Supernova: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
[[Bestand:SN1994D.jpg|thumb|De supernova 1994D in het [[lensvormig sterrenstelsel]] [[NGC 4526]]]]
[[Bestand:NASA's_Great_Observatories_Provide_a_Detailed_View_of_Kepler's_Supernova_Remnant.jpg|thumb|[[Supernovarest]] van [[SN 1604|Keplers supernova]]]]
l
lkwe
Na een supernova kan van de ster een zogenaamde [[neutronenster]] overblijven: een klein, superzwaar lichaam, of als de massa daar groot genoeg voor was, een [[zwart gat]], een lichaam zo zwaar dat zelfs licht niet kan [[ontsnappingssnelheid|ontsnappen]] aan zijn [[zwaartekracht]]. De lagen van de ster die bij de explosie worden afgestoten, worden na enkele jaren voor telescopen zichtbaar als een zich uitbreidende nevelvlek, de [[suh element|chemische elementen]] in het heelal zwaarder dan [[Waterstof (element)|waterstof]] en [[helium]]. Bij de hoge temperaturen die kort vóór de supernova-explosie in de ster heersen, zijn allerlei [[nucleosynthese|kernreacties]] mogelijk, waarbij zelfs elementen worden gevormd die veel zwaarder zijn dan ijzer.
Supernova-explosies blazen deze elementen daarna de ruimte in. Dit zijn de elementen die planeten en alles op Aarde – inclusief onszelf – maken.<ref>{{en}}[http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/science/know_l2/supernovae.html ''Imagine the Universe!''], NASA</ref>
 
=== Helderheid ===
Het opvallendste kenmerk van supernovae is hun grote helderheid: een supernova kan even helder zijn als het hele [[sterrenstelsel]] waarin hij zich bevindt. De maximale lichtsterkte van een supernova bedraagt ongeveer 10<sup>36</sup> [[joule]]/[[seconde]] (absolute [[magnitude]] –19), wat 3 miljard maal zo helder is als onze zon. Deze helderheid blijft enkele weken bestaan, waarna ze geleidelijk afneemt. Na een half jaar is de helderheid tot ongeveer een honderdste van het maximum afgenomen (dat is dus nog altijd 30 miljoen maal die van de zon). De totale energie die vrijkomt in de vorm van straling bedraagt ongeveer 3×10<sup>42</sup> joule. Dit is nog maar een fractie van de totale energie die bij de sterexplosie vrijkomt. De kinetische energie van het uitgestoten gas, dat met snelheden tot 10&nbsp;000&nbsp;km/s wordt weggeschoten, is nog eens dertig keer zo groot. De totaal hierbij vrijgemaakte energie, 10<sup>44</sup>&nbsp;[[joule|J]], is gelijk aan de energie die de zon over een periode van 10 miljard jaar uitstraalt. Nog groter (3×10<sup>46</sup> joule) is de energie die met [[neutrino]]'s de ster verlaat.