Louvre: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Leeghalen Misbruikfilter: Leeghalen |
Versie 53798502 van 94.224.56.131 (overleg) ongedaan gemaakt. Label: Ongedaan maken |
||
Regel 1:
{{Infobox museum
| naam = Musée du Louvre
| afbeelding = Louvre_at_night_centered.jpg
| grootte = 325
| opgericht = [[1793]]
| locatie = Palais Royal<br />75001 Parijs
| type =
| bezoekers = 10.200.000 (2018)<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/01/03/nieuw-record-voor-louvre-parijs-10-2-miljoen-bezoekers/], vrt.be, 3 januari 2019</ref>
| directeur = Jean-Luc Martinez
| curator = Marie-Laure de Rochebrune
| openbaarvervoer =
| website = http://www.louvre.fr/
}}
Het '''Louvre''' ([[Frans]]: ''Musée du Louvre'' of kortweg: ''Le Louvre'') is een van 's werelds grootste [[Museum|musea]] en ligt in het [[1e arrondissement (Parijs)|1e arrondissement]] van de [[Frankrijk|Franse]] hoofdstad [[Parijs]] net ten noorden van de [[Seine]]. Het bestaat uit drie vleugels: de [[Kardinaal de Richelieu|Richelieu]]-vleugel, de [[Maximilien de Béthune|Sully]]-vleugel en de [[Vivant Denon|Denon]]-vleugel. De ''[[Mona Lisa]]'' van [[Leonardo da Vinci]] is waarschijnlijk het beroemdste stuk uit de collectie van het Louvre. Het museum maakt deel uit van de [[Réunion des musées nationaux et du Grand Palais des Champs-Élysées]]. Het is sinds jaren 's werelds best bezochte museum.<ref>[http://deredactie.be/permalink/1.1589258 Louvre opnieuw meest bezochte museum ter wereld], deredactie.be, 29 maart 2013</ref>
== Het Louvre van kasteel tot paleis ==
Het Louvre is gevestigd in een van oorsprong middeleeuws kasteel dat door de koningen van Frankrijk werd gebruikt. Het eerste kasteel op deze plek, gebouwd rondom een [[donjon]], werd aangelegd door [[Filips II van Frankrijk|Filips II]] in 1190 en lag toen aan de westkant van de stad.<ref>{{en}} [http://www.louvre.fr/en/history-louvre History Lourvre], officiële website van het Lourvre</ref> Nadat de Orde van [[Tempeliers]] rond 1307 in ongenade viel, werd het Louvre het onderkomen van de koninklijke schatkist, die eerst in het hoofdkwartier van de Tempeliers werd bewaard.
De Franse koning [[Karel V van Frankrijk|Karel V]] maakte het kasteel, dat door stadsuitbreiding zijn strategische betekenis had verloren, tot zijn koninklijk [[paleis]]. Als liefhebber van kunst gaf hij het Louvre alvast iets van zijn toekomstige functie door zijn bibliotheek er onder te brengen. Volgens een inventaris van 1368 telde de bibliotheek 917 werken. Karel was een fervent verzamelaar en voegde tussen 1373 en 1380 76 nieuwe boeken toe aan zijn bibliotheek.
Het paleis leed zwaar onder de [[Honderdjarige Oorlog]] en hoewel [[Frans I van Frankrijk|Frans I]] erop aandrong om het paleis te herbouwen, duurde het tot 1528 tot er iets definitiefs gebeurde. In dit jaar werd de donjon van Filips I afgebroken. Er werden plannen ontwikkeld om het kasteel in de heersende [[Renaissance]]stijl weer op te bouwen en in 1546 werd [[Pierre Lescot]] aangesteld om zijn plan, vier vleugels rondom een ruime binnenplaats (de ''Cour Carrée''), te verwezenlijken. Dit complex vormt het oudste deel van het huidige Louvre en komt overeen met de 'Sully'-vleugel. De bouwactiviteiten omspanden de regeerperiodes van Frans I, [[Hendrik II van Frankrijk|Hendrik II]] en [[Karel IX van Frankrijk|Karel IX]], maar toen waren slechts twee van de vier vleugels verwezenlijkt.
[[Catharina de' Medici]] liet vanaf 1564 een nieuw paleis optrekken op zo'n 500 meter ten westen van het Louvre, de [[Tuilerieën]], en onder [[Hendrik IV van Frankrijk|Hendrik IV]] werd dit paleis met het Louvre verbonden door een vleugel langs de Seine, de kern van de huidige Denon-vleugel. De vleugels rondom de ''Cour Carrée'' werden pas in de zeventiende eeuw voltooid.
Het plan van Hendrik IV, ''le grand dessin'' genoemd, diende als leidraad voor alle volgende generaties die zich met het uitbreiden en verbeteren van het Louvre bezighielden. Dit proces ging, met vallen en opstaan, tot [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]] besloot zijn residentie te verplaatsen naar het [[Kasteel van Versailles|Paleis van Versailles]]. Het Louvre raakte in onbruik als paleis en kreeg verschillende functies.
== Het Louvre van paleis tot museum ==
[[Bestand:Journée du 10 Août 1792-Helman-IMG 2354.JPG|{{largethumb}}|Het Louvre op 10 augustus 1792]]
De markies van Marigny, door Lodewijk XIV als beheerder van het Louvre aangesteld, liet, ondanks een beperkt budget, de ''Cour Carrée'' voltooien door [[Jacques-Germain Soufflot]]. In 1779 kreeg de nieuwe beheerder, de graaf van [[Charles Claude Flahaut de La Billarderie|Angiviller]], het idee om het Louvre te gebruiken als onderkomen voor (een gedeelte van) de koninklijke kunstcollectie. Zijn idee kreeg echter geen tijd om waarheid te worden door de [[Franse Revolutie]]. Hoewel er door de revolutie geen koning meer was, werd het Louvre toch niet gezien als volledig volksbezit. D’Angiviller zette zijn idee voor een museum door bij de nieuwe machthebbers, die inzagen dat de nationale kunstcollectie beschermd moest worden tegen de verwoestingen die de revolutie met zich meebracht. Het idee van een nationaal erfgoed begon zich te ontwikkelen en in 1791 besliste de [[Wetgevende Vergadering]] dat in het Louvre een museum gevestigd moest worden. Op 10 augustus 1793 werd het Louvre geopend als museum, een van de oudste ter wereld.
Nog ouder zijn het [[Ashmolean Museum]] (1683), het museum van [[Dresden]] (1744), het [[Teylers Museum]] (1778) en de [[Vaticaanse Musea]] (1784). De woelige beginjaren van het museum tijdens de Franse Revolutie zijn het onderwerp van het stripboek ''De hemel boven het Louvre'' van [[Jean-Claude Carrière]] en [[Yslaire|Bernar Yslaire]].
== Het Louvre als museum ==
[[Bestand:Louvre_gallerij.jpg|{{largethumb}}|Het Louvre in de 19de eeuw]]
Van paleis was het Louvre nu een museum geworden, maar zowel in de collectie als in het uiterlijk van het gebouw zouden er nog veel dingen veranderen.
=== Ontwikkeling van het museum ===
[[Bestand:Louvre Paris from top edit cropped.jpg|{{largethumb}}|Het Louvre vanuit de lucht]]
In de jaren na 1793 was het Louvre vooral een plek voor kunstenaars om inspiratie op te doen. Ze hadden hier de hele week de tijd voor, het gewone publiek werd alleen op zondagen toegelaten.
Onder [[Napoleon Bonaparte]] kreeg het museum de naam ''Musée Napoléon'', alhoewel het op dat moment nog steeds geen museum was in de huidige zin van het woord. [[Vivant Denon|Dominique Vivant Denon]], naamgever van een van de huidige vleugels, was de eerste directeur onder Napoleon. Samen met zijn baas, die dankzij zijn veldtochten veel kunst buit maakte, gaf hij de aanzet tot wat het Louvre nu is, een van de grootste musea ter wereld.
Zowel onder Napoleon I als onder [[Napoleon III]] werden er nog diverse uitbreidingen aan het gebouw toegevoegd, zoals de gehele Richelieu-vleugel. Nauwelijks was het complex voltooid of de [[Commune]] verwoestte in 1871 de Tuilerieën, zodat het Louvre tegenwoordig naar het westen toe niet meer afgesloten is.
Napoleon III maakte het mogelijk voor de gewone burgers om ook op andere dagen dan zondag het museum te bezoeken, waardoor het eindelijk zowel qua collectie als openbare toegang een modern museum werd. Ondanks tegenslagen, zoals de brand tijdens de [[Commune van Parijs (1871)|Commune van Parijs]], bleef het museum groeien.
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werden de belangrijkste kunstwerken geëvacueerd na de invasie van Duitsland; beeldhouwwerken en sculpturen werden ingekist en getransporteerd op vlucht voor de nazi's. Vele kunstwerken zoals de ''[[Mona Lisa]]'' en de ''[[Venus van Milo]]'' gingen een onzekere toekomst tegemoet.
De laatste grote uitbreiding, buiten de in een gebouw van dergelijke omvang gebruikelijke renovaties en verbouwingen, vond tijdens het presidentschap van [[François Mitterrand]] plaats, zeker niet schuw van grote projecten (''Grands Oeuvres'', zie ook [[Bibliothèque nationale de France]]). Er werd besloten om naast het toevoegen van de Richelieu-vleugel aan het museum, toen in gebruik als onderdeel van het ministerie van Financiën, het hele museum herin te richten en grondig aan te passen. Dit project duurde van 1981 tot 1999 en stond onder leiding van de Chinees-Amerikaanse architect [[Ieoh Ming Pei|I.M. Pei]]. De huisstijl werd in 1988 ontworpen door [[Pierre Bernard (kunstenaar)|Pierre Bernard]]. I.M. Peis plan deed in eerste instantie veel stof opwaaien in Franse kringen, vooral door de toepassing van moderne architectuur in een belangrijk Frans cultuuricoon. Het grootste struikelblok was de [[Piramide van het Louvre]], bedoeld om de ondergrondse toegangshal te markeren en van daglicht te voorzien. Uiteindelijk verstomde het protest en de uitbreidingen en aanpassingen maakten van het Louvre het op twee na grootste museum ter wereld. Alleen het [[Metropolitan Museum of Art]] in [[New York (stad)|New York]] en de [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]] in [[Sint-Petersburg]] zijn groter.
[[Bestand:Louvre.png|{{largethumb}}|Kaart van het Louvre]]
Sinds 2004 werd gewerkt aan uitbreiding van het Louvre ''buiten de muren'' van [[Parijs]]. In de stad [[Lens (Frankrijk)|Lens]] in Noord-Frankrijk werd op een voormalig mijnterrein een modern museumgebouw gepland dat jaarlijks ruim een half miljoen bezoekers moet aankunnen. De opening van ''[[Louvre-Lens]]'' was in december 2012.
In 2005 begonnen de eerste gesprekken met ontwikkelaars uit het [[Abu Dhabi (emiraat)|emiraat Abu Dhabi]] voor de bouw en samenwerking in het [[Louvre Abu Dhabi]]. De overeenkomsten volgden in 2007, de opening in november 2017.
Bij het Louvre staat men tevens open voor ongebruikelijke experimenten waarbij bezoekers aan de hand van nieuwe technologieën bijvoorbeeld een rondleiding kunnen krijgen door het museum. Dit was het geval in het begin van 2012, toen [[Mario (Nintendo)|Mario]]-bedenker [[Shigeru Miyamoto]] rondleidings-software demonstreerde met het gebruik van een [[Nintendo 3DS]]-spelcomputer.<ref>[http://www.gamer.nl/interview/273682/interview-mario-bedenker-shigeru-miyamoto ''Interview: Mario-bedenker Shigeru Miyamoto''] op Gamer.nl</ref>
== Collectie ==
[[Bestand:Nike of Samothrace, Paris 16 September 2007.jpg|{{largethumb}}|[[Nikè van Samothrake]]]]
De belangrijkste collectieverwervers waren in chronologische volgorde de koningen [[Karel V van Frankrijk|Karel V]] en [[Frans I van Frankrijk|Frans I]], koningin [[Maria de' Medici]], [[Kardinaal de Richelieu]], koning [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]] en [[Napoleon Bonaparte]]. Zij verzamelden onder andere [[meesterwerk|topstukken]] als de ''[[Mona Lisa]]'' en de ''[[Venus van Milo]]''.
De collectie van het Louvre is in acht afdelingen onderverdeeld en loopt van werken van de grote beschavingen uit de oudheid tot aan de eerste helft van de 19e eeuw. Werken uit latere perioden zijn ondergebracht in andere musea in Parijs, waaronder het [[Musée d'Orsay]]. Oudheden uit sommige culturen zijn ook elders ondergebracht; zo is de Aziatische kunst te vinden in het [[Musée Guimet]]. Het Louvre wil met haar collecties naar eigen zeggen een [[encyclopedie]] van de kunsten zijn. De collecties zijn als volgt onderverdeeld:
* Midden-Oosterse oudheden
* Kunst van de Islam
* [[Oude Egypte|Egyptische oudheden]]
* [[Oud-Griekse kunst|Griekse]], Etruskische en Romeinse oudheden
* [[Beeldhouwkunst]]
* Kunstvoorwerpen
* Westerse [[Schilderkunst]]
* [[Grafiek (kunstvorm)|Grafische kunst]]
===Afdeling schilderkunst===
De afdeling schilderkunst biedt een van de meest complete overzichten ter wereld. Uiteraard is de Franse schilderkunst het best vertegenwoordigd. Hier zijn de hoogtepunten de grote verzameling werken van [[Nicolas Poussin]] en hoofdwerken van [[Jacques-Louis David]] (''De eed der Horatiërs''), [[Jean Auguste Dominique Ingres|Ingres]] (''[[Het Turkse bad]]'') en [[Eugène Delacroix]] (''De dood van Sardanapalus''). Maar ook schilders als [[Georges de La Tour]], [[Jean Antoine Watteau]], [[François Boucher]], [[Jean-Honoré Fragonard]], [[Jean-Baptiste Siméon Chardin]] en [[Théodore Géricault]] zijn uitstekend vertegenwoordigd.
De Italiaanse schilderkunst van de veertiende nu tot en met de achttiende eeuw is uitstekend vertegenwoordigd. Het zwaartepunt van de verzameling valt in de zestiende eeuw met beroemde werken van [[Leonardo da Vinci]] (''[[Mona Lisa]]''), [[Rafaël (kunstenaar)|Rafaël]] (''La belle Jardinière''), [[Titiaan]] (''Le concert champêtre'') en [[Paolo Veronese|Veronese]] (''[[De bruiloft te Kana]]''). Andere beroemde namen zijn onder meer [[Andrea Mantegna|Mantegna]], [[Caravaggio (schilder)|Caravaggio]] en [[Francesco Guardi]].
De collectie Nederlandse en Vlaamse schilderkunst behoort eveneens tot de beste ter wereld. De verzameling primitieve schilders is klein maar omvat een hoofdwerk van [[Jan van Eyck]] (''[[De Maagd van kanselier Rolin]]''). Van [[Peter Paul Rubens|Rubens]] is er onder meer de cyclus van 24 enorme schilderijen die gebeurtenissen uit het leven van [[Maria de' Medici]] uitbeelden, van [[Antoon van Dyck|Van Dyck]] is er het bekende portret van de Engelse koning [[Karel I van Engeland|Karel I]] (''Le roi à la chasse''). De ''[[Zigeunermeisje|Zigeunerin]]'' van [[Frans Hals]], ''[[Bathseba met de brief van koning David]]'' van [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] en de ''[[De kantwerkster]]'' van [[Johannes Vermeer|Vermeer]] vormen hoogtepunten in de Hollandse verzameling.
De Duitse, Spaanse en Engelse schilderkunst zijn met minder werken vertegenwoordigd, maar hier zijn werken van onder meer [[Hans Holbein de Jonge]], [[Francisco Goya|Goya]] en [[William Turner]] te bewonderen.
===In boekvorm===
Het Louvre presenteert de collectie ook buiten de museummuren, in boekvorm. Het museum publiceerde een tiental stripboeken van gerenommeerde Franstalige stripauteurs, waarin bekende en minder bekende stukken in een verhalende context worden gepresenteerd. 'Met hun smaakvolle boekenreeks morrelen het Louvre en uitgeverij Futuropolis dankbaar aan de grens tussen hoge en lage cultuur, tussen kijken en lezen. Met hun verhalende benadering actualiseren ze oude museumstukken en verleiden ze lezers en bezoekers zonder dat ze op hun hurken gaan zitten,' aldus het vakblad ''Museumvisie'' <ref>[https://echtmedia.net/collectiepresentatie-stripvorm/], Toon Dohmen in Museumvisie 1 (2009)</ref>
== Enkele getallen ==
* 55.000 m² tentoonstellingsruimte, sinds 2001 uitgebreid naar 60.000 m².
* In totaal is het Louvre 160.106 m² groot.
* Het is geopend in 1793.
* 300.000 verschillende werken waarvan 35.000 tentoongesteld.
* De tentoongestelde collectie bedraagt ongeveer 10% van het geheel.
* Jaarlijks komen ongeveer zes tot tien miljoen bezoekers naar het Louvre (6.894.000 in 2004, meer dan acht miljoen in 2006 en meer dan 9,5 miljoen in 2009).
* Er werken in het Louvre ruim 1800 mensen.
* De bedrijfskosten bedragen ruim € 90 miljoen.
* De grote piramide is gemaakt van 603 [[ruit (meetkunde)|ruitvormige]] en 70 driehoekige ruiten van glas, exclusief de deuren.
==Afbeeldingen==
===Het voormalig Paleis===
<gallery mode="packed" heights="180">
Louvre Rightwing from Plaza.jpg| Rechtervleugel vanaf de binnenplaats
Louvre Kolonnaden.JPG| De Kolonnade
Dining room in the Louvre museum.jpg| De eetzaal
Louvre ; appartements Napoleon III -IV.jpg| Appartement van Napoleon III
Louvre ; appartements Napoleon III -Grand Salon.jpg| Grand Salon
Louvre ; Objets d'Art VIII.jpg
Ceiling of Rotunda of Apollo (Louvre).jpg| Rotunda van Apollo
LouvreMonaLisa.jpg| Bezoekers bekijken de ''Mona Lisa''
LouvreArche.jpg| Gewelf
</gallery>
===Enkele [[meesterwerk]]en uit de collectie===
<gallery mode="packed" heights="180">
Venus de Milo Louvre Ma399-02b.jpg|''[[Venus van Milo]]''
Jan van Eyck 070.jpg|''[[De Maagd van kanselier Rolin]]''<br>[[Jan van Eyck]]
Jean Clouet 001.jpg|''[[Frans I van Frankrijk]]''<br>[[Jean Clouet]]
Georges de La Tour 025.jpg|''De Kaartspelers''<br>[[Georges de La Tour]]
Jean Fouquet - Portrait of Guillaume Jouvenel des Ursins - Louvre.jpg|''Guillaume Juvénal des Ursins''<br>[[Jean Fouquet]]
Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|''[[Mona Lisa]]''<br>[[Leonardo da Vinci]]
Rogier van der Weyden 006.jpg|''Maria Magdalena''<br>[[Rogier van der Weyden]]
Nicolas Poussin 052.jpg|''Et in Arcadia ego''<br>[[Nicolas Poussin]]
Peter Paul Rubens 052.jpg|''Hendrik IV en Maria de' Medici''<br>[[Peter Paul Rubens]]
Charles Le Brun - Pierre Séguier, chancelier de France (1655-1661).JPG|''Kanselier Séguier''<br>[[Charles Le Brun]]
File:Gerard Dou 003.jpg|''De [[Oedeem|waterzuchtige]] vrouw'' [[Gerrit Dou]]
Diego Velázquez 029.jpg|''Maria Margarita''<br>[[Diego Velázquez (kunstschilder)|Diego Velázquez]]
Anthonis van Dyck 044.jpg|''Karel I''<br>[[Antoon van Dyck]]
LouisXIV.jpg|''[[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]]''<br>[[Hyacinthe Rigaud]]
Jean-Antoine Watteau - Pierrot, dit autrefois Gilles.jpg|''Gilles''<br>[[Jean Antoine Watteau|Antoine Watteau]]
Boucher Diane sortant du bain Louvre 2712.jpg|''Badende Diana''<br>[[François Boucher]]
Domenico Ghirlandaio 005.jpg|''De bezoeking van Maria''<br>[[Domenico Ghirlandaio]]
Le Bain Turc, by Jean Auguste Dominique Ingres, from C2RMF retouched.jpg|''[[Het Turkse bad]]''<br>[[Jean Auguste Dominique Ingres|Dominique Ingres]]
Jean Auguste Dominique Ingres 004.jpg|''[[De baadster van Valpinçon]]''<br>[[Jean Auguste Dominique Ingres|Dominique Ingres]]
Jean Louis Théodore Géricault 002.jpg|''[[Het vlot van de Medusa (schilderij)|Het vlot van de Medusa]]''<br>[[Théodore Géricault]]
Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuple.jpg|''[[De Vrijheid leidt het volk]]''<br>[[Eugène Delacroix]]
</gallery>
==Externe links==
* [http://www.louvre.fr/ Officiële website]
* [http://www.louvrelens.fr/nl/ Officiële website van Louvre-Lens]
{{Appendix}}
{{Navigatie musea Parijs}}
{{Commons|Louvre}}
{{Coor title dms|48|51|39.91|N|2|20|8.71|E|type:landmark_scale:4000}}
[[Categorie:Louvre| ]]
[[Categorie:Barokkasteel]]
[[Categorie:Vrijmetselaarskunst]]
[[Categorie:1e arrondissement (Parijs)]]
| |||