Pilsen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Stichting: https://onzetaal.nl/taaladvies/een-van-beiden/, replaced: één van de → een van de met AWB
→‎Geschiedenis: Cheb gewijzigd in Cheb|Eger, destijds was Eger de benaming voor de stad
Regel 52:
 
=== Hussieten ===
Hoewel Pilsen de jongste koninklijke stad van West-[[Bohemen]] was, ontwikkelde ze zich zeer snel. Al gauw werd het een belangrijk handelscentrum op de routes van [[Praag]] naar [[Cheb|Eger]], [[Regensburg (stad)|Regensburg]] en [[Neurenberg]]. In de 14e eeuw werd Pilsen de derde stad van [[Bohemen]], na Praag en [[Kutná Hora]]. De eerste melding van een brouwerij dateert van het jaar 1307 en de eerste Latijnse school van 1328. Tot in de 16e eeuw was rundvee het belangrijkste exportproduct van de stad. In heel Bohemen en zelfs tot in [[Slowakije]] werden de dieren opgekocht en vooral naar [[Beieren]] uitgevoerd.
[[Bestand:Willenberg Plzen 1602 1.jpg|thumb|400px|Tekening van de stad uit 1602]]
In het jaar 1417 werd er een staatsgreep gepleegd in Pilsen en de aanhangers van de [[Hussieten]] kwamen aan de macht. In 1419 verlieten de radicale Hussieten Praag en kwamen naar Pilsen. Zo werd de stad het centrum van de [[Duizendjarig vredesrijk|chiliastische]] Hussieten, onder hen de belangrijke generaal [[Jan Žižka]]. Al snel werd het aantal aanhangers van de Hussieten in Pilsen echter kleiner, waarna het radicale deel van hen de stad in 1420 verliet. Pilsen wisselde vervolgens snel van zijde en werd het centrum van het [[katholicisme|katholieke]] verzet tegen de Hussieten. Zij probeerden op hun beurt in de daarop volgende jaren de stad vijfmaal opnieuw in te nemen (in 1421, 1422, 1423, 1427 en 1433-1434), maar al deze pogingen bleken tevergeefs. De laatste poging, van juli 1433 tot mei 1434, was de hevigste. In januari 1434 lukte het de inwoners van Pilsen bij een tegenaanval om een kameel als krijgsbuit te bemachtigen, die sinds ongeveer 1560 op het stadswapen staat. Begin mei 1434 gaven de Hussieten de strijd op en trokken ze zich terug.
Regel 64:
 
=== Dertigjarige Oorlog ===
De [[Dertigjarige Oorlog]] betekende voor Pilsen het begin van de armoede en reusachtige schulden. Na het uitbreken van de [[standenopstand in Bohemen]] in 1618 bleef de stad trouw aan de keizer. Op 21 november van dat jaar werd de stad na een korte belegering, de ''Slag van Pilsen'', ingenomen door [[Peter Ernst II van Mansfeld|Ernst van Mansfeld]]. Tot april 1621 zou de stad bezet blijven. [[Albrecht von Wallenstein]] had in het jaar 1633 zijn winterverblijf in Pilsen. Op 25 februari 1634 werd hij vermoord in [[Cheb|Eger]]. Pilsen werd zonder succes belegerd door het [[Zweden|Zweedse Rijk]] in 1637 en 1648.
[[Bestand:Plzen map 1781.jpg|thumb|Kaart van de stad uit 1781.]]
Na de Dertigjarige Oorlog bleef er van de economie van de stad niets over: de voorsteden waren platgebrand, de bevolking was gehalveerd en een derde van de huizen in de binnenstad was verwoest. De wederopbouw van Pilsen duurde bijna een eeuw. Aan het einde van de 17e eeuw deed de [[Barokke architectuur|barokstijl]] zijn intrede in de stad. Het herstel van de vooroorlogse economische betekenis van de stad liet echter lang op zich wachten. Pas aan het einde van de 18e eeuw kwam het inwoneraantal weer op het niveau van 1600, en tot in de 19e eeuw bleef Pilsen een provinciestad zonder grote betekenis.