Monarchie in Nederland: verschil tussen versies

* De [[vergissing van Troelstra]]: in november 1918 meende de sociaaldemocratische voorman [[Pieter Jelles Troelstra|Troelstra]] dat Nederland rijp was voor grootschalige politieke veranderingen. De revoluties in Rusland, Duitsland en Oostenrijk wekten grote verwachtingen. De door de [[Sociaal-Democratische Arbeiderspartij]] geformuleerde eisen stuitten echter op een ferme houding van de regering. Minister-president [[Charles Ruijs de Beerenbrouck]] stelde zich op het standpunt dat staatkundige en maatschappelijke hervormingen in samenspraak tussen regering en volksvertegenwoordiging dienden plaats te vinden. Terwijl de steun voor Troelstra's oproep beperkt bleef, bleek een tegenbeweging, die de democratische principes wilde handhaven, beter georganiseerd. Een huldiging van de koningin en haar familie op het Haagse [[Malieveld]], 18 november 1918, maakte duidelijk dat er geen revolutionaire stemming in Nederland heerste.

* In 1940 werd Nederland [[bezetting (militair)|bezet]] en gingen [[Londense kabinetten|koningin en regering in ballingschap]].

* In 1976 kwam prins [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Bernhard]] in opspraak in de [[Lockheed-affaire]]. De [[Commissie van Drie]], ingesteld om de daden van de prins te onderzoeken, concludeerde dat Bernhard zich op ontoelaatbare wijze had ingelaten met de Amerikaanse vliegtuigbouwer. Het [[kabinet-Den Uyl]] stond nu voor een dilemma. Als gekozen werd voor strafrechtelijke vervolging van de prins, was het waarschijnlijk dat koningin [[Juliana der Nederlanden|Juliana]] zou aftreden en dat kroonprinses [[Beatrix der Nederlanden|Beatrix]] haar moeder in dat geval niet zou willen opvolgen. De monarchie wankelde. Het kabinet koos er na lang beraad voor de prins openbaar terecht te wijzen en hem zijn militaire functies te ontnemen. Strafrechtelijke vervolging bleef uit. De betrokkenheid van de prins bij een smeergeldaffaire van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant [[Northrop]] bleef dat jaar onderbelicht. Deze zaak viel buiten de opdracht van de commissie en werd alleen in een bijlage vermeld, die Den Uyl niet openbaar maakte. De Lockheed-affaire alleen was al belastend genoeg. Den Uyl werd wegens zijn afhandeling van deze heikele kwestie als redder van de monarchie geprezen.<ref>{{Citeer tijdschrift |1=Mulder |2=Gerard |datum=2008 |url=http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/10543/joop-den-uyl-dromer-en-doordouwer.html |titel=Joop den Uyl. Dromer en doordouwer |tijdschrift=[[Historisch Nieuwsblad]] |jaargang=18 |nummer=3}}</ref>