen tot Vroeg-Mioceen van Eurazië)
  • Goendi's (Ctenodactylidae) (Vroeg-Oligoceen tot Vroeg-Plioceen van Azië; Oligoceen tot Pleistoceen van Europa; Midden-Mioceen tot heden in Afrika)
  • Diatomyidae (Vroeg-Oligoceen tot heden in Azië)
  • Tamquammyidae† (Midden-Eoceen van Azië)
  • Yuomyidae† (Vroeg-Eoceen tot Vroeg-Oligoceen van Azië)
  • Hystricognathi (Laat-Eoceen tot heden over de hele wereld) (zie artikel voor verdere indeling)

Sjabloon:Knaagdieren

Literatuur

  1. a b c Carleton, M.D. & Musser, G.G. 2005. Order Rodentia. Pp. 745-752 in Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2 vols., 2142 pp. ISBN 0-8018-8221-4
  2. a b Dawson, M.R., Marivaux, L., Li, C.-k., Beard, K.C. & Métais, G. 2006. Laonastes and the "Lazarus Effect" in Recent Mammals. Science 311:1456-1458.
  3. a b Marivaux, L., Vianey-Liaud, M., Welcomme, J.-L. & Jaeger, J.-J. 2002. The role of Asia in the origin and diversification of hystricognathous rodents. Zoologica Scripta 31:225-239.