|
kijk porno voor de lol ik wil kaas en ik wil o2wok kaas
{{Infobox bedrijf
| bedrijfsnaam = McDonald's Corporation
| bedrijfslogo = McDonald's Golden Arches.svg
| bedrijfslogobreedte= 75px
| afbeelding = McDonaldsHQIL.jpg|thumb|McDonald's Plaza
| onderschrift = McDonald's Plaza, het hoofdkantoor van McDonald's
| beurs = NYSE
| beurscode1 = MCD
| oprichting = Eerste restaurant: [[San Bernardino (Californië)]], [[Verenigde Staten]] (15 mei 1940)<br />Corporation: [[Des Plaines]], [[Verenigde Staten]] (15 april 1955)
| opheffing =
| oorzaak einde =
| oprichter = [[Dick en Mac McDonald]]
| eigenaar =
| locatie = [[Oak Brook]] (Illinois), Verenigde Staten
| slogan = ''[[I'm lovin' it]]''
| leden = 37.000 (2017, vestigingen wereldwijd)
| werknemers = 235.000 (2017)<ref name="AR2017">{{Citeer web |url=http://corporate.mcdonalds.com/content/dam/gwscorp/investor-relations-content/annual-reports/McDonald%27s%202017%20Annual%20Report.pdf |titel=2017 Annual Report |bezochtdatum=21 april 2018 |formaat=pdf |werk=McDonald's |taal=en}}</ref>
| beheerd vermogen =
| producten = [[fastfood]]
| omzet = {{verlies}} [[Amerikaanse dollar|$]] 22,82 miljard (2017)<ref name="AR2017"/>
| winst = {{winst}} [[Amerikaanse dollar|$]] 5,19 miljard (2017)<ref name="AR2017"/>
| marktkapitalisatie =
| website = [http://www.mcdonalds.nl/ McDonald's Nederland]<br />[http://www.mcdonalds.be/nl/ McDonald's België]
| overig =
}}
'''McDonald's Corporation''' is 's werelds grootste [[restaurantketen|keten]] van [[hamburger]]- en [[fastfood]]restaurants.
Het hoofdkantoor van de firma – McDonald's Plaza geheten – is gevestigd in [[Oak Brook]] ([[Illinois (staat)|Illinois]]), een voorstad van [[Chicago]] in de [[Verenigde Staten]]. Hier staat tevens Hamburger University, het opleidingscentrum van McDonald's.
Het bedrijf werd uitgebouwd door zakenman [[Ray Kroc]] nadat hij in 1955 de rechten had overgenomen van een kleine hamburgerketen die werd geleid door Richard en Maurice McDonald.
Een McDonald's-restaurant wordt beheerd door een [[franchise (ondernemen)|franchisenemer]], een filiaal, of het bedrijf zelf. De inkomsten van het bedrijf komen van de huur, auteursrechten en vergoedingen die betaald worden door de franchisenemers, en de verkoop in zelfuitgebate restaurants.
McDonald's verkoopt voornamelijk [[hamburger]]s, [[cheeseburger]]s, [[kippenvlees]], [[friet]]en, [[ontbijt]]producten, [[frisdrank]]en, [[milkshake]]s en [[nagerecht]]en. In reactie op de kritiek over de eenzijdigheid van het menu verkoopt het bedrijf ook [[salade]]s, [[garnalen]], [[wrap]]s en [[fruit]].
Het totale aantal bestellingen bij McDonald's bedraagt 69 miljoen per dag, verspreid over ruim 37.000 vestigingen in 120 landen.<ref name="AR2017"/>
== Geschiedenis ==
Het eerste McDonald's-restaurant werd geopend in [[1940]] in [[San Bernardino (Californië)|San Bernardino]] ([[Californië]]) door de broers [[Dick en Mac McDonald]], zonen van [[Ierse Amerikanen|Ierse immigranten]]. Het McDonald's-restaurant werd bekender na [[1948]], toen de broers hun innovatieve ''"Speedee Service System"'' ontwikkelden, een 'lopende band'-productiesysteem voor hamburgers, zonder bediening aan tafel. Een handelsreiziger en verkoper van milkshakemachines Ray Kroc opperde het idee meer zaken te openen. Hieruit is het McDonald's-concern ontstaan. De formule kwaliteit, service, kraakhelderheid & waar voor je geld (KSK&W) die men destijds bedacht, wordt vandaag de dag nog steeds gehanteerd in alle restaurants wereldwijd. Het eerste McDonald's-restaurant in Europa werd geopend in [[Zaandam (hoofdbetekenis)|Zaandam]], [[Nederland]] in 1971. Franchisenemer was indertijd [[Albert Heijn (supermarkt)|Albert Heijn]].
== Heden ==
[[Bestand:McDonalds Golden Arches.jpg|{{largethumb}}|Een restaurant van McDonald's in [[Saugus (Massachusetts)|Saugus]] (Massachusetts)]]
[[Bestand:Kosher McDonald's, Abasto Shopping, Buenos Aires.jpg|{{largethumb}}|McDonald's [[kasjroet|koosjer]] in [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]]]]
[[Bestand:Ronald Reagan - McDonald's.jpg|{{largethumb}}|De McDonald's in [[Northport (Alabama)|Northport]] (Alabama) heeft een gedenkplek voor het bezoek dat president [[Ronald Reagan]] er bracht]]
De openingen van de eerste vestigingen in [[Rusland]] en de [[Volksrepubliek China]] veroorzaakten een ware stormloop. Amerikaanse fastfood werd beschouwd als cool, trendy, hip en een teken van [[welvaart]].
McDonald's komt in bepaalde gevallen ook tegemoet aan speciale wensen met betrekking tot voedsel. Zo zijn sommige McDonald's in [[Israël]] volledig [[Kasjroet|koosjer]] en houden sommige McDonald's ook rekening met de [[islam]]itische voedingsregels ([[halal en haram]]). Een ander verschil tussen landen is dat in sommige landen, zoals [[Duitsland]] wel alcohol wordt verkocht, en in [[Nederland]] bijvoorbeeld niet.
Bekende producten zijn onder andere de [[Big Mac]] en de [[hamburger]]s met [[friet]]. Voor kinderen is een speciaal menu verkrijgbaar: de [[Happy Meal]]. Tegenwoordig kan men ook [[salade]]s krijgen.
In Nederland en België kan men de speciale gele frietsaus krijgen. In de meeste andere landen wordt standaard [[Tomatenketchup|ketchup]] bij de frietjes geserveerd of gewone [[mayonaise]] als men daar om vraagt. Daarnaast is het ook mogelijk ketchup of [[Curry (saus)|curry]] bij de friet te bestellen.
Een toevoeging die vele restaurants kennen is de zogenaamde ''McDrive''. Dit is een betaal- en afhaalmogelijkheid bij een McDonald's-restaurant waar men producten kan bestellen zonder de auto te hoeven verlaten, waarna de maaltijd/snack in de auto genuttigd kan worden. Het concept heet in Amerika ''drive-thru''. Deze filialen hebben meestal een [[Terras (horeca)|terras]], naast de mogelijkheid om in de auto te blijven en de mogelijkheid om binnen te zitten.
== Filialen in Nederland ==
In [[Nederland]] zijn er 245 McDonald's-restaurants<ref name="cijfers mei 2019">{{Citeer web |url = https://www.mcdonalds.nl/over-mcdonalds/feiten-cijfers |titel = FEITEN & CIJFERS OVER MCDONALD'S |bezochtdatum = 20-05-2019 |uitgever = mcdonalds.nl}}</ref>, 165 McDrives<ref name="cijfers mei 2019" /> en 93 stadszaken, daarvan zijn er 209 in handen van een franchise-ondernemer verdeeld onder 78 franchise-ondernemers en 21 in handen van McDonald's Nederland (juli 2012). Er werken in Nederland ongeveer 20.000 medewerkers<ref name="cijfers mei 2019" /> bij McDonald's.
De McDrives zijn in het algemeen gelegen in een gemeente met ten minste 35.000 inwoners, aan een provinciale weg of rijksweg of op een andere zichtlocatie. In grotere steden (vanaf 100.000 inwoners) zijn er vaak ook één of meer stadszaken in het horeca- of winkelcentrum.<ref>[http://www.mcdonalds.nl/restaurants/McDonalds+Nederland+is+op+zoek+naar+geschikte+locaties+voor+nieuwe+restaurants Criteria voor nieuwe locaties], McDonald's</ref> Sommige stadszaken hebben 's zomers net als de McDrives een terras. Dit hangt niet alleen van de beschikbare ruimte af maar ook van het verkrijgen van een vergunning van de gemeente.
*Het eerste McDonald's-restaurant in [[Nederland]] en [[Europa (werelddeel)|Europa]] werd geopend in [[Zaandam (hoofdbetekenis)|Zaandam]] in 1971, de eerste drie jaar in samenwerking met Albert Heijn, niet op de huidige plaats in het centrum maar aan de Vermiljoenweg<ref>http://mcfans.nl/geschiedenis/</ref>. Op 17 juli 1972 opende het McDonald's restaurant aan de Koningin Julianalaan in Voorburg. Het is de oudste nog steeds bestaande McDonald's in Nederland.<ref>http://www.historischeverenigingvoorburg.nl/</ref>
*De eerste McDrive in Nederland werd geopend op [[25 september]]<ref>[http://www.mcdonalds.nl/actueel/mcdrive-van-mcdonald-s-25-jaar-in-nederland McDrive van McDonald’s 25 jaar in Nederland], McDonald's</ref> [[1987]] in [[Huis ter Heide (Utrecht)|Huis ter Heide]].
Een product dat enkel in Nederland, België en op Curaçao wordt verkocht is de [[McKroket]]. Dit is een hamburgerbroodje met een kroketschijf die is afgeleid van het Nederlandse snackbarsucces: de [[kroket]]. De McKroket stond al op het menu toen McDonald's in Nederland zijn eerste restaurant opende, net zoals [[appelmoes]] en kippenbout. Het product verdween echter na enkele jaren uit het assortiment. In [[1999]] vond de herintroductie van de McKroket plaats. Het werd een verkoopsucces wat de firma deed besluiten om deze burger permanent op te nemen in het assortiment.
== Franchising ==
[[Bestand:McDonalds-Filialen in den USA.png|thumb|300px|Aantal vestigingen in [[Verenigde Staten|Amerika]]]]
McDonald's is een [[franchise (ondernemen)|franchise]]-organisatie. Dit betekent dat een groot deel van de vestigingen zelfstandig zijn, maar tegen betaling aan het moederconcern mogen zij gebruikmaken van de McDonald's-formule. Sommige restaurants zijn in handen van McDonald's zelf. Dit betekent dat ze de recepten krijgen en mogen gebruiken, maar daarbij komen ook de verplichtingen ten aanzien van bijvoorbeeld de te voeren huisstijl, producten en beleidslijnen. De bedrijfsvoering van McDonald's komt uitgebreid aan bod in het boek ''McSucces - De McMethode onthuld'' dat de Nederlandse journalist Ubel Zuiderveld in 2012 publiceerde.
== Kritiek ==
McDonald's ligt voortdurend onder vuur van critici zoals de milieubeweging, vakbonden en experts op het gebied van de volksgezondheid. Zij beschuldigen McDonald's onder meer van het uitbuiten van ongeschoolde arbeiders, ecologische schade, de verkoop van ongezonde, niet voedzame voeding, de productie van verpakkingsafval, uitbuitende [[reclame]] (vooral gericht op kinderen) en medeschuldigheid aan het lijden en de uitbuiting van dieren.
In 1990 verspreidden [[activist]]en van een kleine groep, bekend als London Greenpeace (geen connectie met de internationale groep [[Greenpeace]]) folders met de titel ''What's wrong with McDonald's?'', met kritiek op het milieu-, gezondheids- en arbeidsrecord. Het bedrijf benaderde de groep met de eis dat ze ophielden en zich verontschuldigden, en toen twee van de activisten weigerden zich terug te trekken, vervolgde ze hen voor [[smaad]] in een van de langste zaken in het [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] burgerlijk recht. Een [[documentaire]] over de McLibel Trial is in verschillende landen getoond.<ref>{{Citeer web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/4266741.stm|taal=en|titel=McLibel: Longest case in English history|uitgever=BBC News|datum=15 februari 2005|bezochtdatum=6 september 2018}}</ref>
Een beroemde rechtszaak in 1994 in de VS was de zogenoemde ''Liebeck v. McDonald's Restaurants'' rechtszaak waarin 79-jarige [[Albuquerque (stad)|Albuquerque]], [[New Mexico]], inwoonster Stella Liebeck aanvankelijk een schadevergoeding van 2,7 miljoen dollar kreeg nadat zij derdegraads brandwonden had opgelopen na het morsen van een broeierige kop McDonald's koffie op zichzelf. De prijs werd later teruggebracht tot $ 640.000. Haar advocaten konden in het proces bewijzen dat McDonald's de koffie willens en wetens bij zulke hoge temperaturen zette, ook al waren andere gasten eerder verbrand door hete koffie.<ref>{{Citeer web |url=https://www.huffingtonpost.com/darryl-s-weiman-md-jd/the-mcdonalds-coffee-case_b_14002362.html|taal=en|titel=The McDonalds’ Coffee Case|auteur=Darryl S. Weiman, M.D., J.D.|uitgever=huffingtonpost.com|datum=7 januari 2017|bezochtdatum=5 september 2018}}</ref>
In 2002 dienden [[vegetarisme|vegetarische]] groepen, grotendeels [[Hindoeïsme|hindoes]] en [[Boeddhisme|boeddhisten]], met succes een aanklacht in tegen McDonald's omdat ze hun friet verkeerd presenteerden als vegetarisch, terwijl het runderbouillon bevatte. Er werd vervolgens 10 miljoen [[Amerikaanse dollar|dollar]] uitgekeerd.<ref>{{Citeer web |url=https://money.cnn.com/2002/06/05/news/companies/mcdonalds_a/index.htm|taal=en|titel=McDonald's fries cost $10M|auteur=Koos Schwartz|uitgever=''Trouw''|datum=5 juni 2002|bezochtdatum=5 september 2018}}</ref>
In 2004 bezorgde [[Morgan Spurlock]]s documentaire ''[[Super Size Me]]'' negatieve publiciteit voor McDonald's, met suggesties dat het eten van McDonald's zwaar bijdroeg aan de toename van de zwaarlijvigheid in de Verenigde Staten. De filmmaker at en dronk een maand achtereen driemaal per dag bij McDonald's. Hij kwam 11,1 kilo aan, werd depressief, kreeg een chronische hoofdpijn en verloor zijn interesse in seks. Spurlock beperkte zich bij zijn inname zo veel mogelijk tot de Medium size menu's en moest een zogenaamde Super Size Menu nemen als de verkoopmedewerker hem dit aanbood. Een journalist van het [[Algemeen Dagblad]] die in Nederland eveneens een maand bij McDonald's ging eten, koos juist voor laagcalorische maaltijden en viel zes kilo af. Wel erkende hij enkel tot dit resultaat te zijn gekomen onder streng toezicht van een diëtiste. De Amerikaan John Cisna herhaalde 2013 het experiment 90 dagen lang en viel 17 kilo af. Anders dan Spurlock lette hij wel op zijn calorische inname en ging sporten.<ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20140104_00912789 Man eet 90 dagen alleen maar McDonald's en vermagert toch], Michaël Temmerman, De Standaard, 4 januari 2013</ref>
In 2007 meldde de [[Federatie Nederlandse Vakbeweging|FNV]] dat McDonald's gebruikmaakt van [[kinderarbeid]] voor het maken van de speeltjes van het Happy Meal. Kinderen zouden meer dan 16 uur per dag moeten werken voor een loon waarvan ze nog geen McDonald's-menu kunnen kopen. Dit bericht werd bevestigd door de HKCTU, de Hong Kong Confederation of Trade Unions, een zusterorganisatie van de FNV.
In april 2007 pleitte McDonald's in [[Perth (Australië)|Perth]], West-[[Australië (land)|Australië]] schuldig aan vijf aanklachten met betrekking tot de tewerkstelling van kinderen jonger dan 15 jaar in een van zijn restaurants en kreeg een boete van 8000 dollar.<ref>{{Citeer web |url=https://web.archive.org/web/20070418214623/http://www.abc.net.au/news/newsitems/200704/s1895071.htm|taal=en|titel=McDonald's fined for employing underage workers|uitgever=ABC News Online |datum=12 april 2007|bezochtdatum=5 september 2018}}</ref>
Op 26 januari 2010 oordeelde de rechter over een ontslag wegens het toevoegen van een plakje kaas aan een hamburger voor een McDonald's-collega begin maart 2009. Dit tegen de [[huisregel]]s van McDonald's in. De rechter oordeelde het ontslag als onterecht en te zwaar. De vrouw kan niet opnieuw aan de slag bij McDonald's maar kreeg wel vijf maanden salaris.<ref>[http://nos.nl/artikel/131973-ontslag-om-plakje-kaas-is-onterecht.html Ontslag om plakje kaas is onterecht], NOS Nieuws, 26 januari 2010</ref>
McDonald's ligt ook onder vuur door dierenrechtenorganisatie [[People for the Ethical Treatment of Animals|PETA]], die, net als bij [[KFC (restaurant)|KFC]], beweert dat McDonald's-medewerkers erg wreed zijn voor kippen.
In december 2010 bleek dat [[hacker]]s gegevens van McDonald's gestolen hadden over klanten, zoals naam, adres, geboortedatums en telefoonnummers.<ref>[http://www.techspot.com/news/41576-mcdonalds-hacked-and-customer-data-stolen.html McDonald's hacked and customer data stolen], www.techspot.com</ref>
In april 2014 werd gemeld dat McDonald's in Europa kippenvlees zal gaan gebruiken dat is geproduceerd met behulp van [[Genetische technologie|genetisch gemodificeerd]] diervoer. [[Greenpeace]] beweert dat McDonald's hierdoor minder dan één [[Euro]]cent bespaart voor elke kipburger en een pad inslaat dat niet gewenst is door zijn klanten.<ref>{{Citeer web |url=http://www.spiegel.de/wirtschaft/unternehmen/mcdonald-s-gentechnik-in-chickenburger-und-chickennuggets-a-966345.html|taal=de|titel=Gentechnik im Burger|uitgever=''Trouw''|datum=27 april 2014|bezochtdatum=5 september 2018}}</ref>
Eind 2018 werd er een onderzoek gepubliceerd door de London Metropolitan University waaruit bleek dat er [[bacteriën]] werden aangetroffen op de selfserviceschermen van McDonalds, die normaal alleen in [[darmstelsel]]s of [[uitwerpsel|uitwerpselen]] voorkomen. In totaal werden er acht restaurants onderzocht in [[Londen]] en [[Birmingham (Verenigd Koninkrijk)|Birmingham]], en werden er meer dan 10 potentieel schadelijke [[ziektekiem]]en, waaronder een tegen [[antibiotica]] resistente bacterie gevonden.<ref>{{Citeer web |url=https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/2018/11/poepbacterien-op-alle-selfserviceschermen-mcdonalds|titel=Poepbacteriën op alle selfserviceschermen McDonalds|uitgever=metronieuws.nl|datum=28 november 2018|bezochtdatum=17 april 2019}}</ref>
==Foto's van restaurants==
<gallery heights="100" widths="140">
Bestand:McAmsterdam.JPG|McDonald's in [[Amsterdam]]
Bestand:McDonald's Ceintuurbaan, Zwolle.jpg|McDonald's in [[Zwolle]]
Bestand:Maastricht - rijksmonument 27380 - Markt 76 20110425.jpg|McDonald's in [[Maastricht]]Bestand:McDonald's Maastricht.JPG|McDonald's in [[Maastricht (stad)|Maastricht]]
Bestand:McDonalds Oldenzaal.JPG|McDonald's in [[Oldenzaal]]
Bestand:MCDonalds.jpg|McDonald's in [[Winterswijk (plaats)|Winterswijk]]
Bestand:McDrive - eerstedrivehuisterheideklein.jpg|McDonald's in [[Huis ter Heide (Utrecht)|Huis ter Heide]], de eerste Nederlandse McDrive
Bestand:McDonalds Times Square.JPG|McDonald's op [[Times Square]], Verenigde Staten
Bestand:Arabic McDonalds.jpg|Arabische McDonald's
Bestand:McDonalds in St Petersburg 2004.JPG|McDonald's in [[Sint-Petersburg|St. Petersburg]]
Bestand:Kosher McDonalds.JPG|McDonald's in [[Israël]]
Bestand:Baku Mak Drayv.jpg|Een McDrive in [[Bakoe]], [[Azerbeidzjan]]
Bestand:TokyoSetagayaMcDonalds.jpg|McDonald's in [[Tokio]], [[Japan]]
Bestand:The McDonalds at Guantanamo.jpg|McDonald's Guantánamo, [[Cuba (land)|Cuba]]
Bestand:Koelwagen1.jpg|Een vrachtwagen van McDonald's met koelende [[oplegger]]
Bestand:Kos McDonald.jpg|McDonald's in [[Griekenland]]
Bestand:McDonalds Sudurlandsbraut North.jpg|De enige McDonald's in [[IJsland]], die uiteindelijk toch gestopt is
Bestand:Av.RuiCarneiro Manaíra000 4173-3.jpg|McDonald's in [[João Pessoa (gemeente)|João Pessoa]], [[Brazilië]]
Bestand:McDonalds Pécs Town Hall.jpg|McDonald's menu's in [[Pécs]], [[Hongarije]]
Bestand:McDonald's in Moscow, 2008.jpg|McDonald's in [[Moskou]], [[Rusland]]
Bestand:McDonald's in Israel.jpg|Koosjere McDonald's in [[Israël]]
</gallery>
== Zie ook ==
* [[Mcdonaldisering]]
* [[Ronald McDonald]]
* [[Big Mac-index]]
* [[i'm lovin' it]]
== Externe links ==
* [http://www.mcdonalds.nl/ McDonald's Nederland]
* [http://www.mcdonalds.be/nl/ McDonald's België]
{{Commons|McDonald's}}
{{Appendix}}
[[Categorie:McDonald's| ]]
[[Categorie:Bedrijf genoteerd aan de New York Stock Exchange]]
| 