Iris Murdoch: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k +References
Ambrosio (overleg | bijdragen)
k Zinsbouw
Regel 7:
Iris Murdoch bezocht scholen die voor die tijd vooruitstrevend waren. Haar middelbareschoolopleiding volgde ze op een kostschool in [[Bristol (stad)|Bristol]]. Ze studeerde klassieke talen, geschiedenis en wijsbegeerte aan [[Somerville College]] in [[Universiteit van Oxford|Oxford]]. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werkte ze op het Britse ministerie van Financiën. Na de oorlog werkte ze een tijd voor de [[United Nations Relief and Rehabilitation Administration]] in Londen, België en Oostenrijk. Ze deed een postuniversitaire studie aan het [[Newnham College]] in [[Cambridge (Engeland)|Cambridge]], waar [[Ludwig Wittgenstein]] haar leraar was. In 1948 kreeg ze een baan als onderzoeksassistent (''fellow'') en mentor aan St. Anne's College in [[Oxford (Verenigd Koninkrijk)|Oxford]]. Daar ontmoette ze in 1954 op een feestje John Bayley, die een soortgelijke functie bekleedde op het naburige St. Anthony's College. Later werd hij hoogleraar Engels en literatuurcriticus. In 1956 traden ze in het huwelijk, dat duurde tot zij overleed.
 
Murdoch had een voor die tijd erg vrije moraal. Ze had relaties met veel verschillende mannen, vaak met meerdere tegelijk, ook na haar huwelijk met John Bayley. Dat waren zonder uitzondering invloedrijke mannen, vaak afkomstig uit de wereld van wetenschap en cultuur. Er gingen geruchten dat Murdoch ook relaties met vrouwen zou gehad hebben, maar dat ontkende ze altijd.
 
Iris Murdoch leidde een productief leven. Naast het schrijven van romans en ander werk gaf ze vaak lezingen, in binnen- en buitenland, vooral over haar literair werk als schrijfster, maar ook over filosofie.
 
In 1978 kreeg ze de [[Booker Prize]] voor haar roman ''The Sea, the Sea''. Het boek gaat over een gepensioneerde regisseur die zich op het platteland terugtrekt. Daar ontmoet hij zijn eerste liefde, van wie hij zijn hele leven is blijven dromen en die zich zonder een spoor achter te laten uit zijn leven heeft teruggetrokken. Zijn verlangen naar haar laait weer op, wat tot noodlottige verwikkelingen leidt.
Regel 27:
Ze schreef haar eerste boek ''Under the Net'' in [[1954]], nadat eerder een aantal werken over filosofie van haar hand waren verschenen, waaronder een studie over [[Jean-Paul Sartre]]. Ze schreef in totaal 26 romans en verder filosofische werken, toneelstukken, gedichten en kritieken, totdat ze in [[1995]] last kreeg van de ziekte van Alzheimer. Hierna verscheen nog een kort verhaal, waarvan een deel eerder in 1957 was gepubliceerd. Ze verklaarde haar succes door te zeggen dat ze ernaar streefde in haar romans onderwerpen en personages voor elk wat wils op te nemen. Inderdaad zijn ze van een hoog intellectueel niveau, zonder melodrama of humor te schuwen, geworteld in het verlangen om, zoals ze zelf zei, een "jolly good yarn", een puik verhaal te vertellen.
 
Haar boeken zijn intens en bizar, maar tegelijkertijd erg gereserveerd en goedvol geobserveerd,rake volobservaties, zwarte humor en onvoorspelbare verwikkelingen. Ze zijn doordrenkt met haar visie op filosofie en religie en haar persoonlijke smaak. Vaak is er sprake van een onbeschrijfbare doembedreiging, die niet altijd werkelijkheid wordt. Ze creëerde homoseksuele personages voordat dit algemeen geaccepteerd was. Een ander type dat terugkomt in haar verhalen is een bijna demonische mannelijke verleider die aan iedereen zijn wil oplegt. Haar minnaar [[Elias Canetti]] zou hiervoor model gestaan hebben.
 
Haar werk is beïnvloed door filosofen als [[Plato]], [[Sigmund Freud]], [[Simone Weil]] en [[Jean-Paul Sartre]], en op literair gebied door 19e-eeuwse Engelse en Russische romanschrijvers, bijvoorbeeld [[Fjodor Dostojevski]], en ook door [[Marcel Proust]] en [[William Shakespeare]].