Estland: verschil tussen versies

De [[Esten]] vormen met 68,6% de meerderheid van de bevolking. Daarnaast bevindt zich er een grote [[Russen (volk)|Russische]] minderheid (25,7%) en kleinere minderheden van [[Oekraïners]] (2,1%), [[Wit-Russen]] (1,2%) en [[Finnen]] (0,8%). Ongeveer 45% van de inwoners van de hoofdstad Tallinn bestaat uit niet-Esten. In het, tijdens het Sovjet-regime geïndustrialiseerde noordoosten van het land, rondom de stad Narva, vormen Russen een zeer grote meerderheid van de bevolking. Van de Russen bezit twee derde deel overigens wel een EstsEstisch paspoort. Daarnaast zijn er nog kleine restanten van de [[Estlandzweden]] (300), wier voorouders zich in de 14de eeuw als vissers aan de EstseEstische kusten vestigden, en van de Baltische Duitsers die vanaf de 13de eeuw tot aan het einde van de 19de eeuw het land domineerden. Duitse en Zweedse Balten verlieten tussen 1939 en 1945 het land.

Net als in [[Letland]] bevindt zich in Estland, grotendeels ten gevolge van een vanuit [[Moskou]] gestimuleerde immigratie ten tijde van de [[Sovjet-Unie]], een omvangrijke [[Russisch]]talige minderheid. Deze kwam vrijwillig naar het gebied vanwege de iets hogere lonen en omdat er meer dingen te koop waren dan in de rest van de [[Sovjet-Unie]]. Ook hadden ze veel privileges. De EstseEstische taal werd ten tijde van de [[Sovjet-Unie]] sterk ontmoedigd; iedereen werd geacht Russisch te spreken, waardoor EstseEstische inwoners zich tweederangs burgers voelden. Tussen [[1959]] en [[1989]] steeg het percentage Russen van 22% naar 35%. De Russisch sprekende minderheid is geconcentreerd in de hoofdstad [[Tallinn]] (40% van de bevolking van 397.000 inwoners) en in enkele industriesteden in Noordoost-Estland, waarvan [[Narva (Estland)|Narva]] en [[Kohtla-Järve]] de belangrijkste zijn. In deze twee steden is zo'n 95% van de bevolking Russischsprekend. In de tweede stad van het land, [[Tartu]] (bevolking tot voor kort 114.000, nu iets meer dan 100.000), woont maar een kleine Russischsprekende minderheid (13%). Veel Russen bleven vanwege de betere sociale voorzieningen in Estland.

Volgens het [[EstseEstische Ministerie van Bevolkingszaken]] waren in december 2005 136.533 inwoners (ongeveer 10%) van Estland geen EstsEstisch staatsburger, en zij vormen een derde deel van de Russischtalige minderheid<ref>[[EstseEstische Ministerie van Bevolkingszaken]] ''Estonia: Number of naturalized people climbs above that of residents of undefined citizenship''</ref>. Een van de belangrijkste voorwaarden voor het verkrijgen van de EstseEstische nationaliteit is de EstseEstische taal te spreken of een taalexamen af te leggen. De Russische minderheid en kleinere minderheden van Wit-Russen, Oekraïners en Finnen, worden dus geacht de EstseEstische taal te leren. Voor het verkrijgen van een beroep in Estland is de EstseEstische taal vereist in verschillende gradiënten; voor sommige beroepen, zoals arts, is veel EstseEstische taalkennis vereist, voor andere beroepen als productiewerk is een beperkte EstseEstische woordenschat voldoende. Veel fabrieken waar de Russen werkten zijn echter failliet gegaan en er heerst daardoor hoge werkloosheid onder deze bevolkingsgroep. In [[Litouwen]] is destijds gekozen voor het naturaliseren van alle in het land woonachtige Russen, maar daar ging het slechts om 6% van de bevolking.

Dit heeft tot spanningen tussen de EststaligeEstischtalige en de Russischtalige bevolking en tussen de EstseEstische en de Russische regering geleid. Ondanks de traditionele tolerantie van de EstseEstische bevolking braken in april [[2007]] rellen uit tussen een deel van de Russische bevolking en de EstseEstische politie na de verplaatsing van [[De bronzen soldaat van Tallinn|een bronzen beeld]], symbool voor de Russische bevolking in Estland, maar voor de Esten ook een symbool van de Sovjetbezetting. Dit beeld is verplaatst van een plein bij de [[Nationale Bibliotheek van Estland]] naar de oorlogsbegraafplaats in de wijk [[Juhkentali]]. Hier liggen veel soldaten van het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] begraven.

Tijdens het Sovjetbewind hebben de meeste in Estland wonende Russen nooit de noodzaak gevoeld om de EstseEstische taal te leren en zij vinden het onredelijk dat ze nu alsnog hiertoe gedwongen worden als ze de EstseEstische nationaliteit willen verwerven. Russisch en EstsEstisch zijn geen verwante talen en het EstsEstisch heeft de naam een moeilijke taal te zijn. Terugkeer naar [[Rusland]] willen veel Russen niet aangezien Rusland ze vanwege de hoge werkloosheid en het migrantenprobleem niet met open armen ontvangt. Daarnaast telt mee dat men zich veiliger voelt in Estland en de werkloosheidsuitkeringen en pensioenen er vele malen hoger liggen. Veel Russen die in Estland zijn geboren tijdens de Sovjetperiode hebben bovendien vaak weinig familiebanden meer met Rusland en zijn daarom ook veel minder snel geneigd om naar Rusland te gaan. Ten slotte geldt dat Russen die geen EstsEstisch staatsburgerschap hebben in principe [[stateloos]] zijn en daardoor het land niet uit kunnen, tenzij ze een Russisch paspoort bezitten.

Daarnaast spelen ook onverschilligheid en culturele of politieke motieven een rol. Veel in Estland wonende Russen vinden, als sprekers van een wereldtaal, het EstsEstisch een onbelangrijke taal. Zij zijn het vaak niet eens met de officiële EstseEstische lezing dat het land tussen 1940 en 1990 door de [[Sovjet-Unie]] bezet was en menen dat het er als autonome Sovjetrepubliek vrijwillig deel van uitmaakte. Dit was de officiële en verplichte lezing tijdens de Sovjet-Unie en veel Russen hechten hier nog waarde aan. De Russische bevolking in Estland heeft zichzelf door deze opstelling na 1990 in de positie gebracht van 'vijfde colonne' en wantrouwen opgeroepen, vooral bij Esten die een anti-Russische houding hebben en de Russen als voormalige bezetters beschouwen die zij liever naar Rusland zien terugkeren. De na de instorting van de Sovjet-Unie geboren kinderen van Russische immigranten hebben minder met deze problematiek te maken, omdat ze het EstsEstisch op school moesten leren spreken. De [[Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa|OVSE-commissaris]] voor Nationale Minderheden heeft verder de EstseEstische regering overtuigd van de noodzaak van een aantal maatregelen, waaronder het recht dat kinderen van Russische ouders die na 1991 zijn geboren automatisch het EstseEstische staatsburgerschap krijgen<ref>Pater, B. de, et al. ''Europa'', p.190-191</ref>.

Het grootste deel van de EstseEstische bevolking is tegenwoordig on[[kerkelijk]], mede als gevolg van het politieke [[atheïsme]] van het tijdperk onder de [[Sovjet-Unie]].

Het [[lutheranisme|lutheraanse]] [[protestantisme]] is vanouds de godsdienst van de Esten geweest, nadat de [[Reformatie]] rond [[1525]] als staatsgodsdienst werd ingevoerd in de omringende staten, met name het [[hertogdom Pruisen]] en de Scandinavische landen. De Lutherse kerk was in handen van de Duitstalige bovenlaag van grootgrondbezitters en stedelingen en, hoewel zij de Esten vanaf het begin in hun eigen taal tegemoet trad, behandelde zij hen als onmondig. Het ontwakende nationalisme bracht daarom aan het einde van de 19de eeuw veel Esten ertoe zich van de kerk, die zij als machtsinstrument van de 'Duitse Balten' beschouwden, af te wenden. Tegelijk probeerde de Russisch-orthodoxe kerk met staatssteun de Esten te bekeren. De voorrechten die daarbij in het vooruitzicht werden gesteld brachten vele tienduizenden Esten ertoe orthodox te worden, een keuze die zij pas na het uitroepen van de onafhankelijkheid weer ongedaan maakten, omdat het onder Russisch gezag verboden was zich uit de Russische staatskerk uit te schrijven. De ''[[Evangelisch-Lutherse Kerk]] van Estland'' werd tussen 1920 en 1940 een nationale kerk, maar na de annexatie door de Sovjet-Unie gemarginaliseerd. Sinds [[1992]] heeft zij opnieuw de status van officiële kerk gekregen. De opening van het parlement van Estland wordt voorafgegaan door kerkdiensten en de landsbisschop van de Lutherse kerk is een centrale persoonlijkheid in het EstseEstische religieuze leven en de theologische faculteiten in [[Tallinn]] en [[Tartu]]. Tegenwoordig is nog slechts 30 % van de bevolking geregistreerd als behorend tot een christelijk kerkgenootschap. Daarvan zijn:

Een bijzondere minderheid vormen de 5.000 orthodox-Russische [[oudgelovigen]], die het gezag van de Russische staatskerk niet konden aanvaarden en in de [[18e eeuw]] daarvoor streng vervolgd werden. Zij trokken vanuit Rusland naar Oost-Pruisen en naar de Baltische staten, toen deze nog niet onder Russisch gezag stonden. Aan de EstseEstische oevers van het [[Peipusmeer]] liggen enkele oudgelovige dorpen.

Ongeveer 4.186 personen zijn lid van de [[Jehova's getuigen]]. Nog slechts 0,1 % van de EstseEstische bevolking is lid van een [[Jodendom|joodse]] gemeente. Tevens bestaan er kleinere islamitische gemeenschappen van minderheden uit de voormalige [[Sovjet-Unie]].

Estland won het [[Eurovisiesongfestival]] in 2001 met [[Tanel Padar]] en Dave Benton die ''Everybody'' performden. Het jaar daarna trok het bekende festival naar de [[Saku Suurhall]], de grootste concertzaal van het land. Andere bekende EstseEstische artiesten zijn : Eda-Ines-Etti en Koit Toome.

Door nieuwe regelgeving is het voor buitenlanders mogelijk om een EstseEstische elektronische identiteitskaart aan te vragen. In 2025 zouden 10 miljoen mensen, wereldwijd, over een digitale identiteitskaart kunnen beschikken. Daarmee zou het aantal Esten verachtvoudigen. De digitale Esten hebben niet dezelfde rechten als inwoners van het land. Hun wettelijke positie is vergelijkbaar met die van buitenlanders die wonen in de Baltische staat.

[[Finland]] en andere EU-staten zijn van plan om delen van het EstseEstische it-systeem over te nemen.<ref>Economist:[http://www.economist.com/news/international/21605923-national-identity-scheme-goes-global-estonia-takes-plunge Global estonia takes plunge]</ref>

Het EstseEstische parlement wordt [[Riigikogu]] genoemd. Het bestaat uit één kamer die 101 leden telt. Deze worden om de vier jaar gekozen via algemene verkiezingen. De Riigikogu kiest om de vijf jaar de president. De uitvoerende macht ligt bij de ministerraad, welke voorgezeten wordt door de minister-president, die door de president van de republiek wordt benoemd. Bij de laatste verkiezingen deden elf partijen mee, waarvan er zes een plaats in de Riigikogu wisten te veroveren (er is een kiesdrempel van 5%).

Estland is gunstig gelegen aan de [[Oostzee]], wat met zich meebrengt dat de havens van [[Tallinn]] en [[Muuga (Viimsi)|Muuga]] beter in staat zijn schepen te ontvangen dan verder weg gelegen concurrenten zoals [[Sint-Petersburg]]. De EstseEstische transportsector zou misschien zelfs gezien kunnen worden als de sector waar in de toekomst de grootste mogelijkheden in liggen.<ref>EVD 2004</ref>