Slag om de Ardennen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 219:
===Geallieerd tegenoffensief===
[[File:P41(map).jpg|thumb|upright|De aanval op de Duitse wig]]
Op 3 januari begon de gecoördineerde geallieerde tegenaanval in de Ardennen. Montgomery zou vanuit het noorden, over een front van veertig kilometer, met het Amerikaanse 1e Leger en een Brits legerkorps naar het zuiden trekken, waar het Amerikaanse 3e Leger vanuit het zuiden naar het noorden trok. Montgomery kwam aanvankelijk maar zeer langzaam vooruit, mede omdat het weer slecht was met een sneeuwdek van een meter en felle koude. Daardoor waren de wegen glad en het zicht bedroeg doorgaans niet meer dan tweehonderd meter. Hevige sneeuwval legde de aanvallen zelfs een paar dagen stil. En ook daarna moest meter voor meter worden veroverd op een tegenstander die zich met tanks en antitankgeschut in het onherbergzame landschap had ingegraven. In het zuiden (waar [[Omar Bradley]] het bevel voerde) was de strijd niet minder zwaar. Nog altijd wilde Hitler Bastenaken veroveren. De Duitsers concentreerden hier tien divisies op.<ref name="Bericht2wo 2266" /> Schaarse middelen werden zo verspild aan een prestigekwestie. De felle aanvallen maakten het de Amerikanen nog knap lastig. De Amerikaanse 6e Pantserdivisie werd frontaal teruggedrongen door de ''12. SS Panzer-Division Hitlerjugend''; alleen een artilleriebarrage kon een ineenstorting voorkomen.
[[Bestand:Watching C-47’s drop supplies.jpg|thumb|left|250px|Troepen in Bastenaken kijken naar de [[Douglas DC-3|C-47]]'s die voorraden droppen (26 december)]]
Vanaf 5 januari nam de Duitse druk af. Hoewel Montgomery en Bradley maar weinig vorderden, werd de toestand voor de Duitsers nu zeer hachelijk. Op 7 januari stonden ten westen van de lijn Luik-Houffalize-Bastenaken zeven Duitse pantserdivisies en er was nog maar één weg terug: door [[Houffalize]]. DieDat stadje was echter in de nacht van 6 januari platgebombardeerd om de Duitse bewegingen te hinderen. Het lag daarna onder continu geallieerd vuurspervuur. Nu werd het ook Hitler duidelijk dat een omsingeling dreigde. Hij gaf op 8 januari bevel tot een beperkte terugtocht achter deze lijn. De volgende dag merkten de geallieerden dat vooral de Duitse tankspantsereenheden zich begonnen los te onttrekkenmaken uitvan het gevechtfront. De SS-eenheden werden met voorrang gered. Langzaam gingen in de daaropvolgende dagen de geallieerden vooruit. Op 10 januari viel [[La Roche-en-Ardenne]] in handen van de geallieerden. Op 11 januari werd [[Saint-Hubert (België)|Saint-Hubert]] veroverd en op 16 januari reikten de soldaten van het uit het noorden komende Amerikaanse 1e Leger en het uit het zuiden komende Amerikaanse 3e Leger elkaar de hand te midden van de puinhopen van Houffalize.<ref name="Bericht2wo 2266" /> Op dat moment waren alle grotere Duitse eenheden al naar het oosten ontsnapt.
 
Een dag later kwam het Amerikaanse 1e Leger weer onder commando van Bradley; het [[9e Leger (Verenigde Staten)|Amerikaanse 9e Leger]] bleef onder Montgomery. Het was een oplossing die geen van beide bevelhebbers tevreden stelde. Hoewel Eisenhowers eerdere beslissing het 1e en 9e Leger onder bevel van Montgomery te brengen militair gezien juist was geweest, had Bradley dit moeilijk kunnen verwerkenverkroppen.<ref name="Bericht2wo 2267">{{aut|Hartog, L.G.}}, ''Bericht van de Tweede Wereldoorlog, deel 14'', Amsterdam, Uitgeverij Amsterdam Boek, 1970-1975, pag. 2267</ref> Montgomery poogde zelfs overkoepelend operationeel bevelhebber te worden van alle troepen aan het westfront (''overall field forces commander''). Pas toen zijn eigen staf hem duidelijk maakte dat een geërgerde Eisenhower op het punt stond van de Britse regering te eisen dat men hem naar het vaderland terug zou roepen, bond Montgomery in. In een persconferentie over de slag deed hij het echter in zelfgenoegzame bewoordingen voorkomen alsof hij die in zijn eentje geleid en tot een goed einde gebracht had. De Duitse propagandadienst stookte nog eens extra tussen beide bondgenoten door valse Britse radioprogramma's uit te zenden die Montgomery ophemelden en Bradley als een incompetente sukkel voorstelden die alleen door Britse hulp een totale nederlaag bespaard was gebleven.
 
Met de verovering van Houffalize was de Duitse [[saillant (krijgskunde)|saillant]] opgeruimd en was de Slag om de Ardennen strategisch gezien ten einde. In de daaropvolgende twaalf dagen drongen de Amerikanen de Duitsers terug naar de [[Westwall]]. Mede door acties van de geallieerde luchtmacht verloren de Duitsers op de weg terug nog grote hoeveelheden materieel. Voor het overige liep de slag langzaam ten einde. Gedurende de laatste twee weken werkte men in de geallieerde stafkwartieren in hoofdzaak aan de plannen voor de aanval op de [[Roer (rivier)|Roer]] en [[Rijn]].<ref name="Bericht2wo 2267" />
[[Bestand:LaRoche1945.jpg|thumb|250px|Amerikaanse troepen krijgen een maaltijd op weg naar [[La Roche-en-Ardenne]] op 13 januari 1945.]]
Op 15 januari had Hitler zijn hoofdkwartier in [[Adlerhorst|Ziegenberg]] verlaten en was naar Berlijn gegaan. Het 6e Pantserleger werd op 20 januari uit de Ardennen teruggeroepen om het in het oosten te kunnen inzetten, want op 12 januari waren de Sovjettroepen in beweging gekomen voor hun reusachtige offensief over de Weichsel.<ref name="Bericht2wo 2267" /> Eind januari werd de frontlijn van 15 december weer bereikt. Aan het oostfront werden de Duitsers echter steeds verder teruggedrongen. [[Oost-Pruisen]] werd afgesneden van het ''Reich'' en Hethet Rode Leger bereikte de [[Oder]]. Tevens wisten de Sovjets het [[Opper-Silezië|Opper-Silezische]] industriegebied te veroveren.<ref name="Bericht2wo 2267" />
 
In het late najaar van 1944 waren de geallieerden zo gewend geraakt te denken dat de Wehrmacht op het punt stond ineen te storten, dat het Ardennenoffensief als een volslagen verrassing kwam.<ref name="Bericht2wo 2267" /> Het offensief leidde op verschillende plaatsen tot paniekreacties, zij het niet op het hoogste niveau. Vooral Eisenhower bewees zijn grote kwaliteiten als coördinator, die de spanningen in het geallieerde kamp (die met de Fransen over Straatsburg en die tussen Bradley en Montgomery over de bevelvoering) goed wist te beheersen.<ref name="Bericht2wo 2267" />